Nesie tarihynyŋ derekter bazasyna säikes, üş millionǧa juyq qazaqstandyq bankterge qaryz emes ekenı belgılı boldy, - dep habarlaidy ”Adyrna” ūlttyq portaly "Habar 24-ke”sılteme jasai otyryp.
Bırınşı kredittık biuroda qazaqstandyqtardyŋ qaryzy turaly, onyŋ ışınde lombardtar men mikroqarjy ūiymdarynan alynǧan qaryz boiynşa barlyq aqparat saqtalady.
Mäselen, byltyr biuro bölşek qaryz ösıp jatqanyn (şamamen 43 paiyz) tırkedı. Qazaqstandyqtar tauardy da köbırek ala bastaǧan. Tūtynuşylyq qaryz somasy bes trillion teŋgeden asady.
Sonymen qatar, biuro mälımetınşe, jalpy portfeldegı ipotekaǧa 3 trillion teŋgeden asa qarjy tiesılı. Avtonesieleu trillion teŋgeden asady. Byltyr 65 paiyzdan asa qazaqstandyq avtokölıkterdı paiyzben alǧan. Būl rette 3 millionǧa juyq qazaqstandyq bankterge qaryz emes.
"Nesielerdı orta eseppen bır jylǧa deiın alady. Būl soma az bolsa da, bölıp töleu sanyn arttyrdy. Ortaşa tūtynuşylyq qaryz 300 myŋ teŋgeden säl asady. Qazaqstandyqtar nesie alsa, ony qalai qaitaru kerek ekenın tüsınuı tiıs", - dedı Almaty bırınşı kredittık biurosynyŋ atqaruşy direktory Äsem Nūrǧalieva.
Naşar nesie tarihy
Naşar nesie tarihyn tolyq joiu mäselesıne bailanysty kompaniia qyzmetkerı Qazaqstanda mūndai mehanizm joq ekenın tüsındırdı. Ūiym klienttıŋ tarihyna qandai da bır özgerıster engızuge qūqysy joq ekenı aityldy. Qate aqparat bolsa, derekter öz jüielerındegı qatenı bank tüzetken kezde jaŋartylady.
Sonymen qatar, qazaqstandyqtardyŋ naşar nesie tarihyn jaqsartudyŋ bırneşe nūsqasy bar. Bırınşısı - jaŋa qaryz alǧan kezde bankke tek keiıngı bes jyl ışındegı nesie tarihyn beru. Būl jaǧdaida osy uaqytqa deiın bolǧan jaǧdailar bankterde körınbeidı.
"Qalpyna keltıru" märtebesı
Ekınşı nūsqa - nesie kelısımşarttaryn qalpyna keltıru. Bırınşı kredittık biuronyŋ atqaruşy direktory Äsem Nūrǧalievanyŋ aituynşa, azamattar bank aldyndaǧy qaryzyn 90 künnen asa keşıktırıp tölegennen keiın, ol 12 ai kütedı. Osy uaqyt ışınde basqa nesieler keşıktırılmeuı kerek. Mūndai jaǧdaida kelısımşart "qalpyna keltırılgen" degen märtebege ie bolady. Būl rette banktıŋ qaryz beruden bas tartuǧa qūqyǧy bar.
"Mūndai märtebe nesie aluǧa kepıldık bermeidı. Onyŋ bärı bank saiasatyna bailanysty. Bır bank täuekelge bara alady. Bıreu, kerısınşe, tek sapaly klientterdı alǧysy keledı. Bügın maǧan Facebook-te "qaryz keşıktırıp jabylsa da, memlekettık baǧdarlama boiynşa nege nesie ala almaimyn" degen sūraq qoiyldy. Memlekettık baǧdarlamalardyŋ şarttary odan da qataŋ. Onda keiıngı ekı jylda 180 nemese 90 künnen artyq eşqandai kıdırıs bolmauy tiıs", - dep tüsındırdı Nūrǧalieva.
“Adyrna” ūlttyq portaly