Ejelgı qazaqtar jyldy on ekı aiǧa bölıp, jyl basyn Nauryz dep ataǧan.
«Nauryz meiramy — ejelgı zamannan qalyptasqan jyl bastau meiramy. Köne parsy tılınde nava=jaŋa + räzaŋh=kün, «jaŋa kün» maǧynasynda, qazırgı parsy tılınde de sol maǧynamen qalǧan (no=jaŋa + rouz=kün; maǧynasy «jaŋa kün»), iaǧni «jaŋa jyldy» (kün ösuın belgıleuı) bıldıredı. (Uikipediia — aşyq ensiklopediiasynan alynǧan mälımet).
Özderıŋız körıp otyrǧandai, qazırgı tarih ǧylymy Nauryz merekesınıŋ şyǧu tegın de, Nauryz degen sözdıŋ özın de parsyǧa aparyp telıp tastaǧan. Būl tüp-tamyrymen qate tūjyrym. Dälel me? Tyŋdap körıŋız!
Nauryz merekesı – jaratylystyŋ öz zaŋymen üilesken, naǧyz tabiǧi mereke. Būl mereke ärı jaŋa jyl bolyp sanalady. Jyldyŋ tört mezgılındegı, köktem mezgılı – bükıl tırşılık ataulynyŋ jandanatyn, jaŋaryp tüleitın kezeŋı. Sondyqtan kün men tün teŋesıp, tırşılık atauly «ūiqysynan oianyp», qaita tüleitın osy nauryz aiy – jyl basy bolyp esepteledı jäne būl mereke qazaqta «Amal» dep te atalady. Būl sözdıŋ jalǧasy «Aman». (Qystan amaldap, jazǧa aman jetu).
Dästür boiynşa – Nauryz merekesı qazaq halqynda jastardyŋ jasy ülken tuystaryna, özderı syi – qūrmet körsetetın basqa da jasy ülkenderge qos qolyn berıp amandasudan bastalady. Ökpe-naz, renışterdıŋ bärı ūmytylady. Būl künderı är üide jetı türlı dämnen, nauryz köje daiyndalyp, bır-bırınıŋ üiınen däm tatysady. Sonymen qatar, Nauryz merekesın bükıl auyl-el bolyp, äsırese jastar jaǧy tügeldei taŋ şapaǧyn qarsy aludan – tazalanǧan aryqtarǧa su jıberuden, aǧaş otyrǧyzyp, gül egu räsımın ötkızuden bastalatyn bolǧan. Mereke «Aq süiek», «Alqa qotan», «Aq serek pen kök serek», «Jasyrynbaq» jäne t.b. türlı halyq oiyndarymen, än salyp, bi bileumen, aqyndar aitysymen, qazaqşa küres, at jarysymen jalǧasyp, tünge qarai «Altybaqan» ainalasyndaǧy tamaşamen aiaqtalady eken.
Ejelgı şejırelık derekterde, Nauryz merekesı 127 ǧasyrdan berı qazaq elınde Qazyǧūrt tauyna Nūq paiǧambardyŋ kemesı kelıp toqtaǧan künnen bastap toilanyp kele jatqany aitylady. Ötken ǧasyrdyŋ aiaǧynda Täjıkstandaǧy 3000 m. biık taudyŋ basynan akulanyŋ tasqa ainalǧan süiegı tabylǧannan keiın, bükıl älem ǧalymdary Nūh paiǧambardyŋ kemesı qalǧan jer Oŋtüstık Qazaqstandaǧy Qazyǧūrt tauy ekenın moiyndauǧa mäjbür boldy. Būl merekenı qazaqtardyŋ «Ūlystyŋ ūly künı» dep ataityndarynyŋ syry osydan bolsa kerek.
Qazaqtyŋ etnograf-ǧalymy Jaǧda Babalyqūly 1970 jyly Mäskeudıŋ Lenin atyndaǧy kıtaphanasynan töte jazumen jazylǧan «Nauryz» dep atalatyn ūzaq jyrdyŋ qoljazbasyn tapqan. Būl jyrda Nūh paiǧambardyŋ kemesı Qazyǧūrtqa kelıp toqtaǧan mezgıl däl kün men tünnıŋ teŋesken künı ekenı, osy künı ülken toi jasalǧany, sol ūly merekege adam men jan-januarlar tügel qatysyp, Nūh ǧ.s. olardyŋ bärıne özınıŋ jaqsy köretın närsesınen mol şaşu şaşqandyǧy, osylaişa būl kün jaŋa jyldyŋ basy retınde toilanatyn bolǧany aitylady. Osylaişa, Nauryz merekesı – naǧyz tabiǧat merekesı jäne tarihy öte ūzaq mereke. Bükıl älemde būǧan teŋ keletın bırde-bır mereke joq. Būl degenımız, bükıl adamzat tırşılıgınıŋ, mädenietınıŋ qazaq jerınen, qazaq elınen bastau alǧanyn körsetse kerek.
Aqiqatynda da, Nauryz merekesı bastauyn Nūq paiǧambar zamanynan alady. Ony qazaqi şejıre bylaişa tüsındıredı: Ūly Jaratuşy - Allanyŋ būiryǧymen Nūq paiǧambar alyp keme jasap Allany moiyndaǧan mūsylmandardy, öz tuystaryn jäne ärtürlı aŋdardy jūbymen kemege otyrǧyzady. Aitylǧan künı «tandyrdyŋ» astynan atqylap su şyǧyp, aspannan jetı kün nöser jauyn jauady. Jer betın tolqyny köktı şarpyǧan topan su basady. Kemege mıngenderden basqalarynyŋ bärı topan suǧa qaryq bolyp, ajal qūşady. Keme ūzaq jüzedı. Bıreuler alty ai, bıreuler odan da köp degendı aitady. Kemenıŋ suda ūzaq jüzuıne jäne azyq-tülıktıŋ azaiuyna bailanysty keme ışınde qobalju, ömırden tüŋılu, degen siiaqty narazylyqtar bastalady. Nūq paiǧambar bastap kemedegılerdıŋ barlyǧy künı-tünı Allaǧa jalbarynyp, künıne bes mezgıl namaz oqidy. Azyqtary tausyluǧa jaqyndaǧannan bastap kün aralatyp qarlyǧaşty ūşyryp otyrady. Qarlyǧaştan eş belgı bılınbegesın azyq-tülıktı ünemdeu maqsatynda Nūq paiǧambardyŋ būiryǧymen oraza ūstauǧa köşedı. Bır künı qarlyǧaş auzyna aǧaştyŋ japyraǧyn tıstep kelgende kemedegıler sudyŋ tartyla bastaǧanyn baǧamdaidy. Taǧy bır de qūstyŋ aiaǧy balşyqqa bylǧanyp keledı. Keme sol baǧytpen jüzıp otyryp qazırgı Qazyǧūrt tauynyŋ basyndaǧy suy tartylǧan kışkene aralǧa kelıp ılıŋgır (jäkır) tastaidy. Jūrttyŋ bärı kemeden tüsıp, quanyştan köz jastaryna erık berıp, bırımen-bırı tös qaǧystyra qūşaqtasyp, qol alysyp, qūttyqtasady. Qoimalardyŋ tübınde qalǧan jetı türlı astyq türınen köje jasap bärı mäz-mäiram bolyp toilaidy. Sodan sol alǧaşqy keme toqtaǧan aral sol Atalarynyŋ qūrmetıne Ada dep atalady. Ejelgı türık tılınde araldy «Ada» dep ataǧan. Maŋǧystaudaǧy Qazaq şyǧanaǧynda Ada jäne Qosa degen araldar künı bügınde de solai atalady. Sodan olar öle-ölgenşe bırımen-bırı tuysyp bauyrlasqan desedı. «Kemedegınıŋ jany bır» degen maqalda sodan qalǧan. Jyl saiyn jasy kışılerı jasy ülkenderın ızdep baryp qol alysyp körısetın bolypty. Nūq paiǧambar öz qauymyn azǧyndaudan saqtandyru maqsatynda jūby joqtaryn nekege otyrǧyzypty. Sodan berı sol jūptasu Nūq paiǧambardyŋ «avtorlyq qūqyǧymen» Neke, iaǧni Nūq äke dep atalyp, keme toqtaǧan jer Qazyǧūrt, iaǧni Qazyq jūrt (Qazaq jūrt) dep atalypty.
Adai şejıresı boiynşa Nūh paiǧambar qauymy Adai atanyŋ ekı ūlynyŋ ülkenı Qūdaikemen onyŋ ekı ūly Täzıke (ülkenı) jäne Qosai (kışısı) bolyp taratylady. Suǧa qaryq bolǧandar da, aman qalǧandar da sol Qūdaikenıŋ ekı balasynyŋ elı. Nūh paiǧambardyŋ tegı Qosai. Kemenıŋ toqtaǧan jerı qazırgı Oŋtüstık Qazaqstan oblysy Qazyǧūrt (Qazyq jūrt) tauy. Sol tauda «Keme qalǧan» şoqysy men osy attas auyl; Lenger (Ilıŋgır, iakor) eldı mekenı (audany); Äŋgır auylynyŋ aimaǧyndaǧy tau şoqysynyŋ ernegınde Adam Ata men Aua Ana kielı tasy men sol şoqynyŋ etegınde Qaiyp Eren Qyryq Şıltender su ışken būlaq bar. Ol öŋırde būlardan da basqa «Paiǧambar toqtaǧan», «Paiǧambar sausaǧy», Aq bura, Közdı ata, Şılter ata (Qaiyp Eren Qyryq Şılten) ataulary saqtalǧan. «Qazyǧūrttyŋ basynda keme qalǧan, Ol äulie bolmasa nege qalǧan» dep künı bügınde de el auzynda aitylyp keledı. Būl künderı Qazyǧūrt atauynyŋ şyǧu tegı jönınde ärkımder qazaqtyŋ şejıresı men onyŋ söz jasau qaǧidasyn bılmegendıkten är-türlı joramal-tūjyrymdarǧa jol berılıp jür. Dūrysy, Qazyǧūrt bırıkken söz, Qazyq jäne jūrt degen ekı sözden tūrady. Atam Qazaqtyŋ söz jasau jüiesınde «Q» men «Ǧ» auysyp qoldanyla beredı. Manqystau-Maŋǧystau. Al ekı sözden bırıktırılıp bır söz jasaǧanda, ekınşı sözdıŋ bırınşı dybysy, nemese bırınşı sözdıŋ soŋǧy dybystary, dybys ündestıgıne säikes tüsıp qalady: Qūdaike (Qu Adai äke), Täzıke -Täz (Äz) äke, Manqystau (Mandardyŋ qystauy), Bidai (Bi Adai), Otan (Ot Man), Oǧyz (Oq qyz), Üstırt (Üstıŋgı jūrt), Qazır – Qaz bır (pır), Qyrat (Qyra At), Torat (Tory At, Taurat), Äkel (Alyp kel), Apar (Alyp bar), Biyl (biylǧy jyl), Kenjahmet (Kenjeahmet), Zeinolla (Zeiın olla, Aldoŋǧar (Aldyoŋǧar), Qojahmet (Qoja Ahmet) t.t. Qazyq qazaqtyŋ balama atauy, iaǧni bükıl älem elderınıŋ qaraşaŋyraǧy. Sol siiaqty qaraşaŋyraq pen qazyqta sinonim sözder. Al, Jūrtqa kelsek, būl Qasiettı Qūranda aitylatyn ejelgı Judy tauynyŋ atauy. Qazyq pen Qazaqtyŋ, Judy men Jūrttyŋ (Jūma, Jūmys, Jūqa, Juan, Jusan, Jua, Jügerı, Jüz, Jüzdegen, Jüzdep, Jüzınşı, Jüzık, Jüzım, Jüzbasy, Jüzu (suda), Jüzgış, Jüzbe-jüz, Jüzdesu) tübırles bolatyndary osydan. Qasiettı Qūranda aitylǧan Judy tauy osy tau. Atam Qazaq ta Söz tübırı (öz tübı, öz atasy) eşqaşan jaŋylysyp körgen emes.
Būl tūjyrym şyndyq bolatyn bolsa, onda Nūh paiǧambardyŋ molasy nege saqtalmaǧan degen sūraqtyŋ öz-özınen tuyndap tūrǧany anyq. Şyndyǧyn da, Atamyzdyŋ molasyn tabudyŋ eş qiyndyǧy joq. Būl jerde de, söz tübırıne (öz tübıne), iaǧni sözdıŋ atasyna söz beremız. Taptyq pa? İä, İä! Ūq (Ük), iaǧni Ükaşa ata. Özderıŋız körıp otyrǧandai atamyzdyŋ esımınıŋ söz tübırı Ūq (Ük), iaǧni Nūq (Nük).
Ükaşa Ata mazary – Qarataudyŋ küngei betınde, Ögız tau şatqaly maŋyndaǧy qyratta, iaǧni Oŋtüstık Qazaqstan oblysy, Türkıstan qalasynan 42 km jerde. Kesenesınıŋ jalpy ūzyn 16 m, enı 5 m, biıktıgı 3,5 – 4 m. Ǧimarattyŋ batys jaǧynda, diametrı 3,5 – 4 m, biıktıgı 4 – 4,5 m bolatyn şırımeitın qaŋyltyrdan kümbez tūrǧyzylǧan. Negızgı qūrylysy tau tastarynan tık törtbūryşty etıp qalanyp, syrty aq jäne sūr tüstı sement qospasyna qiyrşyq tas aralastyrylyp sylanǧan. Kesenenıŋ ışındegı mazardyŋ biıktıgı 160 – 170 sm, enı 150 sm, ūzyndyǧy 12 m-ge juyq. Kesenenıŋ batys jaǧynda 200 m jerde Ükaşa ata qūdyǧy bar.
Al, Aşaǧa kelsek būl ekı dünienıŋ, nemese bır zattyŋ ekıge bölınıp aiyrylatyn jerı degendı bıldıredı. Mysaly, Aşataiaq, Aşamai. Būl qazaqtyŋ tektık şejıresınde de, söz jasau jüiesınde de tek qana sony bıldıredı. Alypbidıŋ (Älıppenıŋ) bırınşı dybysy «A» men bastalyp «A» men aiaqtalatyn sözderde de solai: 1.Aǧa, 2.Ada, 3.Aza, 4.Ala, 5.Ana, 6.Apa, 7.Ara, 8.Asa, 9.Ata, 10.Aua, 11.Aşa, iaǧni Ükaşa ata (Nūq paiǧambar) 9-şy Ata men 10-şy Anadan aiyrylyp (bölınıp) ketıp tūr. Qairan Atalarym! Jaraisyŋdar! Söz jasasaŋ osylai jasa! Tarih jazsaŋ osylai jaz! Būl tarihty Ūly Jaratuşy – Alladan basqa eşkım, eşqaşan joia almaidy.
Sebebı, jer betınde bır qazaq tırı tūrsa, dombyra joiylmaidy. Qazaqtyŋ dombyrasyna, Saldardyŋ bas kiımderıne, qazaq kelınderınıŋ säukelesıne «Ükı» taǧatyn sebebı de osy. Bızdıŋ ükılep, aialap jürgen atamyz (Nūq paiǧambar) osy Ükaşa atamyz. Ükılı dombyra, Ükılı Ybyrai, ükılı pochta, ükı, ükı oiu, ükım, ükımet, ükımet basy ataulary osy atamyzdan qaldy.
Būny azsynsaŋdar, taǧy bır dälel keltıreiın: qazaqtyŋ tek qana sözı emes, söilemderı de osylai jasalǧan. Söilem arasy men soŋyna qoiylatyn tynys belgılerı de (ütır, nükte, ütır-nükte men qos nükteler) osyny bıldıredı. Ütır degenımız Allataǧalanyŋ Ad elıne jıbergen Hūd paiǧambardyŋ esımı bolsa, qos nüktemız — Qosai Nūq atamyzdyŋ aty men tegın bıldıredı. Taǧy qaitalaimyn. Söz tübırı (öz tübı, öz atasy) eşqaşan jaŋylyspaidy.
Nūh paiǧambardyŋ tegı qazaq, keme toqtaǧan jerde künı bügınde de qazaqtar otyr. Olarda osy bız söilep jürgen tılde söilegen. Nūh paiǧambardyŋ üş ūlynyŋ eŋ ülkenı Qam öz äuletımen qazırgı Ündı jerıne ketıp, sonda qonystandy. Qazaqtan bölınıp özge öŋırge alǧaş qadam basqan Qam atamyz boldy. Qazaqtyŋ «Qadam (Q-ada-m)» — Qamnyŋ atasy degen sözı osylai düniege keldı. Jylqy men jylqyşylardyŋ pırı Qambar atamyzdyŋ da tegı osy. Ortanşy ūly Sam (Şam) öz äuletımen qazırgı İran, Arabiia jerlerıne baryp qonystandy. Al, Nūhtyŋ kenjesı İafes, äke būiryǧymen soltüstıkke qonys audardy. Nūqtyŋ öz elı qazırgı qazaq dalasyndaǧy Qazyǧūrt tauy (Syr öŋırı) alqabyn jaz jailau, Maŋǧystaudy qys qystauy etıp, mäŋǧı tūraqtap qaldy. Ata jūrt bütkıl jer şaryndaǧy üş ūlynyŋ elderın osy öŋırden basqardy. Osy öŋır san myŋdaǧan jyldardan berı bükıl älem elderınıŋ astanasy bolyp keledı. Köşpendı el (qazaqtar) bükıl älem elderınıŋ Ana tılın eşbır eldıŋ tılımen budandastyrmai bügıngı künge jetkızdı. Bızder Nūh atamyzdyŋ qaraşaŋyraǧynyŋ iesımız. Qazaqtyŋ İa, İä, İe, Kie, Qiia, Qaraqiia, Qiian, Qiia degen sözderı sol İafes atamyzdan qaldy.
«Nūh paiǧambar üş ūlyn üş tarapqa: Ham atty ūlyn Ündıstan jaqqa, Sam atty ūlyn İran jaqqa, İafes atty ūlyn soltüstık jaqqa jıberdı. Üşeuıne aitty: «Adam perzentterınen üşeuıŋızden özge eşkım qalǧan joq, üşeuıŋız üş jūrtqa otyryŋyz, ūrpaqtaryŋyz köp bolsa, sol barǧan jerlerıŋızdı jūrt etıp otyryŋyz».
İafes atasynyŋ ämırımen Judy tauynan ketıp, Edıl men Jaiyq suynyŋ arasyna qonys teptı. İafestıŋ segız ūly bar edı, ūrpaqtary köp boldy. Olar mynalar: Türık, Hazar, Saqlap, Orys, Meŋ, Şyn, Keimar, Tarih. İafes ölerınde öz ornyna ülken ūly Türıktı otyrǧyzyp, özge ūldaryna: «Barşaŋyz Türıktı patşa bılıp, onyŋ sözınen şyqpaŋyzdar», -dep ösiet qyldy, oǧan İafes ūǧlany (oǧlany) degen laqap qoidy.
Türıktıŋ tört ūly bar edı; Tütık, Hakal, Barsajar, Amlaq. Türık özı öler şaǧynda ülken ūly Tütıktı öz ornyna otyrǧyzyp, qaitpas saparǧa kettı» (Äbılǧazy «Türık şejıresı»).
Atam Qazaqtyŋ eŋ bırınşı söz bolǧan, al söz basy dybystarmen, buyndardan bastalady degen qaǧidasyna jäne ärbır sözdıŋ tübırınde (öz tübınde, iaǧni öz atasynda) sol sözdı düniege äkelgen Atamyzdyŋ aty, iaǧni bügıngışe aitqanda «avtorlyq qūqyǧy» saqtalady degen qaǧidaǧa säikes:
Nauryz – taza qazaq sözı. Negızı Nūq (Nūh, Nuh, Noi, Nau, Nai bolyp ärtürlı laqap attarmen atalyp jürgen) paiǧambar atamyzdyŋ atynan şyqqan. Al ekınşı buyndaǧy «ryz»-ǧa kelsek, qazaqta osy jalǧaudan aryz, qaryz, paryz dep, adam balasyna jauapty mındet jükteitın (mındetıŋdı oryndamasaŋ aryz tuyndaidy) jäne «yz» jalǧaulyǧynan uyz, qyz, syz, tyz degen adamzat ǧūmyrynyŋ bastauyndaǧy tez ötetın ūǧymdy bıldıretın sözder jasalǧan.
Nau degenımızdegı «N» dybysy Nūq atamyzdyŋ esımın berse, odan keiıngı «Au» - Aua anamyzdyŋ esımın beredı. Taudyŋ da söz tübırı «Au» bolatyny osydan. Taudyŋ atauy Aua anamyzdyŋ qūrmetıne qoiylǧan.
Būl sözımızdıŋ dälelı retınde aitarymyz, sonau baǧzy zamannan berı bızge jetken ūly şejırede qazaqtyŋ ejelgı jyl basy Nauryz merekesınde 365 künge arnap, 365 küi oinalǧany aitylady.
Maŋǧystaulyq Qaz Adailardyŋ malǧa şöp salatyn kemege ūqsas aǧaş astaudy «Naua» dep atauy da, osy aitqanymyzdyŋ aidai aiǧaǧy bolyp tabylady.
Qazaqta Nauryz merekesıne bailanysty: Nauryz künı, Nauryz aiy, Nauryznama, Nauryzköje, Nauryz toiy, Nauryz jyry, Nauryz jūmbaq, Nauryz bata, Nauryz tılek, Nauryz töl, Nauryzkök, Nauryz esım, Nauryz şeşek, Nauryzşa, Äz Nauryz, Qydyr, Samarqannyŋ kök tasy degen siiaqty atau sözder bar. Qazaq halqy būl künı düniege kelgen balalarǧa Nauryz, Nauryzbai, Nauryzbek, Nauryzhan, Nauryzül degen esımder bergen. Nauryz sözı bızge özge tılden engen bolǧanda myna sözder Qazaqtyŋ sözdık qorynda bolmaǧan bolar edı.
Airyqşa atap ötetın jaǧdai, Äz (qazaqtyŋ laqap aty) Nauryz – Nauryzdyŋ tegı Qazaq degendı bıldıredı. Äz Türık, Äz Jänıbek, Äz Täuke, Burahan Äzı t.t. osy aitqanymyzdyŋ aidai aiǧaǧy bolmaq.
Al, Nauryzdyŋ tegınıŋ parsylarǧa telınuıne kelsek, sol parsylardyŋ özderınıŋ şyqqan tegı Qazaq dalasy bolyp tabylady. Ony irandyqtardyŋ özderı de kämıl moiyndaidy. Bız onyŋ däleldı deregın tarih ǧylymdarynyŋ doktory, Tegerandaǧy Şähid Beheşte atyndaǧy universitettıŋ professory Riza Şabanidıŋ «İran tarihy» atty eŋbegınen tabamyz (Almaty – 2002. 6-16 better). Būl kıtaptyŋ bırınşı tarauynda irandyqtardyŋ tegı ejelgı MAD, iaǧni Man Adai patşalyǧynan bastau alatyny aiqyn körsetılgen. Ony tıptı ol qalai dep bas auyrtpai-aq «ar» degen söz tübırınen (öz tübınen, öz atasynan) jäne «an» degen jalǧaudan da aiqyn köruge bolady. Şyndyǧynda da ejelgı tarihqa «Parfiia» degen atpen engen patşalyqtyŋ negızın Arşaq atamyz qalady. Bütkıl älemge joryq şekken Serıler (Rysarstvo) osy jerden bastau alǧan. Būl patşalyq Qazar (Qas bi) teŋızınıŋ jaǧasynda, qazırgı Manqystau, Türıkmen, Parsy jerınde ömır sürdı. Qazırgı İran elı, bızşe aitqanda Parsylar sol Parfiia memleketınıŋ jalǧasy. Qazırgı türıkmen jerındegı bır jazyq dala künı bügınde de Ar jazyǧy dep atalady. Al, Maŋǧystaulyq Adailar İrannyŋ emes, Qazaqtyŋ qaraşaŋyraǧy bolyp tabylady. Sondyqtan, parsylardyŋ özı Man Adaidan taraitynyn kämıl moiyndap otyrǧanda, Qazaqtyŋ Äz Nauryzyn parsylarǧa aparyp telıgenımızdıŋ orynsyz bolatyny özınen özı tüsınıktı bolsa kerek.
Söz soŋynda aitarym, Maŋǧystaulyqtar 14-şı nauryzdy - Ūlystyŋ Ūly künı, Amal merekesı, jyl basy dep, este joq eskı zamandardan berı toilap keledı. Äŋgımemızdıŋ basynda qazaq halqy, soǧan säikes bükıl älem elderı jyldy on ekı aiǧa böletının aitqanbyz. Mıne osy 14 künı jaŋa ai tuady. Būl künı adamdar ökpe-naz, renışterınıŋ bärın ūmytyp, jasy kışılerı ülkenderıne baryp körısuden bastalady. Osy maqalany jasy ülkenderıŋızdıŋ bärı)ne baryp körıskenımız retınde qabyl alǧaisyzdar.
Barşaŋyzdy Jaŋa jyldaryŋyzben qūttyqtaimyz! Bastaryŋyz aman, denderıŋız sau, elımızde tynyştyq, molşylyq, tatulyq bolǧai! Amaldan amalǧa aman-sau jete bergeimız!
Mūhambetkärım QOJYRBAIŪLY,
Maŋǧystau
Abai.kz
