Ýkraına bıznesi uzaq ýaqyt boıy kásiporyndaryn oqshaýlaýǵa arnalǵan oryn izdep júr. Oǵan eldegi qymbat jabdyqtardy soǵys zardabynan qorǵaý sebep bolyp otyr. Olar áýelde Qazaqstandy balama meken retinde qarastyrǵanymen, keıinnen keıbir Ýkraına kompnaııalarynyń Ózbekstanǵa kelip jatqany málim boldy.
Birinshi kezekte ýkraınalyq ónim óndirýshiler Polsha, Rýmynııa jáne Vengrııadaǵy óndiristik alańdardy qarastyrdy. Bul elderde qoljetimdi bilikti qyzmetkerler, qoldaý baǵdarlamalary men salyqtyq jeńildikter bar. Sonymen qatar eýropalyq seriktester de jaqyn ornalasqan.
JOBADA BAR, JOLDA JOQ
Ótken jyldyń aqpan aıynda ótken Qazaqstan-Ýkraına bıznes-forýmynan keıin ýkraınalyq bıznes ókilderi kásiporyndaryn Qazaqstanda lokalızaııalaýǵa múddeli ekendigin jetkizgen edi.
Ýkraınanyń Qazaqstandaǵy ýaqytsha senimdi ókili Sergeı Pavlenkonyń aıtýynsha, qazirgi tańda elimizde ýkraınalyq eksportty ilgeriletýge baǵyttalǵan bólshek saýda, farmaevtıka, qurylys salasyndaǵy birqatar birlesken jobalar josparlanǵan. Bul týraly Caravan.kz maqalasynda aıtylǵan.
Eki el IT-salasyndaǵy yntymaqtastyqtyń da belgili bir perspektıvalaryne qol jetkizgen. Dese de, Qazaqstanǵa ýkraın zaýyttary men fabrıkalaryn kóshirý múmkindigin áli eshkim qarastyrmaǵan.
Esesine, Qazaqstan qalalarynyń kóshelerinde ártúrli kenshiter pen basqa resýrstardy Reseı satyp aldy, nemese alady degen qaıshylyqty aqparat kezip júr. Oǵan qatysty resmı mekemeler men mınıstrlikter dálizindegi sheshim, usynystar týraly áli de anyq málimet berilmeı keledi. Resmı málimet bolmaǵan soń, kópshilik áleýmettik jelide shyn-ótirigi anyqtalmaǵan málimetterdi taratyp, talqylap otyr.
ÝKRAINALYQ KOMPANIIaLAR ÓZBEKSTANǴA ÓTIP KETTI
Elimiz qalys qalsa da, kórshilerimiz óz múmkindikterin utymdy paıdalanýda. Máselen, ótken aptada Ózbekstan ýkraın óndirýshilerine soǵystan zardap shekken kásiporyndardy ózderiniń ındýstrııalyq oryndaryna aýystyrýdy usyndy. Bul usynystan keıin ýkraınalyq kásipkerler óz óndiristerin sol jerge kóshirip te úlgerdi.
2021 jyly Global Spirits alkogol holdınginiń ıesi Evgenıı Chernıak Samarqandta sharap-konıak jáne araq óndirisiniń iske qosylǵanyn habarlady. Sol jyly «Lekhım»farmakompanııasynyń qojaıyny Valerıı Pechaev Tashkent mańynda quny 40 mln dollar turatyn zaýyt salýdy josparlap otyrǵanyn málimdedi. Kásipkerler olardy salyqtyń az mólsheri qyzyqtyrǵanyn atap ótti.
Odan bólek,olar óz ónimderin ózbek naryǵy arqyly kórshiles Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Tájikstan syndy elderge taýar eksporttaýǵa bolatynyn jetkizdi.
«E...» DEGIZGEN EAEO
Ekonomıst Marat Abdýrahmanov ne sebepti Ýkraınanyń Qazaqstanǵa qyzyǵýshylyq tanytpaǵanyn túsindirdi.
«Elimiz Eýrazııalyq ekonomıkalyq odaqtyń quramyna kiredi, sondyqtan ýkraınalyq saıasatkerler men kásipkerler ony óndiris alańy retinde qarastyra almaıdy. Al Ózbekstannyń Reseımen ortaq shekarasy joq, EAEO-ǵa múshe emes. Bul el ýkraın bıznesi úshin yńǵaıly. Ýkraınalyq zaýyttar men fabrıkalardy Ózbekstanǵa kóshirý, árıne, Qazaqstanǵa áser etedi. Bul óndiristi damytýǵa arnalǵan makroorta. Sonymen birge, ony ekonomıkamyzdyń básekege qabilettiligin arttyrý úshin qajetti reformalar qabyldaýda qarastyrý qajet», - deıdi ol.
Onyń aıtýynsha, bul ózgeristiń elimiz úshin tıimdi-tıimsiz tustary bar. Bir jaǵynan eksport kólemi artyp, saýda ınfraqurylymy damıdy. Al ekinshi jaǵynan, kadrlar ketip, sheteldik ınvestıııalardy tartýda qıyndyqtar bolýy múmkin. Bizdiń quzyrly organdar osy jaıttardy eskerýi qajet.
Aıta keteıik, 1941-1942 jyldary Qazaqstanǵa jıyntyq jabdyqtary men qajetti shıkizaty bar 142 iri ónerkásiptik kásiporyn kóship kelgen bolatyn. Aqtóbe ferroqorytpa zaýyty Zaporoje ferroqorytpa zaýytynyń jabdyǵyn alsa Almatydaǵy avtojóndeý zaýyty Lýgansk aýyr mashına jasaý zaýytynyń ehtary úshin bazaǵa aınaldy. Sondaı-aq Ýkraınanyń 14 qant zaýytynyń jabdyqtary sol kezde respýblıkaǵa jetkizilgen. Keıbir óndiris oryndary áli de jumys istep tur.
