Kiberqauıpsızdık – kompiuterlık jüielerdıŋ, apparattyq qūraldardyŋ, baǧdarlamalyq jasaqtamanyŋ jäne derekterdıŋ, sonyŋ ışınde jeke mälımetterdıŋ tūtastyǧyn kompiuterlık şabuyldardan jäne biznestı jürgızu barysynda tuyndauy mümkın basqa qauıpterden qorǧaudy bıldıretın ūǧym.
Jalpy kiberqauıpsızdık talaptary
Küştı kiberqauıpsızdık josparynsyz hakerler jäne basqa ziiankester sızdıŋ kompiuterlık jüieŋızge oŋai qol jetkıze alady jäne jeke aqparatty, tūtynuşy aqparatyn, biznes aqparatyn jäne kompaniia paidalanatyn, saqtaityn, tasymaldaityn nemese basqa jolmen öŋdeitın jeke aqparatty terıs paidalana alady.
Qazır bızdıŋ bükıl ömırımız internet pen kompiutermen tyǧyz bailanysty ekenı qoǧam üşın qūpiia emes, atap aitqanda, oiyn-sauyq, bailanys, kölık, medisina, sauda jäne t.b. Tıptı bank mekemelerı öz biznesın internette jürgızedı. Sondyqtan biznes üşın kiberqauıpsızdık mäselesı öte maŋyzdy jäne özektı bolyp qala beredı.
Jelınıŋ qauıpsızdıgı jäne ışkı baǧdarlamalardy qorǧau
Kiberqauıpsızdık syrtqy qauıpterge baǧyttalǧandyqtan, kompaniianyŋ ışkı jelılerı men ışkı baǧdarlamalaryn qorǧau bırınşı kezektegı mäsele bolyp tabylady, ony jüzege asyru kompaniiany rūqsatsyz enuden jäne basqa da ziiandy nietterden qorǧaudy qamtamasyz etedı.
Jelıler men ışkı baǧdarlamalardyŋ qauıpsızdıgın tiımdı basqaru jäne baqylai alu üşın kompaniia ışkı jelılerdıŋ jäne tiıstı baǧdarlamalardyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etuge jauapty bolatyn tiıstı qyzmetkerdı nemese tıptı belgılı bır tūlǧalar tobyn (jelı äkımşısı) taǧaiyndauy kerek. Jelı äkımşılerı jelıler men jabdyqtarǧa rūqsatsyz kırudı, özgertudı jäne paidalanudy boldyrmau üşın kompaniia ışınde tūraqty negızde saiasattar men basqa proseduralardy äzırleuı jäne oryndauy kerek.
Tehnologiialardyŋ zamanaui damuy kompaniiaǧa qalypty emes trafiktı körsetu jäne naqty uaqyt rejimınde qauıpter turaly jedel eskertu üşın soŋǧy qūraldardy paidalanuǧa mümkındık beredı. Sonymen qatar, zamanaui elektrondyq qorǧau jäne qauıpsızdık şaralary būzuşylyq qaupıne nemese tıkelei būzuşylyqtyŋ özıne öz betınşe de, syrtqy mamandardy tartu arqyly da jyldam äreket etuge kömektesedı.
Tüiın:
Ärqaşan jaŋa jobany bastamas būryn, jaŋa veb-saitty jasamas būryn nemese tıptı jaŋa azyq-tülık dükenın aşpas būryn, kiberqauıpsızdık dūrys ūiymdastyrylǧanyna jäne naqty mehanizm siiaqty jūmys ısteitınıne köz jetkızıŋız. Būl rette ärbır tartylǧan qyzmetker nemese merdıger kompaniiaŋyzdyŋ kiberqauıpsızdıgın qamtamasyz ete otyryp, öz rölın oryndauy kerek. Joǧaryda atalǧan barlyq şaralardy jüzege asyru arqyly ǧana sızdıŋ kompaniiaŋyz kezektı kiberşabuyldyŋ obektısıne ainalmaitynyna senımdı bola alasyz.
