EVM-dı jaŋyldyrǧan qalamger

4077
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2022/04/401186bb-6184-4fe2-a8af-1fbce883b525.jpeg
(Ūltymyzdyŋ tūlǧaly perzentı, Ūlytaudyŋ ūlaǧatty ūly Kamal Smaiylovtyŋ bolmys-bıtımı haqynda) Körnektı publisist, memleket jäne qoǧam qairatkerı Kamal Smaiylovtyŋ tuǧanyna 90 jyl toluyna arnalǧan ǧylymi-täjıribelık konferensiiaǧa qatystym. Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ arnaiy joldaǧan qūttyqtau hatyn oqydym. Konferensiia Almatyda, T.Jürgenov atyndaǧy Qazaq ūlttyq öner akademiiasynda öttı. Basqosuda Qazaqstannyŋ Eŋbek Erlerı Töregeldı Şarmanov pen Oljas Süleimenov, körnektı qalamger Smaǧūl Elubai, publisist-jazuşy Bigeldı Ǧabdullin, jurnalist Erlan Aqşalov. t.b. ruhaniiat ökılderı Kamal aǧanyŋ ömırı men şyǧarmaşylyǧy jönındegı oi-pıkırlerın ortaǧa saldy. Äsırese, Kamal aǧamen bır topyraqta tuǧan akademik Töregeldı Şarmanovtyŋ estelıgı eldı tebırenttı. Ūlyqtau şaralary aiasynda akademiia ǧimaratynan Kamal Smaiylov atyndaǧy kinozal aşyldy. Tarihy men dästürı bai qasterlı ǧimaratta osyndai kinozalǧa oryn bölınuı jäne oǧan qazaq kino önerınde airyqşa ız qaldyrǧan tūǧyrly tūlǧanyŋ esımı berıluı öte qūptarlyq qadam dep bılemız. Kamal aǧaǧa arnalǧan ıs-şaralar būl oqu ornynda älı de jalǧasyp jatyr.

* * *

Jalpy, Kamal Smaiylov turaly köp aituǧa bolady. Ol - eŋ aldymen, qalamy jüirık jurnalist. Ūlt ūiasy - Ūlytaudan tülep ūşqan tastülek. Osy ūlaǧatty Ūlytaudyŋ äigılı perzentı, örımdei jas kezınde sūrapyl soǧysqa attanyp, sol tūsta talaidyŋ qoly jetpeitın "Komsomolskaia pravda" gazetıne emın-erkın maqalalaryn jariialap, batys maidanynan küllı qazaq jūrtyna "Tyŋda, Şyǧysūly!" dep tolǧana tıl qatqan jauynger-jurnalist Baubek Būlqyşevtıŋ ülgısın ūstandy. Jasynan jazu önerın igerıp, qalamyna qanat bıtken qalamgerdıŋ bırı bop qalyptasty. Qara sözdıŋ darabozy Şerhan Mūrtaza ekeuı "Elım, saǧan aitam, Elbasy, sen tyŋda!" dep bastalatyn hattary arqyly halyq taǧdyryn jūrt aldynda aşyq talqylap, kürmeuı köp mäselenıŋ bärın jalaŋaştap körsettı. El jaiyn oilaǧan ekeudıŋ haty bügıngı tılmen aitqanda, baspasözdıŋ brendıne ainaldy. Ol telepublisistikany, telefilmdı, ädebi-dramalyq habarlardy qazaq topyraǧyna barynşa sıŋırdı. Ūlttyq kinoindustriiany örkendetuge ölşeusız üles qosty. Qazaq kinosynyŋ ınju-marjandarynyŋ ömırge keluıne mūryndyq boldy. Bilık biıgındegı, memlekettık qyzmettegı el müddesın közdeitın ūlt ziialysy edı.

* * *

Qazırgı künı ensiklopediialyq bılımı bar degen ūǧymdy ekınıŋ bırıne teli beretın boldyq. Al şyn mänındegı "adam-ensiklopediia" Kamal Smaiylov ekenıne eşkım dau aitpasa kerek. Osy künı äldebır derek tabu üşın internettıŋ iırımıne tüsıp, ızdeu arnalaryn qualap ketetınımız ras qoi. Kompiuterde bärı bar. Al qalamsap pen bloknottan basqa qūralyŋ joq kezde sol sapyrylysqan san-myŋ mälımet Kamal aǧanyŋ basynda jüretın. Kez-kelgen sätte kez-kelgen derektı miynyŋ müiısınen qyl suyrǧandai etıp alyp bere salatyn. Qanşama elde önedı qanşa kömır, Qanşama elde öledı qanşa negr, Qanşama adam qanşa üide et asady, Qanşa kelın qanşa üide bet aşady, Bärın tızıp bergende Kamal aǧa, EVM-nıŋ özı de şatasady, - dep tökpeletken arqaly aqyn Jarashan Äbdıräşevtıŋ äigılı epigrammasy tekten-tekke jazylmasa kerek.

* * *

Kamal aǧanyŋ auzynan şyǧyp, el qoryna qosylǧan qanatty sözder de bır aluan körınedı. Alqaly jiynda akademik Şarmanov osyǧan orai mynadai bır ädemı mysal keltırdı. "Änuar Älımjanov söilese, bükıl älemnıŋ aldynda kınälı adamdai körınedı. Al Oljas Süleimenov söz alsa, bükıl älem sonyŋ aldynda kınälı siiaqty äser qaldyrady", - deptı Kamal aǧamyz. Endeşe, bız de söz qūdıretın tereŋnen tanyp, EVM-nıŋ özın şatastyrǧan bırtuar bılımdar azamattyŋ ruhyn aialai bılgenımız abzal. Qazır EVM-dı jaŋylystyrmaq tügılı, sol jaryqtyqtyŋ ne ekenın de äldeqaşan ūmytyp ketken joqpyz ba?!

* * *

Bügıngı leksikonymyzda köp qoldanylatyn "brend", "harizma", "kreativ", "trend", "netvorking", "draiver" degen ūǧymdar ötken ǧasyrdyŋ baspasözınde jasyn oinatqan, jüzjyldyqtar toǧysynda ömırden ozǧan Kamal Smaiylovtyŋ bolmys-bıtımıne tolyq sai keler edı. Mūnyŋ özı - onyŋ öz ūstanymynyŋ da, şyǧarmaşylyq kredosynyŋ da jaŋaşyl ärı ömırşeŋ ekendıgınıŋ dälelı.

* * *

Kamal aǧanyŋ qarymdy qalamynan tuǧan jazbalar bärımızdı saǧyndyratyn bolady älı...

Bauyrjan Omarūly

Pıkırler