شىمكەنت قالاسىنىڭ اكىمى مۇرات ايتەنوۆتىڭ توراعالىعىمەن قالانى كورىكتەندىرۋ جانە جاسىل جەلەكتى كۇتىپ ۇستاۋ ماسەلەسىنە ارنالعان جيىن ءوتتى.كۇن تارتىبىنە قويىلعان ماسەلە بويىنشا شىمكەنت قالاسىنىڭ قالالىق جايلى ورتانى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسىنىڭ بايانداماسى تىڭدالدى. باسقارمانىڭ وسى سالادا اتقارىپ جاتقان جۇمىستارىن بايانداعان عالىم يلياسوۆ جۇمىس تيىمدىلىگىن ارتتىرۋعا باعىتتالعان بىرقاتار ۇسىنىستارىن جەتكىزدى.
باسقارما باسشىسى بەرگەن مالىمەتكە سايكەس، قالا اۋماعىندا 8 ساياباق، 39 گۇلزار مەن اللەيا، 50 ەسكەرتكىش كۇتىمگە الىنعان. باسقارما تەڭگەرىمىندەگى جاسىل جەلەكتەر كولەمى 152 گەكتاردى قۇراسا، ونىڭ 115 گەكتارى ساياباق ايماقتارىنا تيەسىلى. سونداي-اق، قالاداعى 37 سۋبۇرقاق پەن 44 ۇڭعىمانى كۇتىپ-ۇستاۋ مىندەتتەرى دە وسى باسقارماعا جۇكتەلگەن.سالادا اتقارىلىپ جاتقان جۇمىستاردى مۇقيات تىڭداعان قالا باسشىسى ءمۇرات ايتەنوۆ، پاركتەر مەن سكۆەرلەر تۇرعىندارعا مەيلىنشە قولايلى بولۋى كەرەكتىگىنە نازار اۋداردى. مۇندا كىشى ساۋلەتتىك پىشىندەر قويىلىپ، جاسىل جەلەك قورىن ساۋىقتىرۋ، جاڭارتۋ جۇمىستارى جۇيەلى تۇردە اتقارىلۋ كەرەكتىگىن ايتتى. سۋبۇرقاقتاردىڭ كۇزگى، قىسقى كەزەڭدەردە كونسەرۆاتسيالاۋ ءتارتىبىن قاتاڭ ساقتاۋدى، كوكتەمگى جانە جازعى كەزەڭدەردە ولاردىڭ جۇمىس ىستەۋ رەگلامەنتىن ناقتى بەكىتۋدى تاپسىردى. سۋبۇرقاقتاردىڭ ەلەكتر قۇرىلعىلارىنىڭ قاۋىپسىز بولۋىن تۇراقتى قاداعالاۋدا ۇستاپ، ولارعا جاۋاپتى تۇلعالاردىڭ مىندەتتەمەلەرىن بەلگىلەۋدى جۇكتەدى.قالا اكىمى ساياباقتاردىڭ بارلىعى دەرلىك قالانىڭ ەسكى ورتالىعىندا قالىپ وتىرعاندىعىن نازارعا الدى.
قۇرىلىس قارقىن الىپ جاتقان جاڭا شاعىن اۋدانداردا ساياباقتار مەن اللەيالار قۇرىلىسىن جۇرگىزۋ، جاسىل جەلەك قورىن قالىپتاستىرۋ كەرەكتىگىن ايتتى. ول ءۇشىن وسى سالاعا جاۋاپ بەرەتىن نەگىزگى مەكەمە – قالالىق جايلى ورتانى دامىتۋ باسقارماسى ۋربانيستيكا سالاسى مەن جەرگىلىكتى عالىمداردى كەڭىنەن تارتا وتىرىپ، قالانى اباتتاندىرۋدىڭ سالالىق ستراتەگياسىن جاساۋى كەرەك دەدى. اباتتاندىرۋ ستراتەگياسىندا قالانىڭ جاسىل جەلەك قورىنىڭ بۇگىنگى احۋالى تولىق زەردەلەنىپ، بارلىق اۋماقتاردى تەڭدەي كوگالداندىرۋدىڭ كەشەنى قالىپتاستىرىلماق. ونىڭ ىشىندە جاڭادان سالىنعان شاعىن اۋدانداردا ساياباقتار مەن سكۆەرلەر، اللەيالار سالۋ، تۇرعىن ءۇي اۋلالارىندا تال ەگۋ، كوگالدارعا سۋارۋ جۇيەسىن ورناتۋ، جاسىل جەلەكتى كۇتىپ-ۇستاۋ مىندەتتەمەلەرىن ءبولۋ سىندى ماسەلەلەر قامتىلاتىن بولادى.قالانىڭ جاسىل جەلەك قورىنا جۇيەلى قامقورلىقتى قالىپتاستىراتىن بۇل قۇجات، كوگالداندىرۋ جۇمىستارىن جۇرگىزۋدىڭ جاڭا تۇجىرىمداماسىن بەكىتىپ، قالا كوشەلەرىنە ىستىق اۋا رايىنا بەيىم كەلەتىن كوپجىلدىق گۇلدەر تۇقىمىن وتىرعىزۋ، مازارات ايماقتارىن كۇتىپ-ۇستاۋ تالاپتارىن قامتيتىن بولادى. قالا باسشىسىنىڭ تالابى بويىنشا، قالادا بوس، توپىراعى شىعىپ جاتقان جەرلەر بولماۋى كەرەك. كوپقاباتتى تۇرعىن ءۇي اۋلالارىن اباتتاندىرۋدا «اسفالت، اياقجول توسەمەلەرى جانە كوگال» ۇستانىمى باسشىلىققا الىنىپ، تۇرعىن ۇيلەردىڭ قاس بەتتەرى جارىقتاندىرىلۋى ءتيىس، اۋلالاردا قولايلى ورىندىقتار، قوقىس جاشىكتەرى قويىلىپ، بالالار ويىن الاڭشالارى بولۋى كەرەك.قالا ورتالىعىنان شالعايدا جاتقان اۋماقتاردى اباتتاندىرۋدى نازارعا العان شاھار باسشىسى، ساي-سالالاردا ەگىلگەن كوگالدى اۋماقتاردى كادەگە جاراتۋدىڭ ءتيىمدى جولدارىن بەلگىلەۋدى تاپسىردى. قۇرىلىس قالدىقتارىن جويىپ، ەكولوگيانى ساۋىقتىرۋ بويىنشا پارمەندى جۇمىستار اتقارۋدى جۇكتەدى.
قالانى اباتتاندىرۋ تالاپتارى قالالىق ءماسليحات شەشىمىمەن بەكىتىلگەن ەرەجەدە قامتىلعاندىعىن ايتقان مۇرات دۇيسەنبەكۇلى، اۋدان اكىمدەرى وسى تالاپتاردىڭ ورىندالۋىن كۇندەلىكتى باقىلاۋى كەرەكتىگىن ايتتى. اينالانىڭ تازالىعىنا جاۋاپكەرشىلىكتى ارتتىرۋ جونىندە كوممەرتسيالىق نىسان يەلەرى جانە مەردىگەر ۇيىمدار اراسىندا ناقتى جاۋاپكەرشىلىك مىندەتتەمەلەرىن ءبولىپ، بەكىتىپ بەرۋدى تاپسىردى. مەردىگەر ۇيىمداردا مونيتورينگ جانە باقىلاۋ قۇرىلىمدارى اشىلىپ، اتقارىلعان جۇمىستارعا باقىلاۋ جۇيەسى كۇشەيەتىن بولادى. بۇل ءوز كەزەگىندە قالانى اباتتاندىرۋ جانە سانيتارلىق تازالىعىن ساقتاۋ سالاسىنداعى جۇمىستاردى جۇيەلەندىرۋگە ىقپال ەتەدى.تۇرعىندار اراسىندا تازالىققا جاناشىرلىق تانىمىن قالىپتاستىرۋ ءۇشىن كەشەندى اقپارات-ناسيحات جۇمىستارىن جۇرگىزۋ جۇكتەلدى. جيىندا قالاداعى اباتتاندىرۋ جۇمىستارىنىڭ تيىمدىلىگىن ارتتىرۋ، جاسىل جەلەكتىڭ ونىمدىلىگىن باقىلاۋ ماقساتىندا وسى سالاداعى جۇمىستاردى اۆتوماتتاندىرۋ ماسەلەسى دە ايتىلدى. بۇل باعىتتا ساياباقتار مەن اللەيالارعا بەينەباقىلاۋ كامەرالارى قويىلىپ، بىرىڭعاي اقپاراتتىق دەرەكقور تۇزىلمەك جانە وعان ءتيىستى سالالىق باسقارمالار مەن اۋدان اكىمدىكتەرى قوسىلماق. جيىندا كوتەرىلگەن وسى مىندەتتەردىڭ بارلىعى شىمكەنت قالاسىن اباتتاندىرۋدىڭ جاڭا تۇجىرىمداماسىندا قامتىلاتىن بولادى. قالا باسشىسى قالا ءۇشىن ماڭىزى زور بۇل قۇجات جوباسىن بيىلعى تامىز ايىندا ۇسىنۋدى تاپسىردى.
