ۋكراينا بيزنەسى ۇزاق ۋاقىت بويى كاسىپورىندارىن وقشاۋلاۋعا ارنالعان ورىن ىزدەپ ءجۇر. وعان ەلدەگى قىمبات جابدىقتاردى سوعىس زاردابىنان قورعاۋ سەبەپ بولىپ وتىر. ولار اۋەلدە قازاقستاندى بالاما مەكەن رەتىندە قاراستىرعانىمەن، كەيىننەن كەيبىر ۋكراينا كومپنايالارىنىڭ وزبەكستانعا كەلىپ جاتقانى ءمالىم بولدى.
ءبىرىنشى كەزەكتە ۋكراينالىق ءونىم وندىرۋشىلەر پولشا، رۋمىنيا جانە ۆەنگرياداعى وندىرىستىك الاڭداردى قاراستىردى. بۇل ەلدەردە قولجەتىمدى بىلىكتى قىزمەتكەرلەر، قولداۋ باعدارلامالارى مەن سالىقتىق جەڭىلدىكتەر بار. سونىمەن قاتار ەۋروپالىق سەرىكتەستەر دە جاقىن ورنالاسقان.
جوبادا بار، جولدا جوق
وتكەن جىلدىڭ اقپان ايىندا وتكەن قازاقستان-ۋكراينا بيزنەس-فورۋمىنان كەيىن ۋكراينالىق بيزنەس وكىلدەرى كاسىپورىندارىن قازاقستاندا لوكاليزاتسيالاۋعا مۇددەلى ەكەندىگىن جەتكىزگەن ەدى.
ۋكراينانىڭ قازاقستانداعى ۋاقىتشا سەنىمدى وكىلى سەرگەي پاۆلەنكونىڭ ايتۋىنشا، قازىرگى تاڭدا ەلىمىزدە ۋكراينالىق ەكسپورتتى ىلگەرىلەتۋگە باعىتتالعان بولشەك ساۋدا، فارماتسەۆتيكا، قۇرىلىس سالاسىنداعى بىرقاتار بىرلەسكەن جوبالار جوسپارلانعان. بۇل تۋرالى Caravan.kz ماقالاسىندا ايتىلعان.
ەكى ەل IT-سالاسىنداعى ىنتىماقتاستىقتىڭ دا بەلگىلى ءبىر پەرسپەكتيۆالارىنە قول جەتكىزگەن. دەسە دە، قازاقستانعا ۋكراين زاۋىتتارى مەن فابريكالارىن كوشىرۋ مۇمكىندىگىن ءالى ەشكىم قاراستىرماعان.
ەسەسىنە، قازاقستان قالالارىنىڭ كوشەلەرىندە ءارتۇرلى كەنشىتەر پەن باسقا رەسۋرستاردى رەسەي ساتىپ الدى، نەمەسە الادى دەگەن قايشىلىقتى اقپارات كەزىپ ءجۇر. وعان قاتىستى رەسمي مەكەمەلەر مەن مينيسترلىكتەر دالىزىندەگى شەشىم، ۇسىنىستار تۋرالى ءالى دە انىق مالىمەت بەرىلمەي كەلەدى. رەسمي مالىمەت بولماعان سوڭ، كوپشىلىك الەۋمەتتىك جەلىدە شىن-وتىرىگى انىقتالماعان مالىمەتتەردى تاراتىپ، تالقىلاپ وتىر.
ۋكراينالىق كومپانيالار وزبەكستانعا ءوتىپ كەتتى
ەلىمىز قالىس قالسا دا، كورشىلەرىمىز ءوز مۇمكىندىكتەرىن ۇتىمدى پايدالانۋدا. ماسەلەن، وتكەن اپتادا وزبەكستان ۋكراين وندىرۋشىلەرىنە سوعىستان زارداپ شەككەن كاسىپورىنداردى وزدەرىنىڭ يندۋستريالىق ورىندارىنا اۋىستىرۋدى ۇسىندى. بۇل ۇسىنىستان كەيىن ۋكراينالىق كاسىپكەرلەر ءوز وندىرىستەرىن سول جەرگە كوشىرىپ تە ۇلگەردى.
2021 جىلى Global Spirits الكوگول حولدينگىنىڭ يەسى ەۆگەني چەرنياك سامارقاندتا شاراپ-كونياك جانە اراق ءوندىرىسىنىڭ ىسكە قوسىلعانىن حابارلادى. سول جىلى «لەكحيم»فارماكومپانياسىنىڭ قوجايىنى ۆالەري پەچاەۆ تاشكەنت ماڭىندا قۇنى 40 ملن دوللار تۇراتىن زاۋىت سالۋدى جوسپارلاپ وتىرعانىن مالىمدەدى. كاسىپكەرلەر ولاردى سالىقتىڭ از مولشەرى قىزىقتىرعانىن اتاپ ءوتتى.
ودان بولەك،ولار ءوز ونىمدەرىن وزبەك نارىعى ارقىلى كورشىلەس قازاقستان، قىرعىزستان، تاجىكستان سىندى ەلدەرگە تاۋار ەكسپورتتاۋعا بولاتىنىن جەتكىزدى.
«ە...» دەگىزگەن ەاەو
ەكونوميست مارات ابدۋراحمانوۆ نە سەبەپتى ۋكراينانىڭ قازاقستانعا قىزىعۋشىلىق تانىتپاعانىن ءتۇسىندىردى.
«ەلىمىز ەۋرازيالىق ەكونوميكالىق وداقتىڭ قۇرامىنا كىرەدى، سوندىقتان ۋكراينالىق ساياساتكەرلەر مەن كاسىپكەرلەر ونى ءوندىرىس الاڭى رەتىندە قاراستىرا المايدى. ال وزبەكستاننىڭ رەسەيمەن ورتاق شەكاراسى جوق، ەاەو-عا مۇشە ەمەس. بۇل ەل ۋكراين بيزنەسى ءۇشىن ىڭعايلى. ۋكراينالىق زاۋىتتار مەن فابريكالاردى وزبەكستانعا كوشىرۋ، ارينە، قازاقستانعا اسەر ەتەدى. بۇل ءوندىرىستى دامىتۋعا ارنالعان ماكروورتا. سونىمەن بىرگە، ونى ەكونوميكامىزدىڭ باسەكەگە قابىلەتتىلىگىن ارتتىرۋ ءۇشىن قاجەتتى رەفورمالار قابىلداۋدا قاراستىرۋ قاجەت»، - دەيدى ول.
ونىڭ ايتۋىنشا، بۇل وزگەرىستىڭ ەلىمىز ءۇشىن ءتيىمدى-ءتيىمسىز تۇستارى بار. ءبىر جاعىنان ەكسپورت كولەمى ارتىپ، ساۋدا ينفراقۇرىلىمى داميدى. ال ەكىنشى جاعىنان، كادرلار كەتىپ، شەتەلدىك ينۆەستيتسيالاردى تارتۋدا قيىندىقتار بولۋى مۇمكىن. ءبىزدىڭ قۇزىرلى ورگاندار وسى جايتتاردى ەسكەرۋى قاجەت.
ايتا كەتەيىك، 1941-1942 جىلدارى قازاقستانعا جيىنتىق جابدىقتارى مەن قاجەتتى شيكىزاتى بار 142 ءىرى ونەركاسىپتىك كاسىپورىن كوشىپ كەلگەن بولاتىن. اقتوبە فەرروقورىتپا زاۋىتى زاپوروجە فەرروقورىتپا زاۋىتىنىڭ جابدىعىن السا الماتىداعى اۆتوجوندەۋ زاۋىتى لۋگانسك اۋىر ماشينا جاساۋ زاۋىتىنىڭ تسەحتارى ءۇشىن بازاعا اينالدى. سونداي-اق ۋكراينانىڭ 14 قانت زاۋىتىنىڭ جابدىقتارى سول كەزدە رەسپۋبليكاعا جەتكىزىلگەن. كەيبىر ءوندىرىس ورىندارى ءالى دە جۇمىس ىستەپ تۇر.
