ازاتتىق ءۇشىن الىسقان

2401
Adyrna.kz Telegram

شوقان ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىندا «عىلىم ورداسى» مەكەمەسى، «ادىلەت» تاريحي-اعارتۋ قوعامى، «كەنەسارى حان» قوعامدىق قورى جانە شىڭعىس حان اتىنداعى حالىقارالىق اكادەميا بىرلەسىپ، كەنەسارى قاسىمۇلىنىڭ تۋعانىنا 215 جىل تولۋىنا جانە ول باستاعان ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستىڭ 180 جىلدىعىنا ارنالعان «حان كەنە – مەملەكەتتىك تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ سيمۆولى» اتتى حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا وتكىزدى.

كونفەرەنتسياعا قر مەملەكەتتىك ەلتاڭباسىنىڭ اۆتورى، بەلگىلى ساۋلەتشى جانداربەك مالىبەكوۆ، قر پرەزيدەنتى ءارحيۆىنىڭ ديرەكتورى بوريس جاپاروۆ، تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى كلارا حافيزوۆا، قر ورتالىق مەملەكەتتىك ءارحيۆى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى ءمارزيا جىلىسباەۆا جانە باسقا دا تاريحشىلار، كەنەسارى حان مەن ەرمۇحان بەكماحانوۆتىڭ ۇرپاقتارى قاتىستى.
وتاندىق تاريح عىلىمى تۋرالى ايت­قاندا ە.بەكماحانوۆ ەسىمىن اينالىپ ءوتۋ مۇمكىن ەمەس. ونىڭ ءوزى تاڭداپ العان تاريح عىلىمىنا ادالدىعى مەن ازاماتتىعى كوپكە ۇلگى. عىلىمي باسقوسۋ كورنەكتى عالىم، قازاقتان شىققان تۇڭعىش تاريح عىلىمىنىڭ دوكتورى، كەنەسارى قاسىمۇلى باستاعان ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىس تۋرالى زەرتتەۋلەرى ءۇشىن توتاليتارلىق جۇيەنىڭ قۇربانى بولعان ەرمۇحان بەكماحانوۆ اتىنداعى مەموريالدىق كابينەتتىڭ سالتاناتتى اشىلۋىمەن باستالدى.
قر پرەزيدەنتى ءارحيۆىنىڭ ديرەكتورى ب.جاپاروۆ كورنەكتى تاريحشى ە.بەكماحانوۆ كابينەتىنە عالىم­نىڭ 1940-1950 جىلدارداعى تاريح سالا­سىنداعى قىزمەتىنە قاتىستى قۇجات­تار­دىڭ كوشىرمەسىن تاپسىردى. جيىندا ە.بەكماحانوۆتىڭ كوزىن كورگەن، ءدارىسىن تىڭداعان شاكىرتتەرىنىڭ اتىنان ءسوز العان قايدار الداجۇمانوۆ عالىمنىڭ تاعدىرى قازاق تاريح عىلىمىنىڭ تاعدىرىمەن تىعىز بايلانىستى ەكەنىن ايتتى. ورتالىق عىلىمي كىتاپحانا­نىڭ ءماجىلىس زالىندا جالعاسقان كونفەرەنتسيانى ەلتاڭبا اۆتورى جانداربەك مالىبەكوۆ كىرىسپە سوزىمەن اشتى. كەنەسارى حان ءومىرىنىڭ سوڭعى كۇندەرى جايىندا بايانداما جاساعان ش.ءۋاليحانوۆ اتىنداعى تاريح جانە ەتنولوگيا ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى زيابەك قابىلدينوۆ پاتشالىق بيلىكپەن كۇرەسى تۋرالى دەرەكتەر كەلتىرسە، بەلگىلى تاريحشى ك.حافيزوۆا ديپلوماتتىق قاسيەتتەرىنە توقتالدى. جيىن­دا «كەنەسارى حان» قوعامدىق قورىنىڭ توراعاسى مۇحتارحان اباعان، قر ورتالىق مەملەكەتتىك ءارحيۆى ديرەكتورىنىڭ ورىنباسارى م.جىلىسباەۆا، تاريحشىلار م.ءابدىروۆ، ف.شامشيدەنوۆا، ر.ورازوۆ، ە.ەرلانۇلى جانە تۇركىستان قالاسى حامزا اتىنداعى №2 ورتا مەكتەپتىڭ تاريح ءپانى مۇعالىمى گ.وتەپبەرگەنوۆا كەنەسارى حاننىڭ ەل تاۋەلسىزدىگى مەن قازاق مەملە­كەت­تىلىگىن قالپىنا كەلتىرۋدەگى ءرولى، ول باستاعان ۇلت-ازاتتىق كوتەرىلىستى زەرت­تەۋدىڭ زاماناۋي تاسىلدەرى جانە باسقا دا وزەكتى ماسەلەلەردى كەڭىنەن تالدادى.


دينا يمامباەۆا،

"انا ءتىلى"

 

پىكىرلەر