14 aqpan köbıne Äulie Valentin künı nemese ǧaşyqtar künı retınde tanymal. Alaida, soŋǧy jyldary būl kündı kıtap syilau merekesı retınde toilap jürmız. Būl merekenıŋ bastauy qai kezden berı bar?
2012 jyldan bastap jyl saiyn 14 aqpanda Halyqaralyq kıtap syilau künı (International Book Giving Day) atalyp ötedı. Būl mereke kıtaptardy balalarǧa syilap, olardyŋ oquǧa degen süiıspenşılıgın arttyruǧa baǧyttalǧan.
Keibır merekeler BŪŪ nemese basqa halyqaralyq ūiymdardyŋ bastamasymen paida bolsa, keibırı memlekettık, dıni nemese käsıbi meiramdar bolyp tabylady. Al «Halyqaralyq kıtap syilau künı» – halyq arasynan şyqqan erekşe mereke. Ony alǧaş ret amerikalyq Emmi Brodmur – balalarǧa arnalǧan kıtap saitynyŋ negızın qalauşy – bastama retınde kötergen.
Emmi Brodmur üş balanyŋ anasy bolǧan. Bır künı ūly odan: «Nege adamdar bır-bırıne kıtap syilaityn arnaiy kün joq?» – dep sūraǧan. Osy saual ony oilandyryp, 2012 jyly Emmi özınıŋ bloger dostary, äleumettık jelıdegı tanystary jäne ärıptesterı arqyly Halyqaralyq kıtap syilau künın ūiymdastyrudy qolǧa alady.
Balanyŋ qarapaiym sūraǧy men anasynyŋ bastamasy bükıl älemge tarap, milliondaǧan adamnyŋ qoldauyna ie boldy. Osylaişa, 14 aqpan tek ǧaşyqtar ǧana emes, kıtap süier qauym üşın de erekşe künge ainaldy.
14 aqpanda adamdar kıtaptardy negızınen balalarǧa, sondai-aq kıtap oquǧa mümkındıgı şekteulı jandarǧa syiǧa tartady. Bıraq kıtap oqudy jaqsy köretınder tek balalar emes. Bügınde köptegen eresekter kıtaptyŋ ruhani qūndylyǧyn, onyŋ adamǧa beretın äserın, avtor jetkızgen emosiialar men oilardyŋ maŋyzdylyǧyn tüsınedı.
Balalar üşın kıtap – tek bılım közı ǧana emes, sonymen qatar olardy meiırımdılıkke, dostyqqa, bır-bırıne kömektesuge, jaqyndaryna degen süiıspenşılıkke jäne janaşyrlyqqa üiretetın qūral. Al osy qasietter olardy şynaiy adam boluǧa jeteleidı.
Būl merekenı ūiymdastyruşylar kıtaptyŋ maŋyzdylyǧyn esten şyǧarmauǧa şaqyrady. Ökınışke qarai, älemde älı künge deiın kıtap oquǧa mümkındıgı joq adamdar bar. Keibıreulerı qarjylyq qiyndyqtarǧa bailanysty, al keibıreulerı äleumettık jaǧdaiyna bailanysty kıtapqa qol jetkıze almaidy.
Jetımhanalar, balalar üilerı, arnaiy internattar men auruhanalarda ömır sürıp jatqan balalar üşın kıtap ülken quanyş syilai alady. Üiıŋızde sız oqyp bıtırgen nemese balalaryŋyzǧa qajetsız bolyp qalǧan kıtaptar bolsa, olardy osyndai mekemelerge syiǧa tartu – igı ıs.
Qazırgı zamanda gadjetter adamnyŋ basty serıgıne ainalǧanymen, kıtap oqudyŋ orny bölek. Kıtap – tek aqparat közı ǧana emes, adamnyŋ oilau qabıletın damytatyn, ruhani baiytatyn, jaŋa älemderge jol aşatyn erekşe qūral.
Sondyqtan 14 aqpanda jaqyndaryŋyzǧa nemese kıtapqa mūqtaj jandarǧa bır kıtap syilap körıŋız. Mümkın, däl sızdıŋ syilyǧyŋyz bıreudıŋ ömırın özgertetın şyǧar!
Anel Älımbekqyzy
