Bügın — qazaq balalar ädebietınıŋ negızın qalauşylardyŋ bırı, jazuşy, şoqantanuşy Saparǧali Begalinnıŋ tuǧan künı. Biyl körnektı tūlǧanyŋ tuǧanyna 130 jyl tolyp otyr, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.
Saparǧali Ysqaqūly 1895 jyly bügıngı Abai oblysy, Abyraly ölkesındegı Degeleŋ tauynyŋ bökterınde ömırge kelgen. Sovet kezınde Degeleŋnıŋ iadrolyq qaru jaratyn synaq alaŋyna ainalǧany belgılı.
Bala Saparǧali alǧaş auyl moldasynan oqyp hat tanyǧan. 1913 jyly Semei qalasyndaǧy orys-qazaq uchilişesıne tüsıp, bılım alǧan. Jasynda jyrşylardan terme, salt jyrlaryn, aitys öleŋderın jatqa alǧan. Sonyŋ äserımen şyǧarmaşylyq jolyn öleŋ jazudan bastaǧan.
Onyŋ "Qazaq qyz-bozbalalary" degen tūŋǧyş öleŋı 1914 jyly "Aiqap" jurnalynda basylǧan.
1915 jyly Semei qalasyndaǧy orys-qyrǧyz (qazaq) uchilişesın bıtırgen. 1929-1935 jyldary Degeleŋ oblystyq atqaru komitetınıŋ töraǧasy, Qarqaraly uezdık atqaru komitetınıŋ müşesı, bölım meŋgeruşısınıŋ orynbasary, audandyq halyq sudiasy boldy. Qazaq egınşılık halyq komissariatynda, Türksıb basqarmasynda jauapty jūmystar atqardy. 1935-1960 jyldary «Temırjolşy» gazetınde, Qazaq KSR Ǧylym akademiiasynyŋ Tıl jäne ädebiet institutynda, Qazaqstan Jazuşylar odaǧynda är türlı qyzmetter atqarǧan.
Alǧaşqy kıtaby «Qyran kegı» 1944 jyly jaryqqa şyqty. 1948 jyly basylǧan «Köksegennıŋ körgenderı» povesı artynan orys tılıne audarylǧan. 50-60 jyldary «Jas būtaq», «Ermektıŋ almasy», «Baqyt», «Jetkınşekter», «Ananyŋ küşı», «Mektep tülekterı» äŋgımeler jinaqtary, öleŋder men poemalar jinaǧy «Syrly qainar», «Simlian teŋızı», «Köterılgen tyŋ» şyqqan.
Jazuşy Şoqan Uälihanovtyŋ beinesın jasauda köp jūmys ıstegen, nätijesı — «Şoqannyŋ balalyq şaǧy», «Şoqan asulary» povesterı, «Zamana belesterı» romany jaryq kördı. Halyq aqyndarynyŋ şyǧarmalaryn sūryptap jinaq etıp şyǧardy, öner saŋlaqtary jönınde, jyr alyby Jambyl Jabaev turaly monografiia jazdy. Köptegen tuyndylary şetel tılderıne audarylǧan. S. Begalin A. Puşkinnıŋ, M. Lermontovtyŋ, D. Mamin-Sibiriaktyŋ, N. Leskovtyŋ jäne taǧy basqa jazuşylardyŋ şyǧarmalaryn qazaq tılıne tärjımalaǧan.
"Qyran kegı" (1943) "Simlian teŋızı" (1953) "Taŋdamaly" (1956), "Syrly qainar" (1963) t.b. öleŋder men poemalar jinaǧy jaryq körgen. Sonymen qatar balalarǧa arnalǧan prozalyq şyǧarmalar, "Zamana belesterı" atty roman (1975 j) jazǧan. Qazaq halqynyŋ auyz ädebietı ülgılerın jinau, zertteu salasynda ūzaq jyldar eŋbek etken.
Halyqtar Dostyǧy, «Qūrmet Belgısı» (2 ret) ordenderımen jäne medaldarmen marapattalǧan. Bügınde Almatydaǧy balalar kıtaphanasy Saparǧali Begalin esımımen atalady.
