Amerika baspasözı eldegı prezident sailauynyŋ nätijesı jaily ärqily şolu jasady. Kütkendei-aq, jetekşı amerikalyq BAQ soŋǧy tört jyldaǧy eŋ ırı saiasi oqiǧaǧa gazetterınıŋ tūtas betterın arnady. Tanymal basylymdar oqyrmandardy respublikalyq partiianyŋ jeŋısımen qūttyqtap, demokrattardyŋ jeŋılu sebebın taldap, eldıŋ Donald Tramptyŋ kezektı prezidenttık merzımınde qandai baǧytta damitynyna oi jügırtude.
«Jaŋadan sailanǧan prezident Tramp Aq üidegı jeŋısınen keiın Amerikany «Altyn ǧasyrǧa» jetkızuge jäne «bärın tüzetuge» uäde berdı», - dep jazdy Fox News. Telearna Tramptyŋ özınıŋ jeŋısın «barlyq uaqyttaǧy eŋ ūly saiasi oqiǧa» dep atap, elge «sauyǧuǧa kömektesemın» degen uädesın atap öttı.
National Review konservativtı basylymy «Demokrattar kün tärtıbınde özderınıŋ qanşalyqty tanymal emestıgı turaly alaŋdatarlyq belgı aldy» taqyrybynda maqala jariialaǧan. «Kamala Harris pen onyŋ partiiasynyŋ sätsızdıkterıne özderınen basqa eşkım kınälı emes. Demokrattar sailauşylardy jeŋe alamyz dep oilady, bıraq sailauşylar olardyŋ qatelıgın däleldedı», - dep jazdy gazet.
«Būrynǧy prezident jūmysşylar, fermerlık aimaqtar tūrǧyndary jäne «kök jaǧalylar» tarapynan körsetılgen küştı qoldaudyŋ arqasynda jeŋıske qol jetkızdı», - dep jazdy The Wall Street Journal. Avtorlardyŋ pıkırınşe, Tramp özınıŋ myqty tūsyn dūrys paidalana aldy. Ol köpşılıkpen tıl tabysyp, şabuylǧa köşıp, sailauşylarǧa öz maqsatyn aiqyn körsete bıldı. Basylym respublikaşyl partiia köşbasşysynyŋ özın «saiasi qarsylastarynyŋ qūrbany ärı küresker» retınde sättı körsetkenın aitty. Sonymen qatar, Trampty jeŋıske jetkızgen basty qasietı — oiyn aşyq aitatyn ädetı ekenın alǧa tartty. «Tramp sailauda jeŋıske jetıp, ekınşı mümkındık aldy» delıngen basylymnyŋ redaktorlyq maqalasynda. Onyŋ būl mümkındıktı qalai paidalanatyny soŋǧy segız jylda baiqalǧan AQŞ-taǧy bölınudı eŋseru jolyndaǧy jetıstıgınen körınetını de atap ötılgen.
«Köptegen ekınşı merzımder sätsızdıkpen aiaqtalady, bıraq Tramptyŋ ekınşı merzımı basqalarǧa ūqsamaidy», «Būl ekınşı mümkındıktı jıberıp alu ülken qatelık bolar edı», «Halyq köşbasşyny jūmysqa aldy» degen taqyryppen The New York Times gazetıne maqalalar şyqty. «Ol jeŋıske küş arqyly emes, halyqtyŋ senımınıŋ arqasynda jettı» dep jazdy basylym.
Gazettıŋ taǧy bır analitikalyq maqalasynda «endı Amerika 248 jyldyq tarihynda būryn-soŋdy bolmaǧan avtoritarlyq basqaru stilınıŋ tabaldyryǧynda tūr. Donald Tramp bilıkke qaita oralyp, belgısızdık däuırın aşty. Onyŋ jeŋısı oqşaulanu saiasatynyŋ, auqymdy tarifterdıŋ jäne kek qaitarudyŋ qauıpın baiqatady» delıngen.
«Tramp Aq üige qaita oralady», «Tramptyŋ jeŋısı – onyŋ eŋ ūly qaita örleuı» – osyndai ırı taqyryppen The Washington Post basylymynda materialdar şyqty. Sondai-aq, gazet avtorlyq maqalalar seriiasyn jariialady. Olardyŋ taqyryptarynyŋ özı köp närsenı aŋǧartady. Mäselen, «Harristıŋ jeŋılısı – solşyldar üşın auyr ükım», «Trampqa qarsylyqtyŋ ekınşı raundy däl qazır bastaluy kerek», «Onyŋ prezidenttık kezeŋı öz sailau nauqanyndai qaraŋǧy bola ma?», «Tramptyŋ jeŋısınen keiın Resei quandy, al Europa özın batyl ūstauǧa tyrysuda».
Associated Press agenttıgı «Sailauşylardyŋ ekonomikaǧa alaŋdauşylyǧy jäne özgerıske degen ūmtylysy Trampty Aq üige qaitardy» taqyrybymen analitikalyq maqalasyn jariialady. Maqalada saualnama nätijelerıne sılteme jasai otyryp, amerikalyqtardyŋ eldıŋ damuynyŋ qazırgı baǧytynan köŋılı qalǧany sonşalyq, olar Tramptyŋ «batyl jäne küiretuşı» täsılın qoldaitynyn aitqan.
Respublikaşyl kandidattyŋ jeŋısımen küres «endı ǧana bastaldy» dep esepteitın NBC « Donald Trampty endı kım toqtatady?» - dep sūraidy. Avtorlardyŋ pıkırınşe, eger Tramp özınıŋ synşylaryna qarsy şyǧyp, öz qauıp-qaterlerın jüzege asyrǧysy kelse, elde «saiasi zorlyq-zombylyq» küşeiuı mümkın. Sondai-aq, Tramptyŋ CBS telearnasyna jabu qauıpın töndıruıne bailanysty media-landşaftta özgerıster boluy yqtimal.
Bloomberg basylymy «Tramptyŋ populizmı Aq üige saltanatty türde oralǧannan keiın aşyldy» taqyrybyndaǧy maqalasynda «endı ol Aq üige atqaruşy bilık tetıkterın tolyq ielenıp keldı, ärı būrynǧydan da keŋ erkındıgımen qalaǧanynşa basqaruǧa mümkındık aldy», - dep jazdy.
Al, Politico basylymy «Kamala nege sailauda jeŋıldı?» degen sūraq qoiyp, özderı «öitkenı ol Djo Baidennıŋ vise-prezidentı bolǧan aldyŋǧy tört jyldan tolyǧymen bas tarta almady» dep jauap bergen. Basylymnyŋ pıkırınşe, däl osy «Baidennıŋ elesın joimau» Kamala Harristıŋ sailauşylardy eldıŋ baǧytyn özgertuge qabılettı ekenıne sendıruıne kedergı keltırdı.
«Amerika Trampty qaita sailaǧanyna ökınedı» taqyrybymen The Hill gazetınıŋ saitynda eŋ tanymal maqalalardyŋ bırı jaryq kördı. «Demokratiia üşın eŋ naşar ssenarii şynaiy uaqytta ıske asuda. Demokratiialyq instituttar da, amerikalyqtar da alda bolatyn düniege daiyn emes, – dep jazdy basylym.
Newsweek jurnalynda «Donald Tramp jeŋıske jetken joq: demokrattar jeŋıldı» degen taqyryppen avtorlyq maqala jariialandy. Maqalada demokrattardyŋ jeŋılu sebebı retınde kandidat taŋdau strategiiasynyŋ joqtyǧyn jäne «eşqaşan bolmaǧan» jospardy ūstanǧany aitylady.
«Demokrattar kün saiyn barlyq jaǧynan ūtylyp otyrdy. Jeŋılu mümkın emes ärı qisynsyz bolyp körındı. Bıraq demokratiialyq partiia «jeŋıs auzynan jeŋılıstı jūlyp aludyŋ» jolyn taǧy da tapty jäne būl joly ony älemdık arenada jasady» - dep jazdy maqala avtory kekesınmen.
Ūqsas jaŋalyqtar
