Syr elınde egınge oraq tüstı

2862
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2022/08/ecc42843-3b00-49b0-9671-bc918186839a.jpeg
Bügın Syr diqandary egınge oraq saldy. Qyzu eŋbektı alǧaş bolyp Syrdariia audanynyŋ şarualary bastady. Oraq salu räsımıne oblys äkımı Nūrlybek Nälıbaev, QR Auyl şaruaşylyǧy ministrı Erbol Qaraşökeev pen QR Ekologiia, geologiia jäne tabiǧi resurstar ministrı Serıkqali Brekeşov qatysty. Sondai-aq, QR Eŋbek Erı Abzal Eraliev, sala ardagerlerı men auyl şaruaşylyǧy qūrylymdarynyŋ ökılderı egınşılerdıŋ quanyşyna ortaqtasty. El yrysy sanalatyn sary altyndy qambaǧa jinau jūmystaryn «Aqjarma i K» fermerlık qojalyǧy bastady. Aimaq basşysy ministrlermen bırge kürış alqabyna baryp, alǧaşqy oraq salu räsımın ötkızdı. Nūrlybek Nälıbaev Prezidenttıŋ, Ükımettıŋ qoldauy negızınde biyl şarualar byltyrǧydai su tapşylyǧyn körmegenın tılge tiek etıp, Syr diqanşylaryna aqjarma tılegın arnady.
- Oblys halqynyŋ basym bölıgı auylda tūrǧandyqtan bız qaşanda egın egu men jinau nauqandaryn asa jauapkerşılıkpen ötkızemız. Jyl basynda kürış kölemın byltyrǧy 84 myŋnan 64 myŋ gektarǧa deiın tüsıru josparlanǧanyn jaqsy bılesızder. Alaida ondai şeşımnıŋ aimaq halqy üşın zardaptaryn boljai otyryp bız ol qadamǧa barmadyq iaǧni kürış kölemın 78,6 myŋ gektar kölemınde saqtap qaldyq. Oryn alǧan qiyndyqtarǧa qaramastan sudy tiımdı paidalanu, egıstıktı kezektep suaru, qaşyrtqydaǧy sudy ekınşı ret paidalanu qolǧa alyndy. Būǧan qosa, ärtaraptandyru baǧytynda sudy az qajet etetın mal azyǧy, kökönıs, baqşa daqyldarynyŋ kölemın arttyruǧa jūmys jasaldy,-dedı N.Nälıbaev.
Mūnan keiın meimandar egın jinauǧa arnalǧan auyl şaruaşylyǧy tehnikalarymen, oblysta öndırıletın agroönım türlerımen tanysyp, sala mamandarmen pıkır almasty. Vedomostvo basşylary öz kezegınde diqanşylardyŋ ala jazdai etken eŋbegın joǧary baǧalap, el Ükımetı qysqa merzım ışınde memlekettık baǧdarlamalardy odan ärı jandandyru mındetın qoiǧanyn tılge tiek ettı.
“Qyzylorda - kürıştıŋ astanasy. Saralap qarasaq, 6,8 myŋ gektar Almaty oblysynda bar, Türkıstan oblysynda da az emes, şamamen 1,5 myŋ gektar. Al, negızı 78,6 myŋ egıs alqabynyŋ bärı, iaǧni 90% däl osy Syr öŋırınde. Eŋ özektı mäsele, iaǧni drenajdy jüielerdı jaqsartuǧa jetkılıktı män berılse önımdılık odan da arta tüsedı. Būl aimaqta kürış öndıru öte jaqsy deŋgeide damyǧan ışkı qajettılıktı de, eksportty da damytyp otyrǧany osy şarualardyŋ zor eŋbegın atap ötu qajet,-dedı Erbol Qaraşökeev.
Egıs alqabyndaǧy mereilı sät «Dala künı» ceminar-keŋesımen jalǧasty. Şet eldıŋ ǧalymdary men bılıktı mamandary jäne otandyq käsıpkerler özara täjıribe almasyp, tiımdı bailanys ornatu mäselesın söz ettı. Alqaly basqosuda oblys äkımı Erbol Qaraşökeevke su tapşylyǧy jaǧdaiynda kürış şaruaşylyǧyn odan ärı damytu üşın arnaiy baǧdarlama qabyldau qajet ekenın jäne Y.Jaqaev atyndaǧy Qazaq kürış şaruaşylyǧy ǧylymi-zertteu institutynyŋ jūmysyn jandandyruda bırlesken şaralar qabyldaudy alǧa tartty. Al, Serıkqali Brekeşovke aimaqtyŋ 178 myŋ gektar injenerlık jüiege keltırılgen egıstıkten airylyp qalu qaupı bar ekenın jetkızdı. Sol sebepten suarmaly jerlerdı qalpyna keltıru jäne ainalymǧa qosu boiynşa äzırlengen jobalardyŋ ıske asuyna yqpal etudı sūrady. Biyl öŋırdegı diqanşylar tūqym sapasyn arttyruda ukraindyq ǧalymdarymen bırge auyl şaruaşylyǧy daqyldary sorttaryn täjıribe retınde egudı qolǧa aldy. Būl rette Ukraina auyl şaruaşylyǧy ǧylymi ūlttyq akademiiasy kürış institutynyŋ direktory Vladimir Dudchenko ärıptestık tanytuǧa müddelı. Nūrlybek Nälıbaev sudy az qajet önımderge basymdyq beru arqyly önımdılık mäselesın jolǧa qoiuǧa bolatynyn jetkızdı. Aitalyq, aimaqta jügerı egu sudy qajet etedı, eger ony eksporttasaq onyŋ tabysy kürışten de qomaqty bolady. Sondyqtan sala mamandary jügerı öndıru ısıne erekşe män bermek. Būl - ärtaraptandyrudyŋ naqty mysaly bolmaq. Syr öŋırınde su mäselesı problemalyq deŋgeide bolǧany ras. Degenmen memlekettık qoldau şaralarynyŋ nätijesınde Qyzylorda oblysyndaǧy su şaruaşylyǧy jaǧdaiy tūraqtandy.
“Su tapşylyǧynyŋ aldyn alu maqsatynda biyl 22 kanaldy mehanikalyq tazalau, 41 ūŋǧymany jöndeu jäne būrǧylau, sorǧy qondyrǧylaryn satyp alu jūmystaryn jürgızuge Ükımet rezervınen 3,6 mlrd. teŋge bölınıp, tiıstı jūmystar atqaryluda. Qabyldanǧan şaralardyŋ arqasynda jalpy biyl vegetasiialyq kezeŋ şyǧynsyz aiaqtaluda,-dedı Serıkqali Brekeşov.
Oblysta 188,5 myŋ gektarǧa egın ornalastyryldy. Bügınde bidai, arpa, sūly daqyldaryn jinau aiaqtalsa, maqsary, kartop, kökönıs, baqşa, jügerı, mal azyǧy daqyldaryn jinau jūmystary jalǧasuda. Egılgen kürışten joǧary önım alu maqsatynda kürış egısıne 100 paiyz joǧary reproduksiialy tūqymdar sebıldı. Aita keteiık, küzgı egın jinau jäne dala jūmystary üşın qajettı janar-jaǧar mai qory jetkılıktı. Sondai-aq, auyl şaruaşylyǧy tehnikalary kürış egısın oŋtaily merzımde jinap aluǧa tolyq daiyn. Aldaǧy egın jinau nauqany Syr diqanşylar üşın qolaily kezeŋ bolady dep boljanyp otyr. Demek, nauqandy 10 qazanda aiaqtau jospary belgılendı.
Pıkırler