Aqyn, jazuşy, memleket qairatkerı Säken Seifullinnıŋ tuǧanyna – 130 jyl.
Säken Seifullin 1894 jyly Qaraǧandy oblysy Aqadyr (qazırgı Şet audany) audany Qaraşılık qystaǧynda düniege kelgen. Nıldıdegı orys-qazaq, Aqmoladaǧy bastauyş prihod mektebınde, qalalyq üş synypty uchilişede oqyǧan.1914 jyly Qazan qalasynda«Ötken künder» atty tūŋǧyş öleŋder jinaǧyn bastyryp şyǧardy. 1917 jyly Būǧylyda mektep aşyp, orys tılınen sabaq berdı. 1918 jylǧy säuırde «Jas qazaq marselezasyn» jazyp, 1 mamyrda «Baqyt jolynda» atty pesasynyŋ betaşar qoiylymyn körsettı.
“Betaşar” qoiylymynan keiın mausym aiynda aqtar köterılıs jasap, Aqmola sovdepşılerın tūtqynǧa alǧan. Säken 47 kün otyrǧan ataman Annenkovtyŋ «azap vagonynan», 1919 jyldyŋ 3 säuırınde admiral Kolchaktyŋ Ombydaǧy türmesınen qaşyp şyqty. 1920 jyldyŋ 7 mamyrynda Aqmolaǧa qaityp oralyp, atqaru komitetı töraǧasynyŋ orynbasary jäne äkımşılık bölımınıŋ meŋgeruşısı boldy. Soljyly qazan aiynda Qazaq Keŋes Avtonomiialyq Respublikasyn jariialaǧan Keŋesterdıŋ Bırınşı Qūryltai sezıne qatysty, Ortalyq Atqaru Komitetı Prezidiumynyŋ müşesı bolyp sailandy. Jer-su komissiiasynyŋ jūmysyna jäne baspasöz ısıne basşylyqjasady.
Sanaly ǧūmyrynda S.Seifullin «Eŋbekşı qazaq» gazetınıŋ redaktory, halyq aǧartu komissarynyŋ orynbasary, Qazaq KASR Halyq Komissarlary KeŋesınıŋTöraǧasy, Qazaqstan proletar jazuşylary assosiasiiasynyŋ basşysy, BK(b)P Qazaqstan Ölkelık Komitetınıŋ partiia tarihy bölımınıŋ meŋgeruşısı, Qyzylordadaǧy halyq aǧartu institutynyŋ, Taşkenttegı qazaq pedagogikalyq institutynyŋ direktory, «Jaŋa ädebiet» jurnalynyŋ basşysy, Qazaq memlekettık institutynyŋ dosentı, «Ädebiet maidany» jurnalynyŋ redaktory, Qazaqtyŋ kommunistık jurnalistika institutynyŋ professory qyzmetterın atqarǧan.
Sol jyldary jaŋa ömır jolynda küreske şaqyrǧan «Asau tūlpar» öleŋder jinaǧy, «Baqyt jolyna», «Qyzyl sūŋqarlar» atty pesalary, «Dombyra», «Ekspress», «Tūrmys tolqynynda» atty poetikalyq jinaqtary jaryq körgen. Jaŋaşyl aqyn poeziia men dramaturgiiaǧa köp jaŋalyqtar engızdı. Öleŋnıŋ türı men mazmūnynda tübegeilı özgerıs jasap, qazaq halqynyŋ poetikalyq dästürın damytty.
S.Seifullin ömırde de, ädebiette de belsendı küresker boldy. «Kökşetau», «Qyzyl at» dastandarynda 30-jyldardyŋ bas kezınde Qazaqstannyŋ auyl şaruaşylyǧynda oryn alǧan asyra sılteu oqiǧalaryn synǧa aldy. «Aqsaq kiık», «Aqqudyŋ aiyryluy» şyǧarmalarynda tuǧan dalanyŋ tabiǧatyn, adamnyŋ ışkı sezım küilerın surettedı.
S.Seifullin proza, dramaturgiia, ädebi syn, ädebiettanu salalarynda da körnektı eŋbek ettı. «Jūbatu» äŋgımesı - Säkennıŋ qazaq äielıne arnalǧan alǧaşqy prozalyq, şyǧarmasy. «Jemıster, «Bızdıŋ tūrmys», «Sol jyldarda» tuyndylarynda zamandastar ömırı beinelengen. S.Seifullin qazaq halqynyŋ patşalyq ezgıge qarsy küresın «Tar jol, taiǧaq keşu» atty tarihi-memuarlyq romanynda körsettı.
Odan bölek, S.Seifullin qazaqtyŋ eskı ädebiet nūsqaularyn jinau, zertteu, bastyru ısımen de şūǧyldandy. Onyŋ qatysuymen «Qazaqtyŋ eskı ädebiet nūsqaulary», «Batyrlar», «Aqan serı -Aqtoqty», «Läilı - Mäjnünnıŋ» qazaqşa audarmasy jaryq kördı. «Qazaq ädebietı» kıtaby - osy saladaǧy alǧaşqy zertteu eŋbekterınıŋ bırı. Onda qazaq auyz ädebietı ülgılerın janrlyq jaǧynan jıktep, ideialyq-körkemdık taldaular jasaidy.
S.Seifullin qazaq ädebietınıŋ kadrlaryn daiarlauǧa köp küş saldy, sol tūsta ädebietke kelgen qalamgerler M.Qarataev, K,Bekhojin, J.Sain jäne taǧy basqalary S.Seifullinnıŋ kömegıne süiengen. S.Seifullin olardyŋ alǧaşqy kıtaptaryn bastyruǧa kömektesıp, alǧysözderın jazǧan.
Jazuşynyŋ şyǧarmalary bırneşe ret şet tılderıne audarylǧan. Ol 1936 jyly qazaq ädebietı men önerınıŋ Moskvada ötken bırınşı onkündıgıne qatysqan. Qazaq jazuşylary ışınen tūŋǧyş ret Eŋbek Qyzyl Tu ordenımen marapattalǧan. S.Seifullinnıŋ ömırı men şyǧarmalary turaly S.Mūqanovtyŋ «Säken Seifullin» pesasy, Ǧ.Müsırepovtyŋ «Kezdespei ketken bır beine» povesı, Ä.Täjıbaev,A.Toqmaǧanbetov, Q.Bekhojinderdıŋ poemalary, E.Ysmaiylov, S.Qirabaev, T.Käkışev jäne özge de ǧalymdardyŋ ädebi zertteulerı, estelıkterı jaryq körgen. 1938 jyly quǧyn-sürgınge ūşyrap, Almatyda atyldy.
Jazyqsyz japa şekken ūlt qairatkerınıŋ esımı 1958 jyly aqtaldy.
