Bügın redaksiiamyzǧa Qytaidan Qazaqstanǧa bırjola köşıp kelıp, Qazaqstan azamattyǧyn alǧan Nūrseiıt esımdı azamat habarlasyp, basyndaǧy auyr jaǧdaidyŋ jai-japsaryn tüsındırdı.
Nūrseiıt Tölegenūly (surette) 1986 jyly QHR, ŞŪAR, Mori audanynda düniege kelgen. Qazaqstan Respublikasynyŋ azamaty. Almaty oblysy, Eŋbekşıqazaq audany, Tasqarasu auyly, Janysbaev köşesı 10-üide tūrady.
Äielı Jainagül Ǧajapqyzy - Qytai Respublikasynyŋ azamaty. Ekeuınıŋ otasqandaryna 2,5 jyl bolǧan. Bır jarym jasta ūldary bar. Jas jūbailar Egipet İslam Respublikasynda, Mysyr qalasynda bılım alǧan.
(Jainagüldıŋ 02.05.2018 jyly 03:20-da Almaty äuejaiyna ūşyp kelgendıgın rastaityn ūşaq biletı)
Bügın, 2018 jyldyŋ 3-mamyry künı, taŋǧy saǧat 03:00 ( taŋǧy üşten ötkende) şamasynda olar Mysyrdan Almaty äuejaiyna ūşyp keledı. Nūrseiıttıŋ özı, äielı jäne balasy üşeuı. Söitıp, şekaralyq baqylaudan ötıp jatqan tūsta Jainagüldıŋ Qazaqstanda jürıp-tūruǧa arnalǧan Yqtiiarhatynyŋ jaramsyz ekenı anyqtalǧan. Sol sebeptı, Nūrseiıt pen 1,5 jasar ūly Qazaqstanda qalyp, Jainagüldı şekara baqylau qyzmetı kelgen betımen Mysyrǧa qaitaryp jıberıptı.
Nūrseiıt Tölegenūly:
-Mysyrdaǧy äl-Aqsa universitetınde oquymyzdy aiaqtap kelgen betımız osy edı. Bügın taŋǧy 03:00 şamasynda Almaty äuejaiyna kelıp qondyq. Jūbaiym Jainagül Qazaqstan azamattyǧyn alyp ülgermegen. Ol - Qytai azamatşasy. Yqtiiarhaty bar. Yqtiiarhattyŋ jaramdylyq merzımı 2021 jyly aiaqtalady. Yqtiiarhatty Kökşetau jaqtan alǧan edık.
Sodan şekaralyq baqylaudan ötken kezde menı men ūlymdy ötkızdı de, äielımdı kerı qaitaru kerek dedı. Yqtiiarhattyŋ jaramsyz ekenı anyqtaldy. Bızge solai dep aitty. Qazaqstan aumaǧynda 183 künnen astam uaqyt bolmaǧandyqtan, Yqtiiarhat avtomatty türde jaramsyz dep tanylǧan dedı. Söitıp, äielımdı sol jerden Mysyrǧa qaitaryp jıberdı. Tıptı, äuejaida 1 täulık te tūrǧyzǧan joq. Mysyrǧa ūşatyn ūşaqqa otyrǧyzyp jıberdı.
Söitsek, Yqtiiarhatpen jürgen adam 6 ai saiyn Qazaqstanǧa kırıp tūruy kerek eken. 6 aidan asyp ketse, Yqtiiarhattyŋ küşı joiylady eken.
Äielım özı jolsoqty bolyp, qatty auyryp kelgen edı. Şekaralyq baqylaudan ötetın kezde, türın tekseru üşın kameraǧa qarap tūrady ǧoi. Sol jerde qūlap qaldy, tıptı. Sodan äuejaidyŋ jedel därıgerlık kömek körsetu qyzmetıne jügındık. Olar bastan-aiaq tekserdı. Şynymen de Jainagüldıŋ densaulyǧy naşarlap ketkenın sol jerdegı därıgerlerdıŋ özı aitty. Kedendegıler oǧan da qaraǧan joq. Onyŋ üstıne äielımnıŋ aiaǧy auyr edı. Myna ūlym bolsa 1,5 jasta ǧana.
(Ūly Aqjol Nūrseiıtūly)
Men sol jerdegılerden sonşa jalynyp sūradym. Eŋ qūryǧanda keşke deiın küte tūryŋdarşy dedım. Osy jaqtaǧy aǧa-bauyrlarymnan män-jaidy bıleiın dedım. Oǧan da qaraǧan joq. Qūddy qylmysker sekıldı, äuejaidan qaitadan Mysyrǧa qaitaryp jıberdı. Mysyr äuejaiyna jetken soŋ äielımdı Qytaiǧa ūşyryp jıberedı. Al Qytaiǧa barǧan soŋ, onyŋ qamalyp ketetını belgılı. Kömektesıŋızderşı, endı ne ısteiın? Būlai bolmaidy ǧoi. Bız oquymyzdy aiaqtap keldık. Endı äielım de Yqtiiarhaty aiaqtalǧanşa azamattyq alyp ülgerse, osy jerdegı üiımızde tūrsaq dep keldık qoi. Sonda adamnyŋ jaǧdaiyna qaramai ma keden qyzmetkerlerı? Jüktı äiel. Özı auyryp kelgen. Bır jarym jasar balam ol şyryldap jylap tūr. Al saqşylar älgı jerde bızdı ekıge aiyryp äkettı.
Bız mäselenıŋ män-jaiyn sūrap, Almaty qalalasyndaǧy Köşı-qon qyzmetıne (Qarasai men Baitūrsynov köşelerınıŋ qiylysynda ornalasqan) bardyq. Būqaralyq aqparat qūraldaryna sūhbat berıp, bolǧan oqiǧanyŋ jai-japsaryn tüsındıru üşın arnaiy rūqsat kerek eken. Ol rūqsatty Saltanat Äzırbek hanymǧa habarlasyp qana aluǧa bolady eken taǧy. Degenmen, Köşı-qon qyzmetı basqarmasy bastaǧynyŋ orynbasary Ermek Qanaǧatov myrza keibır mäselelerdı tüsındırıp berdı.
«Qazaqstan Respublikasynyŋ Köşı-qon turaly zaŋynyŋ 49-babyna säikes, Yqtiiarhat iesı 183 künnen, iaǧni 6 aidan astam uaqyt ışınde Qazaqstan aumaǧynda bolmasa, onda Yqtiiarhat avtomatty türde jaramsyz bolyp tabylady. Sızderdıŋ jaǧdaida, äielıŋız Qytai azamatşasy eken, iaǧni Qytaiǧa baryp, vizaǧa qaita ötınış jıberedı. Tıptı, Yqtiiarhatty qaita qalpyna keltıruge de bolady. Ol üşın tūrǧylyqty tırkelgen jerınen ötınış joldauy kerek. Bız Köşı-qon qyzmetımız. Al jaŋaǧy mäselede, Jainagüldı ne sebeptı bırden Mysyrǧa qaitaryp jıbergenın bılmeimın. Ol kedendık qyzmettıŋ jūmysy. Solardan sūrau kerek», - deidı Ermek myrza.
Auyt Mūqibek:
-İä, būl mäselenı jaŋa ǧana estıdım. Men Köşı-qon qyzmetı polisiiasy qyzmetkerlerın sauatsyz dep jürsem, şekara qyzmetkerlerı odan ekı ese sauatsyz eken ǧoi. Aldaǧy jerde olardy da Işkı ıster ministrlıgınıŋ üş akademiiasynan kezekke tūrǧyzyp oqytu kerek!
Endı Jainagüldıŋ jaǧdaiyna kelsek, onyŋ Yqtiiarhatynyŋ merzımı 2021 jylǧa deiın eken. Aiyby – şetelde Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda tūraqty tūruǧa rūqsat alǧan jäne tūraqty tūruǧa rūqsat berılgen künnen bastap retımen keletın kez kelgen on ekı ailyq kezeŋ şegınde küntızbelık bır jüz seksen üş künnen artyq tūrǧandyǧy körınedı. Mūndai jaǧdaiǧa ūşyraǧan azamattardyŋ Yqtiiarhaty avtomatty türde joiylady degen söz eşbır zaŋda joq.
Tek, «Halyqtyŋ köşı-qony turaly» Zaŋnyŋ 49-baby boiynşa, Köşıp keluşılerge Qazaqstan Respublikasynda tūraqty tūruǧa arnalǧan rūqsatty beruden bas tartu ne onyŋ küşın joiu üşın negiz boluy mümkın. «Mümkın»-deitın sebebımız, Yqtiiarhatpen Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynan tys jerde 183 künnen artyq tūrǧan azamat qylmystyq emes, äkımşılık qūqyq būzuşylyq boiynşa jauapqa tartylady. Onyŋ özınde, azamat bırınşı märte qūqyq būzsa, atalǧan 49-baptyŋ 5) tarmaǧyna (Qazaqstan Respublikasynyŋ şeteldıkterdıŋ qūqyqtyq jaǧdaiy turaly zaŋnamasyn bırneşe ret būzǧan;) sai, oǧan Köşı-qon polisiiasy tarapynan eskertu berılıp, ary ketkende aiyppūl töletıp qana jazalasa bolady.
Demek, Jainagüldı Qazaqstan aumaǧynan tys jerde 183 künnen artyq tūrǧany üşın kedennen kerı qaitaru – sauatsyzdyq! Eŋ qūryǧanda, kedenşılerdıŋ Köşı-qon polisiiasyna habarlasyp, sūrauyna äbden bolady ǧoi! Sondyqtan, qandasymyzdy ary-berı zaŋsyz sabyltqan keden qyzmetkerlerı sot aldynda jauap beruı, jol şyǧyny men moraldyq tölem töleuı, BAQ betınde keşırım sūrauy, kerek bolsa, qyzmetten ketuı kerek!
Tüiın. Sonymen, Jainagül Ǧajapqyzynyŋ Yqtiiarhatynyŋ merzımı 2021 jylǧa deiın jaramdy bolyp şyqty. Alaida Qazaqstan aumaǧynan tys jerde 183 künnen artyq uaqyt jürgenı üşın Almaty äuejaiy Jainagüldı elden deportasiialap otyr. Jainagül qazır Mysyrǧa qaitaryldy. Ol jaqtaǧy jergılıktı bilık Jainagüldı Qytaiǧa deportasiialaityny taǧy tüsınıktı. Qytaida Jainagüldı ne jaǧdai kütıp tūrǧany ekı bastan belgılı. Al mūnda közı bozaryp küieuı qaldy. Şyryldap jylap 1,5 jastaǧy ūly qaldy.
(Jainagüldıŋ 02.05.2018 jyly 03:20-da Almaty äuejaiyna ūşyp kelgendıgın rastaityn ūşaq biletı)
Bügın, 2018 jyldyŋ 3-mamyry künı, taŋǧy saǧat 03:00 ( taŋǧy üşten ötkende) şamasynda olar Mysyrdan Almaty äuejaiyna ūşyp keledı. Nūrseiıttıŋ özı, äielı jäne balasy üşeuı. Söitıp, şekaralyq baqylaudan ötıp jatqan tūsta Jainagüldıŋ Qazaqstanda jürıp-tūruǧa arnalǧan Yqtiiarhatynyŋ jaramsyz ekenı anyqtalǧan. Sol sebeptı, Nūrseiıt pen 1,5 jasar ūly Qazaqstanda qalyp, Jainagüldı şekara baqylau qyzmetı kelgen betımen Mysyrǧa qaitaryp jıberıptı.
Nūrseiıt Tölegenūly:
-Mysyrdaǧy äl-Aqsa universitetınde oquymyzdy aiaqtap kelgen betımız osy edı. Bügın taŋǧy 03:00 şamasynda Almaty äuejaiyna kelıp qondyq. Jūbaiym Jainagül Qazaqstan azamattyǧyn alyp ülgermegen. Ol - Qytai azamatşasy. Yqtiiarhaty bar. Yqtiiarhattyŋ jaramdylyq merzımı 2021 jyly aiaqtalady. Yqtiiarhatty Kökşetau jaqtan alǧan edık.
Sodan şekaralyq baqylaudan ötken kezde menı men ūlymdy ötkızdı de, äielımdı kerı qaitaru kerek dedı. Yqtiiarhattyŋ jaramsyz ekenı anyqtaldy. Bızge solai dep aitty. Qazaqstan aumaǧynda 183 künnen astam uaqyt bolmaǧandyqtan, Yqtiiarhat avtomatty türde jaramsyz dep tanylǧan dedı. Söitıp, äielımdı sol jerden Mysyrǧa qaitaryp jıberdı. Tıptı, äuejaida 1 täulık te tūrǧyzǧan joq. Mysyrǧa ūşatyn ūşaqqa otyrǧyzyp jıberdı.
Söitsek, Yqtiiarhatpen jürgen adam 6 ai saiyn Qazaqstanǧa kırıp tūruy kerek eken. 6 aidan asyp ketse, Yqtiiarhattyŋ küşı joiylady eken.
Äielım özı jolsoqty bolyp, qatty auyryp kelgen edı. Şekaralyq baqylaudan ötetın kezde, türın tekseru üşın kameraǧa qarap tūrady ǧoi. Sol jerde qūlap qaldy, tıptı. Sodan äuejaidyŋ jedel därıgerlık kömek körsetu qyzmetıne jügındık. Olar bastan-aiaq tekserdı. Şynymen de Jainagüldıŋ densaulyǧy naşarlap ketkenın sol jerdegı därıgerlerdıŋ özı aitty. Kedendegıler oǧan da qaraǧan joq. Onyŋ üstıne äielımnıŋ aiaǧy auyr edı. Myna ūlym bolsa 1,5 jasta ǧana.
(Ūly Aqjol Nūrseiıtūly)
Men sol jerdegılerden sonşa jalynyp sūradym. Eŋ qūryǧanda keşke deiın küte tūryŋdarşy dedım. Osy jaqtaǧy aǧa-bauyrlarymnan män-jaidy bıleiın dedım. Oǧan da qaraǧan joq. Qūddy qylmysker sekıldı, äuejaidan qaitadan Mysyrǧa qaitaryp jıberdı. Mysyr äuejaiyna jetken soŋ äielımdı Qytaiǧa ūşyryp jıberedı. Al Qytaiǧa barǧan soŋ, onyŋ qamalyp ketetını belgılı. Kömektesıŋızderşı, endı ne ısteiın? Būlai bolmaidy ǧoi. Bız oquymyzdy aiaqtap keldık. Endı äielım de Yqtiiarhaty aiaqtalǧanşa azamattyq alyp ülgerse, osy jerdegı üiımızde tūrsaq dep keldık qoi. Sonda adamnyŋ jaǧdaiyna qaramai ma keden qyzmetkerlerı? Jüktı äiel. Özı auyryp kelgen. Bır jarym jasar balam ol şyryldap jylap tūr. Al saqşylar älgı jerde bızdı ekıge aiyryp äkettı.
Bız mäselenıŋ män-jaiyn sūrap, Almaty qalalasyndaǧy Köşı-qon qyzmetıne (Qarasai men Baitūrsynov köşelerınıŋ qiylysynda ornalasqan) bardyq. Būqaralyq aqparat qūraldaryna sūhbat berıp, bolǧan oqiǧanyŋ jai-japsaryn tüsındıru üşın arnaiy rūqsat kerek eken. Ol rūqsatty Saltanat Äzırbek hanymǧa habarlasyp qana aluǧa bolady eken taǧy. Degenmen, Köşı-qon qyzmetı basqarmasy bastaǧynyŋ orynbasary Ermek Qanaǧatov myrza keibır mäselelerdı tüsındırıp berdı.
«Qazaqstan Respublikasynyŋ Köşı-qon turaly zaŋynyŋ 49-babyna säikes, Yqtiiarhat iesı 183 künnen, iaǧni 6 aidan astam uaqyt ışınde Qazaqstan aumaǧynda bolmasa, onda Yqtiiarhat avtomatty türde jaramsyz bolyp tabylady. Sızderdıŋ jaǧdaida, äielıŋız Qytai azamatşasy eken, iaǧni Qytaiǧa baryp, vizaǧa qaita ötınış jıberedı. Tıptı, Yqtiiarhatty qaita qalpyna keltıruge de bolady. Ol üşın tūrǧylyqty tırkelgen jerınen ötınış joldauy kerek. Bız Köşı-qon qyzmetımız. Al jaŋaǧy mäselede, Jainagüldı ne sebeptı bırden Mysyrǧa qaitaryp jıbergenın bılmeimın. Ol kedendık qyzmettıŋ jūmysy. Solardan sūrau kerek», - deidı Ermek myrza.
Auyt Mūqibek:
-İä, būl mäselenı jaŋa ǧana estıdım. Men Köşı-qon qyzmetı polisiiasy qyzmetkerlerın sauatsyz dep jürsem, şekara qyzmetkerlerı odan ekı ese sauatsyz eken ǧoi. Aldaǧy jerde olardy da Işkı ıster ministrlıgınıŋ üş akademiiasynan kezekke tūrǧyzyp oqytu kerek!
Endı Jainagüldıŋ jaǧdaiyna kelsek, onyŋ Yqtiiarhatynyŋ merzımı 2021 jylǧa deiın eken. Aiyby – şetelde Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynda tūraqty tūruǧa rūqsat alǧan jäne tūraqty tūruǧa rūqsat berılgen künnen bastap retımen keletın kez kelgen on ekı ailyq kezeŋ şegınde küntızbelık bır jüz seksen üş künnen artyq tūrǧandyǧy körınedı. Mūndai jaǧdaiǧa ūşyraǧan azamattardyŋ Yqtiiarhaty avtomatty türde joiylady degen söz eşbır zaŋda joq.
Tek, «Halyqtyŋ köşı-qony turaly» Zaŋnyŋ 49-baby boiynşa, Köşıp keluşılerge Qazaqstan Respublikasynda tūraqty tūruǧa arnalǧan rūqsatty beruden bas tartu ne onyŋ küşın joiu üşın negiz boluy mümkın. «Mümkın»-deitın sebebımız, Yqtiiarhatpen Qazaqstan Respublikasynyŋ aumaǧynan tys jerde 183 künnen artyq tūrǧan azamat qylmystyq emes, äkımşılık qūqyq būzuşylyq boiynşa jauapqa tartylady. Onyŋ özınde, azamat bırınşı märte qūqyq būzsa, atalǧan 49-baptyŋ 5) tarmaǧyna (Qazaqstan Respublikasynyŋ şeteldıkterdıŋ qūqyqtyq jaǧdaiy turaly zaŋnamasyn bırneşe ret būzǧan;) sai, oǧan Köşı-qon polisiiasy tarapynan eskertu berılıp, ary ketkende aiyppūl töletıp qana jazalasa bolady.
Demek, Jainagüldı Qazaqstan aumaǧynan tys jerde 183 künnen artyq tūrǧany üşın kedennen kerı qaitaru – sauatsyzdyq! Eŋ qūryǧanda, kedenşılerdıŋ Köşı-qon polisiiasyna habarlasyp, sūrauyna äbden bolady ǧoi! Sondyqtan, qandasymyzdy ary-berı zaŋsyz sabyltqan keden qyzmetkerlerı sot aldynda jauap beruı, jol şyǧyny men moraldyq tölem töleuı, BAQ betınde keşırım sūrauy, kerek bolsa, qyzmetten ketuı kerek!
Tüiın. Sonymen, Jainagül Ǧajapqyzynyŋ Yqtiiarhatynyŋ merzımı 2021 jylǧa deiın jaramdy bolyp şyqty. Alaida Qazaqstan aumaǧynan tys jerde 183 künnen artyq uaqyt jürgenı üşın Almaty äuejaiy Jainagüldı elden deportasiialap otyr. Jainagül qazır Mysyrǧa qaitaryldy. Ol jaqtaǧy jergılıktı bilık Jainagüldı Qytaiǧa deportasiialaityny taǧy tüsınıktı. Qytaida Jainagüldı ne jaǧdai kütıp tūrǧany ekı bastan belgılı. Al mūnda közı bozaryp küieuı qaldy. Şyryldap jylap 1,5 jastaǧy ūly qaldy.
Nūrgeldı Äbdıǧaniūly
Abai.kz
