Qazaq tılı qaşanǧy jetımdık köredı?

Auruxanada operasiiadan şyqqan Mūqaǧali qazaqtyŋ Astanasynda qazaq tılınde söilegenı üşın  qaǧaju körıp jatyr. Astanadaǧy №2 auruhanada  jatqan ol özınıŋ feisbuktegı paraqşasynda därıgerdıŋ memlekettık tılde qyzmet körsetpei qoiǧanyn jazyp, elden qoldau küttı. Būl turaly bız «Qazaq ünı» portalynda «SŪMDYQ! Resei tılın bılmegen adam Astana auruhanasynda öluı kerek pe?» atty maqalada egjei-tegjeilı jazdyq. Bügın Mūqaǧali Balqybaev bauyrymmen   söilesıp, köŋılın sūrap, quat berıp qoidym. Ol palatany tazalauşy özge ūlt ökılıne qazaq tılınde söilegenı üşın basy dauǧa qalǧanyn aitty. «Tek qana orys tılınde söile» dep jekıgen  ol kısı onymen tūrmai Mūqaǧalidyŋ emdeuşı därıgerı Ashatqa  şaǧym aityp barǧan. Al Ashat bolsa,  ol kısıge Qazaqstannyŋ tıl turaly zaŋyn tüsındırudıŋ ornyna Mūqaǧaliǧa ūrysqan. «Nege orys tılınde söilemeisıŋ, bilıgımız üş tılde söileu kerek dep aityp jatyr»-dep alqymnan alǧan. Üş tılde, meilı, ekı tılde söileu kerek dese de, özderı, auruhana qyzmetkerlerı, MEMLEKETTIK QYZMETKERLER, KÖPŞILIK ORYNDAǦY QYZMETKERLER üş tıldıŋ bırınşısı – MEMLEKETTIK TIL – QAZAQ TILINDE NEGE SÖILEMEIDI? ÄLDE ÜŞ TIL nemese EKI TILDE , SÖILEU TEK QAZAQTAR ÜŞIN ǦANA MA? Älgı kısı bügın taǧy kelıp, «Erteŋ bas därıger keledı»-dep ses körsetıp ketıptı… «Auruhanada bır de bır memlekettık tıldegı jazu körmeisıŋ. Mysaly, myna bır orysşa jazu   būl jerge elektr jäne quattandyru qūraldaryn qosuǧa  bolmaitynyn eskertıptı. Men ony tüsınbei telefonymdy qoiyp jürmın..» - deidı Mūqaǧali. Alaştyŋ Astanasy dep aŋsap kelgende, Reseidıŋ bır guberniiasynyŋ auruhanasynda jatqandai beişara halde qalǧan Mūqaǧalidy mūqatyp, memlekettık tıl turaly zaŋdy būzǧandar jauapqa tartyluy tiıs. Tıl turaly zaŋmen bırge Memlekettık tıldı damytu turaly memlekettık baǧdarlama boiynşa 2013-2015 jyldary-aq köpşılık oryndardyŋ bärınde tek memlekettık tıldı bıletınder jūmys ısteuı tiıs bolatyn. Qaida ol Memleket basşysy qol qoiǧan Memlekettık baǧdarlama talaby? Qaşanǧa deiın  oryndalmaityn zaŋdar men memlekettık baǧdarlamalar elıne ainalamyz? Ötkende Qaraǧndyda bır qazaq dükennen qazaq tılınde bır bölke nan sūrap jei almaǧanyn jazdyq. Endı  Astanamyzda  auruhanada qazaq tılınde em sūrap ala almai jatyr. Tırşılıktıŋ eŋ maŋyzdy närı NAN men EM  sūrauǧa jaramasa, TÄUELSIZ QAZAQ MEMLEKETINIŊ MEMLEKETTIK TILI – QAZAQ TILINIŊ QŪNY QANDAI BOLǦANY? Ärine, ūlt ziialylary talai jazyp kele jatqanyndai, būndai masqara jaǧdaiǧa jetuımızdıŋ barlyǧyna qazaqtyŋ sany 50 paiyzǧa jetpei tūrǧanda qabyldanǧan Konstitusiiadaǧy  orys tılı turaly 7 baptyŋ 2-şı tarmaǧy kınälı.  Byltyr Konstitusiialyq  reforma kezınde äigılı tarlandar Äbdıjämıl Nūrpeiısov, Dulat İsabekov, Asanälı Äşımov, Qabdeş Jūmädılov, Ömırzaq Aitbaev, Mekemtas Myrzahmetov, Töregeldı Şarmanovtar bastaǧan 115 ūlt ziialysy qol qoiǧan Konstitusiiadaǧy  orys tılı turaly 7 baptyŋ 2-şı tarmaǧyn alyp tastau turaly «MEMLEKETTIK TILDIŊ  TÄUELSIZDIGI  ATA ZAŊDA AIQYN KÖRINSIN!» atty Aşyq hatty  «Qazaq ünı» portalynda 80 myŋǧa juyq adam oqyp, 150-dei pıkır jazylyp qoldaǧan bolatyn. Äleumettık jelılerdegı qoldauşylardyŋ esebı joq. Būl Aşyq hat Prezident qolyna tigenın Prezident äkımşılıgı basşysy Ädılbek Jaqsybekov Konstitusiialyq reforma qorytyndysy turaly resmi esep bergen jiynda mälımdegenı BAQ-ta jariialanyp, telearnalar körsetken edı.  Bıraq älı nätije joq. Endı aldaǧy uaqytta  ekı tılde jariialanǧan sol Aşyq hatty taǧy bır qaita jariialaudyŋ retı kelıp tūrǧan sekıldı. Öitkenı  äleumettık  jelıde osyny sūrap, talap etıp jatqandar qatty köbeiıp keledı… Elbasymyz ötkende «Ükımet pen Parlament tek qazaq tılınde söileuı tiıs» degenı bır serpılıs bolyp, qūdaiǧa şükır, ministrler men deputattar tıl syndyryp jatyr. Endı tömennen de, halyqtyŋ eŋ köp şoǧyrlanatyn mekemelerdıŋ bärınen de osylai memlekettık tıldı talap etudıŋ uaqyty jettı.  Jettı emes-au, joǧaryda aitqanymyzdai  ötıp kettı… Mūqaǧalidyŋ  qazaqşa söilegenı üşın qiyndyqta qalǧanyna küiıngender jetıp jatyr. Jurnalist Jolymbet Mäkış: «Qazaqtyŋ öz elınde qazaqşa jauap ala almauy – masqara närse! MEMLEKETTIK TILDI BILMEITINDERDI MEMLEKETTIK MEKEMENIŊ MAŊYNA DA JOLATPAITYN UAQYT BAIаǦYDA BOLDY ǦOI !..» – dep jazdy. «Qazaq ünı» saityndaǧy atalmyş maqlany oqyp, belgılı tıl kūreskerı Oǧyz Doǧan:  «Eŋ bolmaǧanda bır top «Men qazaqpyn!» deitın qoǧam belsendısı sol auruhanaǧa baryp, myna bauyrymyzdyŋ jaǧdaiymen tanysyp, auruhana qyzmetkerlerın memlekettık tılge qatysty zaŋǧa baǧynuǧa şaqyru kerek!!! Aiaǧym synyp, gipste tūr!.. Eşkım barmaityn bolsa eŋbektep bolsa da men baramyn!!! Baryŋyzdar Astanalyqtar, Alla üşın ötınemın…»-dep  tausyldy… Men özım Almatyda bolǧan soŋ, Mūqaǧali bauyrymyz turaly belgılı jazuşy-synşy, qoǧam qairatkerı Jūmanazar Somjürek aǧamyzǧa habarlasyp, «Auruhanada qiyn jaǧdaida qalǧan bauyrymyzdyŋ jaǧdaiyn bılıp kelmeisız be?» dep aittym.  Ol kısı  erteŋ Astana äkımıne, №2 auruxanaǧa baryp, jaǧdaidy bılmekşı bolyp daiyn otyr. Janūzaq Äkım aǧamyz arqyly zaŋger Jasūlan İsa ınımız de habarlasyp, «Būny būlai qaldyruǧa bolmaidy!» dep, bırge barmaqşy. Marat Aqanov bauyrym da baramyz deidı.. Äleumettık jelı dürıldep, örtenıp tūr. Bärı №2 auruhananyŋ emdeuşı därıgerı Ashat pen bas därıgerıne deiın jūmystan ketuın talap etude.  Astana äkımı Äset İsekeşev pen Densaulyq ministrı Eljan Bırtanovtyŋ aralasuyn sūrauda. İä, mūzbalaq aqynymyzdyŋ aty qoiylǧan Mūqaǧali bauyrymyz qazaqtyŋ Astanasynda qazaqşa söilei almai, öz otanynda qorlanyp jatyr… Qazaq Elınıŋ Täuelsızdıgınıŋ 27-şı jylynda!!! Bız qaida bara jatyrmyz? dei sūra qoiypty "Qazaq ünı" gazetınde belgılı aqyn, qoǧam qairatkerı Qazybek İsa.