ءتۇرلى-ءتۇرلى بالا بولادى. كەيبىرى دوپ وينايدى. ەندى بىرەۋى قۇلجا ساقانى الاقانىندا اۋناتىپ، ەرتەلى-كەش اسىق اتادى. تاعى ءبىرى اياعىن ايقاستىرا اسپانعا سەكىرىپ، جۇلقىنىپ لاڭگى تەبەدى. سوعان قاراپ ولاردىڭ قايسىسىنىڭ نە نارسەگە كوبىرەك اۋەس ەكەنىن شامالاي بەرەسىڭ. ال ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىز ءۇش-ءتورت جاسىندا-اق كادىمگى قامشىنى قولعا الىپتى. دوپ ەمەس، اسىق تا ەمەس، لاڭگى دە ەمەس، قامشى. سۋرەتكە تۇسسە دە، سول قامشىسىمەن ءتۇسىپتى. قاراشى ەندى سول كونە سۋرەتكە...
«ە، قامشى ۇستاسا نەسى بار، قوي باعادى دا»، – دەرسىز. جوق بۇل بالا قوي باعاتىن بالاعا مۇلدە ۇقسامادى. كەرىسىنشە، بولمىس-ءبىتىمى قوي باقتىراتىن بالاعا كوبىرەك كەلەدى. قاباعى قاتۋلى، ءجۇزى سالىڭقى، كوزى ويلى. تۇرىستى قاراسايشى. كەۋدە شالقاق. اياق الشاق. كيىمى «حيت». ءبىر قولى ءبۇيىرىن تايانۋعا بەيىم. بويى ءبىر تۇتام بولسا دا، ءۇستى-باسىنا قىلاۋ جۇقتىرمايدى. كوزقاراسىنا زەر سالساڭ، قۇددى ءبىر سابيلىك ساتىدان باياعىدا ءوتىپ كەتكەن پاراساتتى پەرزەنت. قامشىسىن قولىنا مىعىم ۇستايدى. ءسىرا، كەيىن بار جۇمىسى بيلىكپەن وزەكتەس بولاتىنىنا كورىنگەن شىعار...
كىشكەنە كۇنىمدە قامشى ۇستاعان ەكەنمىن دەپ، كەيىن تورىنە قامشى ءىلىپ قوياتىن ادەتى بولعان جوق، ارينە. بىراق ءبارىبىر قامشى ۇعىمى وعان ءومىر بويى سەرىك بولدى. ءوزىن قامشىلادى. وزگەلەردى قامشىلادى. نامىستى قامشىلادى. سونىڭ ءبارى اسەر ەتكەن شىعار، كەيىن ءوزى دە قامشى سالدىرمايتىن بولدى.
بالا كەزىندە قولىنا قامشىسىن ىلسە، ەسەيە كەلە قالام ۇستادى. ال سول قالام وعان قۇت بولدى. قالام اقپاراتقا جول اشتى. اقپارات اپپاراتقا جاقىنداتتى. سونىڭ ارقاسىندا اقپاراتتىڭ دا، اپپاراتتىڭ دا مىقتى مايتالمانىنا اينالدى. تاۋەلسىز ەلدىڭ اقپارات ءمينيسترى قىزمەتىن اتقاردى. باس گازەتتى باسقاردى. مينيستر بولعاندا، بايانداماسىن ءوزى جازاتىن باسشى بولدى. سپيچرايتەردىڭ قاجەتى بولمادى وعان. باس باسىلىمدى باسقارعاندا ءوزى ۇزبەي ماقالا جازىپ وتىراتىن قالامى جۇيرىك باس رەداكتور اتانعانى بارشاعا ءمالىم.
اباي اتامىزدىڭ «ءۇستى-باسى اق قىراۋ، ءتۇسى سۋىق» دەگەنى سياقتى، ءبىر قاراعاندا ءبىزدىڭ كەيىپكەرىمىزدىڭ دە ءتۇسى تىم سۋىق. ەشكىمگە سىرىن الدىرمايدى. ابدەن اشىلعانشا بىرازعا دەيىن ءتۇسىن دە، ءىشىن دە بەرمەي تۇرادى. شىنىمىزدى ايتساق، كۇندە تىنباي سويلەسىپ، ادەمى ازىلدەسىپ جۇرگەنىمىزبەن، سونشاما سالقىنقاندى قالپىن كورگەندە ءوزىمىز دە ەداۋىر ابىرجىڭقىراپ قالامىز. ال ەندى كوڭىل-كۇيى كوتەرىلىپ، قاباعى جازىلعان سوڭ راحات! قالجىڭى قيىپ تۇسەدى. جاي قالجىڭ ەمەس، قاتپارلى قالجىڭ! استارلى اقيقات! كۇلسە، شىن كۇلەدى. انەكدوت ايتسا، اينالشىق جەگەندەي، جانىنان شىقپاي قالاسىڭ.
كىممەن بولسا دا ءتىل تابىسۋعا تىرىسادى. بىردە نە ايتسا دا تۋراسىنان تارتاتىن ايبارلى اقىن اۋىتبەك مۇقيبەك ساۋىتبەك اعاسىنا ءبىر بازىنا ايتتى. ماقالاسى قىسقارىپ كەتتى مە، الدە باسقالاي سەبەپ بولدى ما، قازىر ناقتى ەستە جوق، اۋىت باۋىرىمىز «قولىندا ساۋىتبەكتىڭ وتكىر قايشى...» دەپ ازىلدەپ الىپ، ءۇشبۋ حات جازعان-دى. تالايدى كورگەن ساۋكەڭ دە تارتىنىپ قالعان جوق. ول دا اقىن ىنىسىنە حات جولدادى. بۇل تارتىمدى تارتىس ارداقتى اعا مەن ىزەتتى ءىنىنىڭ بەرەكەلى باتۋاسىمەن اياقتالدى. سول جولى «ساۋىتبەكتىڭ اۋىتبەككە نوۋتبۋكپەن جازعان حاتى» تىكەن ءتىلدى تىركەس ادەبي اينالىمعا قوسىلدى.
ساۋىتبەك اعامنىڭ جاقىن-جۋىقتىڭ تويىندا بيلەگەنىن كورسەڭىز. ۇيلەسىمدى قيمىلدايدى. وسى كۇنگى جۇلقىنبا ءبيدىڭ جەتى اتاسىن مەڭگەرگەن. ءبىر ءبيدى باستاسا اياعىنا دەيىن بيلەپ شىعادى. نە نارسەنى دە ورتا جولدان ءۇزىپ تاستاۋ ادەتىندە جوق. بۇل جاعىنان جەلىككەن جاستاردى جولدا قالدىرادى. تالاي جىل شوڭ كەڭسەنىڭ شەنەۋنىگى بولعان وسىنداي سالماقتى ادامنان مىناداي ادەمى دە اسەرلى بي قالاي شىعادى ەكەن دەپ تاڭ قالى-ە-ە-ەپ وتىراسىز.
اقىندىققا دا كادىمگىدەي تالاسى بولدى. جۇرت كوكتەم-سوكتەم، قىز-پىز، جۇرەك-پۇرەك، جاپىراق-توپىراق تۋرالى جابىلا جازسا، ساۋكەڭ اۋەلى قالاعان تاقىرىبىنىڭ ساياسي ءمان-ماڭىزىن ناقتىلاپ الادى. ول بالا كەزىندەگى العاشقى ولەڭىن پرولەتاريات كوشباسشىسى لەنينگە ارنادى. ونىسى كوسەمنىڭ ءجۇز جىلدىعىنا وراي شىعارىلعان اۋداندىق گازەتتىڭ ارناۋلى سانىندا جارىق كوردى. بىراق ودان كەيىن ولەڭ ولكەسىنە قادام باسقان جوق. ءسىرا، تۋمىسىنان تالعامپاز اقىن لەنيننەن كەيىن باسقالاي ۇساق-تۇيەك تاقىرىپتىڭ دەڭگەيىنە تۇسكىسى كەلمەگەن بولار. ءبىر-اق ولەڭىمەن قازاقتىڭ قوعامدىق-ساياسي ليريكاسىنىڭ وتىن كوسەپ، شوعىن مازداتقان ۇستانىمى بەرىك شيراق شايىرعا كۇن كوسەمنىڭ رۋحى ريزا شىعار...
ساۋىتبەك اعام ساتيرالىق اڭگىمە دە جازدى. سول دۇنيەسىنە وراق ءتىلدى وسپانحاننىڭ ءوزى جوعارى باعا بەردى. ەگەر ول وسى جولدى قۋا بەرگەندە بۇگىنگى اڭگىمەمىزدى «قازاق ساتيراسىنىڭ ساردارلارى عابباس قابىشۇلى، مىڭباي ءراش، كوپەن امىربەك، ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ...» دەپ ساباقتاپ-سالماقتاپ وتىرار ما ەدىك، كىم بىلەدى...
ەڭ العاشقى ارمانىنا تاستاي قاتسا، بارشاعا تانىمال فۋتبولشى بولىپ، قاقپانىڭ قارا قۇلپى اتانار ەدى. بۇگىندە «قايراتتىڭ» قاقپاسىن قاس قاقپاي كۇزەتكەن قۇرالبەك ورداباەۆ ەكەۋىن قاتار ۇلىقتاپ جۇرەر ەك. «اقىنبىز دەپ قاقپاي-اق كەۋدەمىزدى، تانيدى عوي وسى جۇرت كەيدە ءبىزدى. فۋتبوليستەر سياقتى جانكۇيەرگە، جىرتىپ-جىرتىپ بەرمەي-اق جەيدەمىزدى» دەپ جاراسقان اعام جىرلاعانداي، №1 ويىنشى ساۋىتبەك ابدراحمانوۆ ءبارىبىر ءوز كومانداسىنىڭ كاپيتانى بولار ەدى.
ءسويتىپ، ول بالاۋسا شاعىندا بىرنەشە سالادا باعىن سىنادى. قاي سالاعا ولجا سالسا دا، كوش باستايتىنى انىق-تى. قابىلەتتى ادام ءبىر جەردەن ايتەۋىر جارىپ شىعاتىنى بەلگىلى. جۇيرىكتىڭ اتى – جۇيرىك. تۇبىندە ءبىر بايگەدەن كەلەدى. سولاي بولدى دا.
كەيىپكەرىمىزدىڭ قوعامدىق-ساياسي قىزمەتى ەلدىڭ بارىنە تانىس. تالايلار شيىرلاعان جولدى قايتا تاپتاپ قايتەمىز. ءبىز قامشى مەن قالامدى ارقاۋ ەتىپ، ساياساتتان تىس ساۋكەڭ تۋرالى جازدىق. اعىمىزدان جارىلايىق، جۇرت ۇعىمىنداعى سىرەسكەن ساياساتكەردەن گورى سول ساۋكەڭ وزىمىزگە كوبىرەك ۇنايدى... «بوزبالاسىڭ ساياسي، كوزقاراسىڭ ساياسي» دەپ تىنىمسىز تەرمەلەتپەي-اق،.. جىلى اعىسپەن جىلجىعان جاقسى ەمەس پە، ا؟! قالاي ويلايسىڭ، قۇلتولەۋ؟ جەلىپ جەتكەن جەتپىسىڭىز قۇتتى بولسىن، اعا!
باۋىرجان ومارۇلى
