Menıŋ bala künımde auylda şoqşa saqaldy, mūrtty kelgen aqsaqaldar boluşy edı. Olar anadaidan aqyryp söileitın:
- Kımnıŋ balasysyŋ? - dep.
- Äkemnıŋ balasymyn - deitınbız jamyrai.
- Äkeŋnıŋ aty kım?- dep dauysyn köteredı.
Ärkım öz äkesın ataityn.
- Bılem-bılem... ol anau älgı ataqty şopyr ma, ataqty qoişy ma, ataqty ūstaz ba?- dep ärkımnıŋ äkesın tügendep şyǧady.
- Raimyn deisıŋ be, eee Railar sondai halyq,- dep bıraz önegelı äŋgıme aitatyn. Äkesı qaitys bolǧan balalardy ülkender tıptı jıgerlendırıp qoiady.
- Jaryqtyq äkeŋ myqty kısı edı dep bastaityn... Jetım qozy marqaiyp qalady, jan-jaǧyna masattanyp "kördıŋder ǧoi, estıdıŋder ǧoi" dep.
Auyl aqsaqaldary bos jürmeitın. Jazda şöp şauyp, kezekten mal tosatyn. Qysta malǧa şöp salyp, boq şyǧaryp, qar kürep küibeŋ tırlıkpen ainalysyp jatady. Qoldary qalt etkende, jiyn toilarda jastarǧa aqyl-ösiet aitatyn. Özara äŋgımelerı qūr qaŋqu ösek emes şejıre-tarihtan syr şertetın. Aqsaqaldar tūnyp tūrǧan şejıre-dastan bolatyn.
Auyldaǧy aqsaqaldyŋ köbı ardager edı. Mektepke synyp saǧattaryna, qarttar künınde, Jeŋıs künınde şaqyramyz. Keudelerı toly medalmen keletın. Qazaq ūǧymynda aqsaqaldyŋ öz orny, atqaratyn rölı bar edı.
Al, qazır şe?
Qazır qarttar bar, saqaldylar bar. Qyrmasaqal qarttardyŋ auyzynda araq, qyrma mūrt saqaldylardyŋ auyzynda Allah.
Aqsaqaldardyŋ auylynyŋ alystaǧanyn keşe jastar jiynynda kördım. Öz ūrpaǧyna özge tılde aqyl aitqan aqsaqal, ony jamyrai maqtaǧan "jıgerlı jastar". Qyzyldy-jasyldy kiım, jarqyraǧan jüzder köŋıldı quantady. Jaqsy-jaqsy tılekter men sözder, qolpaştaular. Bärı keremet. Bızdıŋ elde problema joq, koreilerdıŋ betke jasaityn operasiiasynan saqtanu ǧana qaldy. Tıldı saqtau, ūlt retınde saqtalyp qalu, ūlttyq ruhsyzdyq-jıgersızdık qaupı tūrǧanda, bettıŋ ärı söz boldy. Jastarǧa ülgı bolatyn Prezidentten basqa jan joq pa? Ülgı bolatyn, aqyl aitatyn aqsaqaldar qaida? Azuy alty qarys, arystandai aqyrǧan, sen tūr - men ataiyn deitın Bauyrjan syndy batyr da joq. Jastardy jeteleitın, jol körsetetın aǧa buyn, aqsaqaldar qaida? Ssenarii boiynşa jastar jyiylyp "känsert" qoidy. Kedeilıktıŋ şegıne jetken 7 balaly anany betın boiap, jyltyr şapan jauyp, auyzyna söz salyp berdı. Kımdı kım aldamaqşy boldy, ūiymdastyruşylar halyqty qaraŋǧy, nadan köre me? Memlekettıŋ qoldauynsyz älem jūrtyna qazaq qyzy dep tanylǧan Aişolpan söiledı, tolqyp şyn köŋılımen. Önerımen älemge tanymal bolǧan Dimaş nege söilemeske? Söz degennen şyǧady 90% qazaq otyryp jinalysty 90% orysşa jürgızu qai sasqanymyz? Jastarǧa ne ülgı, ne önege?
Ainūr Saǧieva
"Adyrna" ūlttyq portaly
