Azerbaijan Airlines aviajelısınıŋ Aqtauda apatqa ūşyraǧan ūşaǧy turaly jaŋa derekter şyǧa bastady. AQŞ-taǧy jäne Äzerbaijandaǧy şeneunıkter apatty Reseidıŋ äue şabuylyna qarsy jüiesınıŋ äreketımen bailanystyrǧan.
Būl turaly halyqaralyq BAQ mälımetterıne süienıp «Amerika dausy» radiosy habarlaǧan.
ŞENEUNIKTER NE DEIDI?
Reuters CBS News arnasyna beisenbı künı Amerikanyŋ aty-jönın atamaudy ötıngen şeneunıgı ūşaqtyŋ Resei äue şabuylyna qarsy jüiesınıŋ nysanasyna alynǧan turaly belgıler bar ekenın aitqan.
Qazaqstan premerınıŋ orynbasary Qanat Bozymbaev ūşaqty Resei äue şabuylyna qarsy jüiesı atyp tüsırgenın ne rastai almaitynyn, ne joqqa da şyǧara almaitynyn mälımdegen.
«Ūşaq qūspen soqtyǧysqan ba älde ışınde jarylys boldy ma, ol qorytyndy şyqqanda ǧana belgılı bolady. Bız Äzerbaijandaǧy ärıptesterımızben ünemı bailanystamyz. Bızge älı eşkım naqty nūsqasyn aitqan joq, resmi türde bız Reseiden de, Äzerbaijannan da eşqandai nūsqany alǧan joqpyz. Däl qazır resmi nūsqa joq. Sondyqtan bız qandai da bır aqparatty rastai da, joqqa da şyǧara almaimyz, - degen Qanat Bozymbaev Aqtauda ötken baspasöz mäslihatynda.
Beisenbı künı Kremldıŋ baspasöz hatşysy Dmitrii Peskov äue qorǧanys jüielerı ūşaqty atyp tüsırdı degen mälımdemege qatysty sūraqqa «tergeuşılerdıŋ qorytyndysyn kütpei, boljam jasau dūrys emes» dep jauap berdı.
«EŞKIM MŪNY ÄDEII ISTEDI DEP OTYRǦAN JOQ»
Aldyn ala tergeu nätijelerı Azerbaijan Airlines äue kompaniiasy ūşaǧynyŋ apatqa ūşyrauyna reseilık zymyran sebep bolǧanyn rastaǧanyn habarlaǧan.
Euronews agenttıgı ekskliuzivtı türde Äzerbaijan ükımetındegı derekközderge sıltep, 25 jeltoqsan, särsenbı künı Aqtauda oryn alǧan Azerbaijan Airlines äue kompaniiasy ūşaǧynyŋ apatyna reseilık «jer-äue» zymyrany sebep bolǧanyn rastaǧanyn habarlady.
Reuters jäne Euronews agenttıkterınıŋ ūşaq apatyn tekserudıŋ aldyn-ala qortyndysymen tanys tört derekközge sıltep habarlauynşa, Groznyi qalasy üstınde drondardyŋ belsendılıgı baiqalǧan kezde 8432 reisıne zymyran atylǧan. Zymyran ūşaqqa jaqyn jerde jarylyp, jolauşylar men ekipaj müşelerıne zaqym keltırgen.
Euronews öz derekközderıne sılteme jasap, zaqymdalǧan ūşaqqa reseilık äuejailarda qonuǧa rūqsat berılmegenın, pilottardyŋ şūǧyl qonuǧa sūraǧandaryna qaramastan, ūşaqqa Kaspii teŋızı arqyly Qazaqstannyŋ Aqtau qalasyna ūşuǧa būiryq berılgenın habarlady.
Al Azattyq radiosy särsenbı künı Groznyi äuejaiynyŋ aldymen ūşaq Mahachkalaǧa baǧyttalǧanyn, sodan keiın aua raiy jaǧdaiyna bailanysty Aqtauǧa jıberılgenın habarlaǧanyn rastady.
Reuters agenttıgınıŋ derekközı «Eşkım mūny bıreu ädeiı ıstedı dep otyrǧan joq. Alaida derekterdı nazarǧa alǧanda Baku Resei tarapy Äzerbaijan ūşaǧyn atyp tüskenın moiyndaidy dep kütedı» degendı aitqan.
Aldyn ala derekter boiynşa, ūşaqtyŋ GPS navigasiialyq jüielerı teŋız üstınde
Bakudıŋ AnewZ halyqaralyq basylymy Äzerbaijan ükımetındegı derekközderge sılteme jasap, zymyrannyŋ «Pansir-S» äue qorǧanys zymyran jüiesınen atylǧan boluy mümkın ekenın habarlady.
«ÄUEJAILARDYŊ UAQYTŞA TOQTATYLUY»
Reseilık derekközderdıŋ mälımetınşe, Azerbaijan Airlines äue kompaniiasynyŋ ūşaǧy Şeşenstan aumaǧynan ūşyp ötken kezde, Reseidıŋ äue qorǧanys küşterı ukrainalyq drondardy atyp tüsıruge belsendı äreket jasap jatqan.
Şeşen qauıpsızdık keŋesınıŋ hatşysy Hamzat Qadyrov särsenbı künı taŋerteŋ Groznyiǧa drondar şabuyly bolǧanyn rastady. Bıraq qūrbandar men qirandylar bolmaǧanyn atap öttı.
Būǧan deiın Ūlybritaniiada ornalasqan Osprey Flight Solutions aviasiialyq qauıpsızdık kompaniiasy öz klientterıne «Azerbaijan Airlines reisı Reseidıŋ äue qorǧanys jüiesımen atyp tüsırıluı mümkın» ekenın eskertken. Osprey bas direktory Endriu Nikolson kompaniianyŋ Reseidegı soǧys kezınde drondarǧa jäne äue qorǧanys jüielerıne qatysty 200-den astam eskertu jariialaǧanyn aitty.
Beisenbı künı Äzerbaijanda ūşaq apatynan qaza tapqandardy eske alu maqsatynda bükılūlttyq aza tūtu künı öttı. El boiynşa memlekettık tular tömen tüsırıldı, tüskı uaqytta qozǧalys toqtatyldy. Al kemeler men poiyzdar qaza tapqandarmen qoştasu belgısı retınde signaldar berdı.
Embraer kompaniiasy Associated Press agenttıgıne bergen mälımdemesınde barlyq tiıstı organdarǧa kömek körsetuge daiyn ekenın habarlady.
Särsenbıde Resei qorǧanys ministrlıgı bırneşe aimaqtyŋ üstınen Ukrainanyŋ 59 dronyn atyp tüsırılgenın habarlaǧan. Soǧan orai Reseidıŋ bırneşe äuejaiynda ūşu-qonu uaqytşa toqtatylǧan.
ADS-B ūşudy baqylau mälımetterı Reseidıŋ oŋtüstık-batysynda ūşaqtyŋ GPS jüiesınde kedergı bolǧanyn körsetken.
Braziliia apatty zertteuge kömektesuge üş ökılın jıbergen. Apatqa ūşyraǧan Embraer ūşaǧyn öndıruşı kompaniianyŋ ştab-päterı San-Hose dos Kampos (São José dos Campos) qalasynda ornalasqan.
Reuters agenttıgı Briusselde NATO ūiymynyŋ apat sebebın tolyq zertteuge şaqyrǧanyn habarlaǧan.
Agenttıktıŋ habarlauynşa, beisenbı künı Qazaqstan basşylyǧy ūşaq sebebı äzırge belgısız ekenın aitqan.
Reseidıŋ Azamattyq aviasiia basqarmasy aldyn ala aqparatqa säikes, pilottar qūstarmen soqtyǧysqannan keiın Aqtau baǧytyna özgerıs engızgenın, būl borttaǧy tötenşe jaǧdaiǧa alyp kelgenın mälımdedı.
Särsenbı künı Azerbaijan Airlines äue kompaniiasynyŋ Embraer-190 ūşaǧy Äzerbaijan astanasy Bakuden Soltüstık Kavkazdaǧy Reseidıŋ Groznyi qalasyna baǧyt alǧan edı. Bıraq onyŋ baǧyty belgısız sebeptermen özgertılgen. Nätijesınde, ūşaq Aqtau jaǧalauyna jaqyn jerde, şamamen üş şaqyrym qaşyqtyqta qūlady.
Äleumettık jelıde taraǧan ūialy telefon kadrlarynan ūşaqtyŋ jerge soǧylyp, jarylys bolǧanǧa deiın tık qūldyraǧany baiqalady.
Qūtqaruşylar ūşaq apatynan aman qalǧan 29 adamdy auruhanalarǧa jetkızdı.
Ūşaq bortynda bolǧan 67 adamnyŋ 38-ı qaza tapty.
