6 شىلدە – استانا كۇنى ەكەنى بەلگىلى. 2020 جىلدىڭ ناۋرىز ايىندا ەلىمىزدە العاشقى كوروناۆيرۋس جاعدايى تىركەلىپ، سودان بەرى ءبىراز مەرەكە تويلانباي كەلە جاتىر. ارادا 1 جىلدان ۇزاق ۋاقىت وتسە دە، جاعداي تۇراقتالمادى. پاندەميانىڭ قاتارىنان بىرنەشە تولقىنى بولدى. دەسە دە بىلتىر ءدال وسى مەرەكە تويلانعان بولاتىن. بيىل قالاي بولادى؟ قالا كۇنى تويلانا ما؟
2020 جىلى استانا كۇنى قالاي تويلاندى؟
ەستەرىڭىزدە بولسا، كوروناۆيرۋستان ءولىم-ءجىتىمنىڭ ءوسۋى كەزىندە 6 شىلدەدە استانا كۇنىنە ارنالعان اۋقىمدى مەرەكەلىك وتشاشۋ ۇيىمداستىرىلدى. وتشاشۋ ەسىل وزەنىنىڭ جاعالاۋىندا، بوتانيكالىق باق جانە پۋشكين – ابىلايحان كوشەلەرىنىڭ قيىلىسىندا بولدى. وتشاشۋعا بيۋدجەتتەن قارجى بولىنبەگەن، دەمەۋشى قاراجاتى ەسەبىنەن ۇيىمداستىرىلعان. بۇعان اشۋلانعان حالىق وتشاشۋعا بايلانىستى قالا اكىمدىگىنە شاعىمدانعان ەدى. ءوز كەزەگىندە نۇر-سۇلتان اكىمدىگى جاۋاپسىز قالماي، پاندەميانىڭ قىزعان ۋاقىتىندا ۇيىمداستىرىلعان وتشاشۋعا بايلانىستى تۇسىنىك بەردى.
«استانا كۇنىنە وتشاشۋ جىل باسىندا جوسپارلانعان بولاتىن، دەمەۋشىلەر ماتەريالدار ساتىپ الىپ، ورىنداردى انىقتادى. بۇل فەيەرۆەرك قالا تۇرعىندارىنىڭ كوڭىل-كۇيىن كوتەرۋگە، كوروناۆيرۋسپەن كۇرەستە الدىڭعى قاتاردا تۇرعان مەديتسينا قىزمەتكەرلەرىن قولداۋعا ارنالعان»، – دەدى قالا اكىمدىگى.
يك. «5000» كليپى نەمەسە «استانا كۇنى»
2020 جىلى 29 جەلتوقساندا جاستار اراسىندا تانىمال يرينا كايراتوۆنا توبىنىڭ «5000» كليپى جارىققا شىقتى. كليپتە نۇر-سۇلتانداعى لرت قۇرىلىسى، جەمقورلىق، تيكتوك جەلىسىندەگى چەللەندج، كوروناۆيرۋس پاندەمياسىنا بايلانىستى جاريالانعان كارانتين شارالارى، استانا كۇنى تۋرالى ءسوز بولادى. يدەيا اۆتورى وسى ويدىڭ ءبارىن 5 مينۋتقا سىيعىزىپ بەرەدى. كوماندا رەجيسسەرى قۋانىش بەيسەكوۆ رەسەيلىك جۋرناليست يۋري دۋدكە بەرگەن سۇحباتىندا كليپتەگى استانا كۇنىنە ارنالعان ءسات تۋرالى پىكىرىن ايتتى.
«بىزدە 6 شىلدە – استانا كۇنى دەگەن مەيرام بار. ءبىز ونى جىل سايىن اتاپ وتەمىز. ال 2020 جىل – حالىقتىڭ كوروناۆيرۋستان جاپپاي قايتىس بولىپ جاتقان كەزى ەدى. شىلدەدە ءولىم كورسەتكىشى ەڭ جوعارى دەڭگەيگە جەتتى. حالىققا ەمدەلۋگە، ءدارى-دارمەككە اقشا جەتپەي جاتقاندا، قاتارلاسىپ استانا كۇنى تويلانىپ، وتشاشۋ اتىلدى. بۇل كوپشىلىكتى، مەنى دە اشۋلاندىردى. سوندىقتان وسى دەتالدى كليپكە قوستىق»، – دەيدى قۋانىش بەيسەكوۆ.
بيىل ەلوردا كۇنى تويلانا ما؟
2021 جىلى ەلوردا كۇنىنە ارنالعان ءىس-شارالار ونلاين فورماتتا وتەدى. بۇل تۋرالى قالا اكىمدىگىنىڭ رەسمي ينتەرنەت-رەسۋرسىندا جاريالاندى.
«ەپيدەميولوگيالىق جاعدايدىڭ سالدارىنان ەلوردا كۇنىنە ارنالعان ءىس-شارالار ونلاين فورماتتا وتەتىن بولدى، ال قالعان بولىگى وتكىزىلمەيدى. اشىق اۋاداعى اتتراكتسيوننىڭ بارلىق ءتۇرىنىڭ جۇمىسىنا تىيىم سالىنادى. تولىمدىلىعى 20%-دان اسپايتىن تەاترلاردىڭ، سونداي-اق پتر-تەستتەرى بار جىلجىمالى كونتسەرتتەردىڭ جۇمىسىنا عانا رۇقسات ەتىلمەك»، – دەلىنگەن حابارلامادا.
ەلوردانىڭ باس مەملەكەتتىك سانيتارلىق دارىگەرى سارحات بەيسەنوۆانىڭ قاۋلىسىنا سايكەس، جابىق ورىندار مەن كونتسەرت زالدارداعى ءىس-شارالارعا تىيىم سالىنعان.
ەلوردا كۇنىن مەرەكەلەۋ الەۋمەتتىك جوبالارعا ارنالادى جانە تەك الەۋمەتتىك سيپاتتا بولادى. ناقتىراق ايتقاندا، حالىقتىڭ الەۋمەتتىك وسال توپتارى اراسىندا كەزەكتە تۇرعاندارعا باسپانا كىلتىن تابىستاۋ، قۇرىلىسى ۇزاققا سوزىلعان 20-عا جۋىق ءۇيدى اياقتاۋ، ءوندىرىس جانە كوكتال اۋداندارىنداعى ءىرى دەنە شىنىقتىرۋ-ساۋىقتىرۋ كەشەندەرىنىڭ قۇرىلىسىن اياقتاپ، پايدالانۋعا بەرۋ ءىس-شاراسى وتەدى.
استانا كۇنى وتشاشۋ بولا ما؟
نۇر-سۇلتان قالاسىنىڭ اكىمى التاي كولگىنوۆ بيىل استانا كۇنى قالاي وتەتىنىن ونلاين رەجيمدە وتكەن حالىققا ەسەپ بەرۋ كەزدەسۋىندە ايتتى.
«استانا كۇنى قالا تۇرعىندارى ءۇشىن ەرەكشە كۇن، ادامدار تويلاعىسى كەلەدى. بىراق ءبىز ءوز جوسپارىمىزدى قازىرگى ەپيدەميولوگيالىق جاعدايعا قاراي وزگەرتتىك»، - دەدى كولگىنوۆ.
ول جىلدىڭ باسىندا بىرقاتار شارالاردى وتكىزۋ جوسپارى بولعاندىعىن دا ايتىپ ءوتتى. الايدا سانيتارلىق دارىگەرلەردىڭ سوڭعى تالاپتارىنان كەيىن جابىق نىساندارداعى ءىس-شارالاردى ونلاين فورماتقا اۋىستىرۋعا شەشىم قابىلداندى. ءبىراز شارا وتپەيتىن بولدى.
«استانا كۇنىنە ارنالعان وتشاشۋ بولا ما؟» دەگەن تىلشىلەر سۇراعىنا اكىم: «جوسپارلانىپ وتىرعان جوق» دەپ قىسقا عانا جاۋاپ بەردى.
دايىنداعان: اقمارال بەرەكەت،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى
