Nyǧmatullin aqşany oŋdy-soldy şaşqan Saǧadievtı tas-talqan etıp synady

QR Mäjılısınıŋ jalpy otyrysynda tömengı palata spikerı Nūrlan Nyǧmatulin jyl saiyn äleumettık zertteuler men konsaltingtık qyzmetke bölınetın qarajatty tekserudı sūrady, dep habarlaidy Sputnik Qazaqstan. Mäjılıstıŋ jalpy otyrysynda «2018-2020 jyldarǧa arnalǧan respublikalyq biudjet turaly Qazaqstan Respublikasynyŋ zaŋyna özgerıster men tolyqtyrular engızu turaly» zaŋ jobasyn talqylau barysynda Nūrlan Nyǧmatulin äleumettık zertteulerge qyruar qarjy jūmsap otyrǧan bılım jäne ǧylym ministrlıgın synǧa aldy. «Erlan Kenjeǧaliūly (bılım ministrı – avtor eskertp.), jauapty apatty mektepterden bastaǧan ekensız. Men sızderdıŋ būl baǧytta qalai jūmys ıstep jatqanyŋyzdy aitaiyn. Qazaqstanda bügınde 45 apatty mektep jūmys ısteuın jalǧastyruda, 127 mektep älı üş auysymdyq. Būl bır. Ekınşısı, bızge, şynymen de, osy äleumettık zertteuler men konsaltingtık qyzmetterdıŋ basyn aşyp alu kerek. Qaraŋyzdar, 2018 jylǧa arnalǧan biudjette äleumettık zertteuler jürgızuge 17 memlekettık organmen 7,2 mlrd teŋge qarastyrylǧan. Bügıngı naqtylanǧan biudjette taǧy sol äleumettık zertteulerge qosymşa 3,3 mlrd teŋge közdelıp otyr. Bız, ärine, mūndai zertteulerdı ötkızuge qarsy emespız, mümkın būl qajet te şyǧar. Jaŋa sız  öz argumentterıŋızdı keltıruge tyrystyŋyz. Bıraq, osy tūsta keibır körsetkışter men faktılerge nazar audarǧym keledı. Mäselen, biudjette mügedekterdı kütıp-baǧatyn adamdarǧa tölenetın järdemaqyǧa  respublikalyq biudjette 2,7 mlrd teŋge qarastyrylǧan. Işkı ıster ministrlıgıne ötken su tasqynyna bailanysty biudjettı naqtylau kezınde 1,6 mlrd teŋge bölınıp jatyr. Qalai sonda, äleumettık zertteuler salasynda, su tasqynyna qaraǧanda, şūǧyl tötenşe jaǧdai qalyptasty ma?», — dedı aşuǧa mıngen spiker. Nyǧmatulin bılım ministrlıgıne ötken jyly däl osy äleumettık zertteulerge bölıngen somany mysalǧa keltırdı. «Jaŋa deputat Jūmadıldaeva atap öttı, äleumettık zertteulerge bölıngen 460 mln teŋgege qosymşa 800 mln teŋge aludy josparlap otyrsyzdar. Sonda jalpy biylǧy jylǧa 1,3 mlrd teŋge bölınbek. Ärıptester, qaraŋyzdar. Būl qalai jasalady? Ötken jyldyŋ biudjetın alaiyq. Däl osy ministrlıkte äleumettık zertteulerge däl osyndai 1,3 mlrd teŋge qarastyrylǧan. Aldymen 770 mln teŋge bölınıptı, naqtylau kezınde taǧy 540 mln teŋge qosylǧan. Sonda sızder jyl saiyn äleumettık zertteulerge milliard teŋge jūmsaudy josparǧa ainaldyryp aldyŋyzdar ma? Ärine, eger osy zertteulerdı körıp, baǧalap, qoldansaq jaqsy ǧoi. Ökınışke qarai, ol da joq. Mäselen, mynadai zertteu  «ekspertno-analiticheskoe soprovojdenie realizasii nekotoryh mer gosudarstvennoi kommunikativnoi politiki v usloviiah prosessa modernizasii v ramkah sovremennogo Kazahstana». Būl zertteu bılım jüiesındegı qandai problemany şeşpek sonda? Taǧy ülken sūraq. Bıraq osy zertteu jūmysyna qyruar qarjy sūrap otyrsyzdar. Mūndai mysaldardy bılım ministrlıgınen ǧana emes, jıtı teksersek, basqa da memlekettık organdardan tabuǧa bolady», — dedı Nyǧmatulin. Sonymen qatar, Mäjılıs töraǧasy, osy oraida, Esep komitetıne ötınış aitty. «Kelesı joly parlamentke respublikalyq biudjet boiynşa esep beruge kelgende, äleumettık zertteuler men konsaltingtık qyzmetterge bölınetın biudjet qarajatyn tekserudı ötınemız. Būl soma jyldan jylǧa ösıp otyrǧanyn körıp otyrmyz. Nazar audarudy talap etemız. Eger osyndai bassyzdyq bolsa, memlekettık organdardyŋ basşylarynan jauabyn sūraiyq. Är jyl saiyn osyndai zertteulerge milliardtaǧan qarjy qūrtu josparǧa ainaldy ma?», — dedı ol.