Qazaqstan men Finliandiia arasyndaǧy qarym-qatynastar jaŋa serpın aluda. Finliandiia prezidentınıŋ elımızge resmi sapary aiasynda bırqatar maŋyzdy kelısımderge qol qoiylyp, energetika, ekologiia, qauıpsızdık jäne bılım salalarynda jaŋa mümkındıkter aiqyndaldy. Halyqaralyq qatynastar jönındegı sarapşy, saiasattanuşy Iliias Baqtyǧaliev būl sapardyŋ mänı men aimaqtyq maŋyzdylyǧyn taldap berdı.
— Finliandiia prezidentınıŋ Qazaqstanǧa sapary elımız ben Europalyq Odaq arasyndaǧy qatynastardy damytu tūrǧysynan qandai maŋyzǧa ie?
— Eger Bırlesken mälımdemenıŋ mätınıne köz jügırtsek, ötken kelıssözder ışınara Europalyq Odaq pen Ortalyq Aziia arasyndaǧy keŋ auqymdy kün tärtıbınıŋ bır bölıgı bolǧanyn baiqauǧa bolady.
Qazır Europalyq Odaq Ortalyq Aziiaǧa degen nazaryn arttyryp keledı, būl onyŋ «Global Gateway» jobasy şeŋberınde jüzege asuda. Sondai-aq EO Transkaspii kölık dälızın damytuǧa müddelı, sondyqtan Finliandiiamen yntymaqtastyǧymyz osy baǧytta maŋyzdy röl atqarady.
— Finliandiianyŋ Ortalyq Aziiadaǧy basty basymdyqtary men müddelerı qandai, jäne Qazaqstan būl sapardy ekonomikalyq ärı saiasi yntymaqtastyqty nyǧaitu üşın qalai paidalana alady?
— Būl jönınde bız kelıssözderdıŋ qorytyndysynan aiqyn köre alamyz. Finliandiia qauıpsızdık pen halyqaralyq qūqyqty nyǧaituǧa basymdyq beredı. Osy maqsatta KAZCENT pen FINCENT beibıtşılık saqtau ortalyqtary arasyndaǧy ärıptestık turaly uaǧdalastyq jasaldy.
Sonymen qatar ekologiia, su resurstary jäne tötenşe jaǧdailarǧa den qoiu salasyndaǧy özara ıs-qimyl qarastyrylǧan.
Maŋyzdy baǧyttardyŋ bırı — iadrolyq qauıpsızdık jäne atom energiiasyn beibıt maqsatta paidalanu. Sapar qorytyndysy boiynşa Qazaqstannyŋ atom energiiasy jönındegı uäkılettı organy men Finliandiianyŋ STUK iadrolyq retteuşısı arasynda memorandumǧa qol qoiyldy.
Sondai-aq Finliandiianyŋ ekonomikalyq jäne Transkaspii dälızıne degen qyzyǧuşylyǧyn da atap ötken jön — saparǧa 20-dan astam fin kompaniiasynyŋ ırı biznes-delegasiiasy qatysty. Būl elımız üşın jaqsy körsetkış.
— Būl sapardy Skandinaviia elderınıŋ Qazaqstanǧa degen qyzyǧuşylyǧynyŋ artuynyŋ belgısı retınde qarastyruǧa bola ma? Osy baǧyttaǧy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ rölı qandai?
— Qazırgı taŋda bükıl älemde Ortalyq Aziiaǧa degen qyzyǧuşylyq küşeiıp otyr. Al Qazaqstan — öŋırdıŋ jetekşı elı. Sondyqtan, iä, Skandinaviia elderınıŋ de nazary arta tüskenın baiqauǧa bolady.
Finliandiia üşın būl resmi sapardyŋ nätijesınde 15 qūjatqa qol qoiyluy — ekı el arasyndaǧy salystyrmaly türde şaǧyn sauda ainalymyna qaramastan edäuır jetıstık.
Prezident Qasym-Jomart Toqaevtyŋ rölı būl jerde aiqyn: būl sapar onyŋ köpvektorly syrtqy saiasatynyŋ, Europamen bailanystardy keŋeitıp, halyqaralyq serıktestıktı ärtaraptandyru baǧytynyŋ naqty körınısı.
— Sapardan keiıngı yntymaqtastyqtyŋ qandai baǧyttary basymdyqqa ainala alady dep oilaisyz?
— Qazır Qazaqstan men Finliandiia arasyndaǧy eŋ maŋyzdy jäne strategiialyq sala — atom energetikasy men iadrolyq qauıpsızdık.
Qazaqstan älemdegı eŋ bedeldı iadrolyq retteuşılerdıŋ bırı bolyp sanalatyn fin STUK ūiymynyŋ täjıribesıne qol jetkızedı. Būl bızdıŋ el üşın asa maŋyzdy, öitkenı Qazaqstan kemınde üş AES saludy josparlap otyr.
Öz kezegınde Finliandiia — damyǧan atom energetikalyq derjava retınde bızdıŋ uran resurstarymyzǧa qyzyǧuşylyq tanytady. Sondyqtan bolaşaqtaǧy eŋ äleuettı baǧyt osy sala bolmaq.Būl jerde de Qazaqstan Prezidentınıŋ eŋbegın erekşe atap ötpesek bolmaidy.
