Almatyda «Taǧzym» memorialyjaiynda äleumettık jelıde bırqatar syni aqparat tarady. Bükıl azamattyq koǧam men eldıŋ tarihyna erekşe maŋyzy bar orynǧa barǧan kei azamattar avtorlardyŋ konsepsiiasyn dūrys tüsınbei, bos jerde orynsyz şu şyǧardy. Osyǧan orai bızdıŋ redaksiia memorialdyŋ avtorlary – Aleksei İvjenko men Gaini Saǧidullaevamen bailanysqa şyǧyp, qajettı jauaptardy aldy.
«Beinejazbada keltırılgen derekter şyndyqqa säikes kelmeidı. Eŋ aldymen, söilep tūrǧan adamnyŋ müldem maman emes ekenın aitu kerek. Kafel men granittı ajyrata almaidy.
Būl memorial jasandy tastardan, kafelden emes, tek tabiǧi tastardan, iaǧni granitten, märmärdan, slanesten jasalǧan.
Slanesten jasalǧan stelalarda onyŋ buyndarynyŋ säikes kelmeuı qalypty jaǧdai. Qaiǧy men qasırettı meŋzeitın būl stelalar ädeiı solai jaqparly, iaǧni tegıs emes türde jasalǧan», – dep atap öttı Aleksei İvjenko.
Onyŋ aituynşa, dekorativtı tastardan jasalsa, olar dälme-däl ornatylatyny sözsız, al kedır-būdyr tabiǧi tastardan jasalǧandyqtan tastar arasyndaǧy alşaqtyqtar qalypty dünie.
Onyŋ ärıptesı Gaini Saǧidullaeva granittegı jasalǧan drenajdyq jüienı de tüsındırıp öttı.
«Taza graniten, iaǧni tabiǧi tastan jasalǧan edenüstı plitka su tigende, auanyŋ ylǧalymen, suyqta öz tüsın özgertıp otyrady. Ony kez kelgen maman bıledı. Joǧary ylǧaldylyqta granittıŋ tüsınıŋ basqa bolyp körınuı (onyŋ üstıne telefonǧa tüsırılgen jazbada) ol kır degendı bıldırmeidı! Üşınşıden, jerdegı plitkalar arasyndaǧy alşaqtyq ta arnaiy su aǧatyn arna retınde jasalynǧan. Iаǧni «şel» emes, jaŋbyrdyŋ, erıgen qardyŋ suy aǧyp ketetın jer», – dedı arhitektor.
Mamandardyŋ aituynşa, jazba avtory bılmestıkpen be, älde basqa ma, negızı jalǧan aqparat berıp, memorialdy qaralap otyr. Osyny eskergen jön.
«Al jazba avtory aşyp körsetıp otyrǧan, iaǧni jūlynyp qaldy-mys degen plitkaǧa kelsek, ol şyndyq boluy mümkın, ärine. Bıraq, osynşama jalǧan söilegen adamnyŋ ony ädeiı jūlyp almasyna kım kepıl? Qys mezgılınde – aua temperaturasy tömen kezde jürgızılgen soŋ kez-kelgen qūrylysşy, säuletşı belgılı bır täuekeldıŋ, syzat, jaryqşaqtyŋ bolatynyn bıledı.
Avtorlyq būl joba bızdıŋ baqylauymyzda, kepıldık mındetteme boiynşa kemşılıkter tüzetıledı dep senımdı türde aitamyz. Būl zaŋ talaby. Qazır kei plita auystyryldy, qajettı jūmystar jürgızılıp jatyr», – dedı mamandar.
«Bıtken ıske synşy köp» degen. Käsıbi qoǧamdastyq bızdıŋ jūmysqa oŋ pıkır aityp, jaqsy baǧa bergen. Sol sebeptı tyrnaqtyŋ astynan kır ızdegen adam qanşa şedevr jasasaŋ da, kemşılık tabady. Beine tüsırıp, haip jasap, ūpai jinaǧanşa memorialdy jaqsartudyŋ jolyn bırge ızdegenımız abzalyraq bolar edı», – dep qorytyndylady İvjenko.
Aita keteiık, Almatydaǧy «Taǧzym» memorialy 23 jeltoqsan künı aşylǧan bolatyn.
Sondai-aq, būl avtorlyq ideia retınde jaŋa közqarasta, iaǧni ädeiı solai ıske asqanyn atap ötu qajet. Kedır-būdyr qara tastar qaŋtardaǧy jaǧdaidy, qasıret, qorqynyş pen haosty beineleidı.
Dalanews.kz