Qazaq tılınde söileitın 80% el tūrǧynynyŋ tıl qūqyǧy taptalyp jürgenın aitty

Jaqynda KAZUNITE Halyqaralyq media kompaniiasy (aǧylşynşa atauy KAZUNITE International Media Company LLC) Qazaqstandaǧy memlekettık tılde söileitın azamattardyŋ öz tılınde qyzmet alu qūqy qalai saqtalyp jürgenın anyqtau maqsatynda qualtrics platformasy arqyly äleumettık jelılerde saualnama jürgızdı, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly kazunite.kz sılteme jasap.  Facebook, Instagram jäne WatsApp jelılerı arqyly jan-jaqty taralǧan saualnamaǧa üş kün ışınde 1 524 adam qatysyp, sūraqtarǧa jauap berdı. Saualnama barysynda oǧan qatysuşylarǧa “Memlekettık mekemelerden ünemı memlekettık tılde qyzmet, aqparat ala alasyz ba?”, “Memlekettık tılde söileitın azamat retınde Qazaqstanda qūqyŋyz qanşalyqty saqtalyp jür?”, “QR Konstitusiiasymen bekıtılgen Memlekettık tıl Qazaqstan Respublikasynyŋ Täuelsızdık kepılderınıŋ bırı dep esepteisız be?” degen üş sūraq qoiyldy. Är sūraqqa Qazaqstandaǧy memlekettık tıldıŋ qoldanys deŋgeiın aiqyndauǧa baǧyttalǧan jaǧymdy jäne syni tört pıkırdı bıldıretın tört jauap ūsynylǧan edı.

«Qazaqstanda Memlekettık tıl – qazaq tılınde aqparat ala alasyz ba?» degen saualǧa saualnamaǧa qatysqan 1 524 azamattyŋ 302-sı, iaǧni 20.34 paiyzy ǧana “iä” dep jauap berıptı. Qatysuşylardyŋ eŋ köp bölıgı, iaǧni 36.63 paiyzy (nemese 544-ı) “joq” dep jauap bergen. Odan keiın taǧy 35.02 paiyzy nemese 520 adam “özı talap etkende ǧana, iaǧni küresıp jürıp memlekettık tılde qyzmet, aqparat alyp jürgenın” aitqan. Al qalǧan 119 adam nemese saualnamaǧa qatysuşylardyŋ 8.01 paiyzy qanşa talap etse de, özderıne memlekettık tılde qyzmet körsetılmeitının jetkızgen.

Ekınşı sūraq boiynşa, saualnamaǧa qatysqandardyŋ bar bolǧany 19.75 paiyzy ǧana (290 adam) Qazaqstanda memlekettık tılde söileitın azamat retınde qūqy saqtalyp jürgenın mälımdegen.

Qalǧan 80 paiyzdan astamy tıldık qūqy taptalyp kele jatqanyn bıldırıptı. Atap aitsaq, “Qazaqstanda memlekettık tılde söileitın azamat retınde tıldık qūqyŋyz qanşalyqty saqtalyp jür?” degen sūraqqa saualnamaǧa qatysuşylardyŋ 9.94 paiyzy, iaǧni 146 adam – “eşqaşan”, 49.63 % nemese 729 qatysuşy “köbıne qūqym saqtalmaidy, küresıp jürıp saqtaimyn”, al 20.69 % nemese 309 qatysuşy “qanşa küressem de, menıŋ tıldık qūqym taptalyp kele jatyr” dep jauap bergen. Saualnama jürgızuşıler soŋǧy sūraqty azamattardyŋ Konstitusiiamen bekıtılgen Memlekettık tılge qanşalyq män beretının, onyŋ QR täuelsızdıgı üşın maŋyzdylyǧyn anyqtaudy maqsat tūtqan edı. Osy oraida “QR Konstitusiiasymen bekıtılgen Memlekettık tıl Qazaqstan Respublikasynyŋ täuelsızdık kepılderınıŋ bırı dep esepteisız be?” degen sūraq engızgen.

Saualnama nätijesı körsetkendei, Qazaqstandaǧy memlekettık tılde söileitın azamattardyŋ 90 paiyzdan astamy Qazaqstan üşın Memlekettık tıl – qazaq tılı men el Täuelsızdıgı bır-bırıne bailanysty dep jauap berdı. Naqtyraq aitsaq, joǧarydaǧy sūraqqa saualnamaǧa qatysuşylardyŋ 30.10 paiyzy (iaǧni 441 adam) “iä”, dep, 61.02 paiyzy (894 adam) “Qazaqstanda Memlekettık tıldıŋ taǧdyryna töngen qauıp – qazaq täuelsızdıgıne töngen qauıp. Memlekettık tıldı öz deŋgeiınde köteretın zaŋdy talaptar men mındetter engızıluı qajet” dep jauap bergen. Saualnamaǧa qatysqan 1 524 adamnyŋ 10-y ǧana, iaǧni 0.69 paiyzy “Tıl men Täuelsızdık bır-bırıne qatysty emes, tıl jai qatynas qūraly, qazaq tılı joiylsa da, Qazaqstan Respublikasy täuelsız memleket bolyp qala alady” degen jauapty taŋdasa, taǧy 120 adam, iaǧni qatysuşylarlyŋ 8.19 paiyzy jai ǧana “joq” dep tıldıŋ täuelsızdık aldyndaǧy mänın joqqa şyǧarǧan.

“Adyrna” ūlttyq portaly