Qazaqstanǵa Reseı-Ýkraına arasyndaǵy naǵyz soǵystyń saldary qandaı bolmaq? Bul suraqqa saıasatker Ámirjan Qosanov “Adyrna” tilshisine jaýap berdi.
-Reseı-Ýkraına qaqtyǵysy týraly qandaı oı aıtasyz?
-Bul qaqtyǵys nemese Pýtın aıtqandaı, «arnaıy áskerı operaııa» emes. Bul qantógis soǵystyń naǵyz ózi!
Basqa elge ásker engizilip, bombalaý men atqylaý bop jatqanda, oǵan qalaısha basqasha baǵa berýge bolady?
Ýkraına men Reseıge qatysty «ujymdyq Batystyń» prınıpti ortaq pozıııasy bop turǵan jaǵdaıda ony «úshinshi dúnıejúzilik soǵystyń qarsańy» dep te ataýǵa bolady.
Bul eki el arasyndaǵy soǵys emes, bul - órkenıettik damýdyń eki joly arasyndaǵy tuǵyrnamalyq sıpattaǵy soǵys!
Biri – neoımperııalyq, shovınıstik sıpattaǵy ustanym bolsa, ekinshisi – eýropalyq qundylyqtarǵa negizdelgen, shynaıy ulttyq-demokratııalyq damýdy qalaǵan baǵyt.
-Qazaqstanǵa qandaı keri áseri bar?
-Oń áser bolmaıtyny túsinikti ǵoı.
Bar jaǵynan teris áser bolady: Reseı men Ýkraına bizge bóten elder emes.
Ásirese, soltústik kórshimen baılanysymyz erekshe. EAEO, Keden odaǵy, ShOS pen ODKB sekildi úıymdarda birgemiz.
Onyń ústine halaqaralyq qaýymdastyq túgel derlik Ýkraınanyń táýelsizdigi men jer tutastyǵyn qoldap otyr.
Qazaqstan qaı jaǵyna shyǵady, oǵan da kóp nárse baılanysty.
Reseıdiń soıylyn soǵyp ketsek, saknııalarǵa ushyrap, alastatylǵan, basqa elderge jekkórinishti elder qataryna kóshýimiz yqtımal.
Qazaqstan Reseımen ekonomıkalyq jaǵynan bite qaınasyp ketken.
Sondyqtan agressor elge «ujymdyq Batys» tarapynan jarııalanǵan sankııalardyń bir ushy bizge de tıetini túsinikti.
Onsyz da quldyrap bara jatqan ekonomıkamyzǵa bul aýyr soqqy bolýy ábden múmkin.
Reseıdiń neoımperııalyq ustanymyn jandandyrýy óz ishimizdegi separatıstik kúshterdiń qoltyǵyna sý búrkip, olardy qozdyryp jiberýi de yqtımal. Biraq bizde ol jaǵyn oılap jatqan bılik joq!
-Teńge quldyrap, dollar sharyqtady. Naǵyz daǵdarys alda ma?
-Árıne, ulttyq valıýtanyń baǵamy, eń aldymen, ulttyq ekonomıkanyń jalpy jaǵdaıyna tikeleı baılanysty.
Bul - joǵaryda men aıtqan eki el arasyndaǵy ekonomıkalyq, qarjylyq yntymaqtastyǵymyzdyń bir saldary.
Astana Máskeýge qarap qalǵandaı, teńgemizdiń kúni de rýblge qarap qalǵan.
Rýbl bolsa, soıqan soqqyǵa ushyrap, álsirep jatyr. Qos valıýta arasyndaǵy táýeldiliktiń bar «qyzyǵyn» dollar men osy sekirister týraly aldyn-ala habardar bolǵan valıýtalyq speýlıanttar kórip jatyr.
Qýyrdaqtyń kókesin túıe soıǵanda kóresiń, daǵdarystyń da kókesi áli alda. Biraq oǵan qarsy tıisti alǵysharttar jasap jatqan úkimet kórinbeıdi.
-Bizdiń áskerden kómek suraýy múmkin be?
-Shyn máninde, Reseı ondaı kómekke zárý bolmaýy da múmkin. Bizdiń áskerdiń jaǵdaıyn qańtardaǵy qandy qyrǵyn kórsetken joq pa?
Biraq, Reseı ózi oqshaýlanyp qalǵan jaǵdaıda postsovettik keńistiktegi bedelin kóterý (ne kórsetý) úshin moraldyq jaǵynan kómek suraýy da múmkin.
Iaǵnı, bizdiń bıliktiń aldynda úlken tańdaý bolmaq...
-Reseı úlken derjava. Ýkraına jeńisten ońaı bas tarta ma?
-Ár el ózine qarsy basyna qater tóngen shaqta, birtutas ult retinde uıysyp, basqynshyǵa qarsy kúreste bir jeńnen qol, bir jaǵadan bas shyǵaratyny tarıhtan aıan ǵoı.
Ýkraınada sol minez bar. Ony olar Qyrym anneksııasy kezinde tanyta aldy. Onyń ústine, AQSh, Eýroodaq, Japonııa, Kanada sekildi derjavalardyń koalıııasy da qarap otyrmas, jáne ýkraın ultynyń birqatar damyǵan elderdegi iri dıasporalary, yqpaldy lobbıi bar ekenin umytpaıyq.
Olar da óz Otanynyń patrıottary retinde únsiz otyrmaıtyny túsinikti...
Suhbattasqanyńyzǵa raqmet!
Injý ÓMIRZAQ,
“Adyrna” ulttyq portaly
