Otbasylyq qūndylyqtardy qalai sıŋıruge bolady?

Otbasylyq qūndylyqtar - būl sızdıŋ jäne sızdıŋ otbasyŋyzdyŋ şeşım qabyldau jäne ömır süru jolyn körsetetın jetekşı prinsipter. Olar sızdıŋ otbasyŋyz üşın ne maŋyzdy ekenın jäne sız ne üşın ūmtylatynyŋyzdy sipattaidy. Eger sızdıŋ balalaryŋyz bolsa, otbasylyq qūndylyqtar olardy qalai tärbielegıŋız keletının jäne olardyŋ qandai eresek bolǧanyn qalaitynyŋyzdy körsetedı. Otbasy qūndylyqtary jäne olardyŋ qalai körınetını adamnyŋ öz tärbiesıne, senımıne, saiasi filosofiiasyna, dıni senımıne, moralyna, geografiiasyna, mädenietıne jäne äleumettık-ekonomikalyq jaǧdailaryna bailanysty. Mysaly, ekı türlı otbasyn qarastyraiyq: bırı Filippinde, ekınşısı AQŞ-ta tūrady. Bıraq Filippindegı otbasy üşın būl qūndylyqty saqtau olardyŋ bır şaŋyraq astynda üş ūrpaqpen (balalar, ata-analar jäne äjeler) ömır süruın bıldıredı jäne balalar qartaiǧan şaǧynda ata-analaryna qamqorlyq jasauy kerek dep kütılude. Al Amerika Qūrama Ştattaryndaǧy otbasy üşın būl qūndylyqty saqtau sızden ülkenderdıŋ pıkırın tyŋdau jäne maǧynasy bolǧan kezde olardyŋ keŋesterıne qūlaq asu degendı bıldıredı. Būl ekı otbasynyŋ qūndylyqtary bırdei bolǧanymen, olardyŋ mınez-qūlqy jergılıktı mädeniet pen tärbiege bailanysty ärtürlı. Nelıkten otbasy qūndylyqtary maŋyzdy? 1. Olar otbasy müşelerıne şeşım qabyldauǧa kömektesedı. Qūndylyqtaryŋyzdy anyqtaudyŋ jäne bıludıŋ eŋ ülken artyqşylyqtarynyŋ bırı - būl şeşım qabyldaudy jeŋıldetedı. Otbasyŋyzdyŋ ne närsege basymdyq beretının bılseŋız, sız qai şeşımnıŋ eŋ jaqsy ekenın bılesız. Mysaly, eger saǧat 18.00 bolsa. särsenbıde, jäne sız älı de jūmys üstelıŋızde otyrsyz, bıraq sız ärqaşan keşkı asty bırge ışu turaly erejeŋız bar ekenın bılesız, būl sızdıŋ otbasylyq uaqytyŋyzdyŋ otbasylyq qūndylyǧynyŋ bölıgı bolyp tabylady, sodan keiın ne ısteu kerektıgın bılesız: zattardy jinap, bas tartyŋyz. jūbaiyŋyzben jäne balalaryŋyzben bırge tamaqtanu üşın üide. 2. Olar sızdıŋ ata-anaŋyzǧa basşylyq etedı. Otbasylyq qūndylyqtar sızdıŋ balalaryŋyzdy qalai tärbieleuge de äser etedı. Mysaly, eger teŋdık otbasylyq qūndylyq bolsa, oqumen qinalǧan balaŋyzben kıtap oquǧa köbırek uaqyt bölu oqumen kürespeitın basqa balalaryŋyz üşın maǧynaly bolady. Bır balamen basqa balamen köbırek uaqyt ötkızetındıkten ädıletsız körınudıŋ ornyna, teŋdık anyqtamasyn aityp, ony otbasylyq qūndylyq retınde talqylau arqyly basqa balalaryŋyz būl mınez-qūlyqty tüsınedı. Būl sızge ata-ana retınde ne ısteu kerektıgın bıludı jeŋıldetedı. 3. Olar berık bailanys pen ūiymşyldyqqa tärbieleidı. Otbasylyq qūndylyqtar sonymen bırge sız jäne sızdıŋ tuystaryŋyz jinala alatyn ortaq bıregeilıktı jasaidy. Būl otbasylyq bırlık sezımın oiatady, būl üidı üilesımdı jäne stresstı azaitady. 4. Olar, äsırese jas balalarda, şatasudy azaitady. Ösıp kele jatqan kışkentai balalar ärtürlı ortadaǧy adamdarmen aralasady, mysaly, memlekettık mektep jaǧdaiynda. Eger bala otbasylyq qūndylyqtardy bılmese, būl olar üşın şatasuy mümkın. Qūndylyqtar älemdı qalai tüsınuge bolatynynyŋ bır bölıgı. 5. Otbasylyq qūndylyqtar küştı moraldyq kompas qalyptastyrady. Olar eseigen saiyn balalar öz betınşe şeşım qabyldauǧa mäjbür bolady jäne olardyŋ otbasylyq qūndylyqtary olarǧa üiınen tys älemdı şarlau kezınde ūstanuǧa bolatyn küştı moraldyq kompas beredı. Otbasylyq qūndylyqtardy qalai sıŋıruge bolady? Auyzşa Keibır otbasylar öz qūndylyqtaryn olar turaly aşyq aitu nemese tıptı qaǧazǧa tüsıru nemese qabyrǧaǧa ılu arqyly auyzşa aitady. Otbasy qūndylyǧyn auyzşa jetkızudıŋ mysaly, eger qyzy äkesınıŋ aǧasyna batutpen jüruıne rūqsat bergenıne renjıse. Būl bölısudıŋ otbasylyq qūndylyǧyn sözben jetkızudıŋ basty mümkındıgı boluy mümkın. Äkesı ony otyrǧyzyp, tüsındıruı mümkın: «Men sızdıŋ batutty paidalanǧyŋyz keletının bılemın. Bıraq sız ony soŋǧy aptada kündelıktı qoldandyŋyz jäne bügın aǧaŋyz ony paidalanudy sūraǧan jalǧyz uaqyt. Batut osy üidegılerdıŋ barlyǧyna tiesılı jäne bız otbasy retınde bölısudı baǧalaimyz. Būl aǧaŋyzben bölısu mümkındıgı. Ol aiaqtaǧannan keiın sız ony qaitadan paidalana alasyz, öitkenı ol ony sızben de bölısedı ». Verbaldy emes Degenmen, berık otbasylyq qūndylyqtardy sıŋırudıŋ eŋ köp taraǧan täsılı - kündelıktı ömırdegı mınez-qūlyq nemese jyl saiynǧy dästür siiaqty verbaldy emes qūraldar. Būl äsırese auyzşa qarym-qatynasty älı meŋgermegen jas balalar üşın öte maŋyzdy. Oilanyŋyz: säbiler ata-anasynyŋ ne ıstep jatqanyn baqylap üirenedı. Däl osylai sızdıŋ otbasyŋyzdyŋ müşelerı sızdıŋ ıs-äreketıŋızden otbasylyq qūndylyqtardy qabyldaidy. Is-äreketter, olar aitqandai, sözden de küştı söileidı jäne būl söz otbasylyq qūndylyqtarǧa säikes keledı. Sız tuystaryŋyzǧa otbasyŋyz üşın ädıldık maŋyzdy ekenın aita alasyz, bıraq eger sız jyl saiyn öz üiıŋızde Rojdestvolyq keşkı as ötkızudı talap etseŋız, basqa tuystaryŋyz qabyldauǧa niet bıldırse de, sızdıŋ äreketterıŋız sız aitqan qūndylyqtarǧa säikes kelmeidı. Būl eresek otbasy müşelerınıŋ sızdı nemqūraily dep oilauyna äkeluı mümkın, al balalar üşın būl şatasuy mümkın. Sızdıŋ otbasylyq qūndylyqtaryŋyz qandai ekenın qalai şeşuge bolady Refleksiiaǧa jäne kündelıkke uaqyt bölıŋız Köptegen adamdar özderınıŋ otbasylyq qūndylyqtary turaly oilanbaidy nemese körsetpeidı. Ädette būl qūndylyqtar ūrpaqtan ūrpaqqa berıledı. Bıraq eger sız özıŋızdıŋ otbasylyq mädenietıŋızdı nyǧaitqyŋyz kelse nemese ata-analyq mänerıŋızdı özgertkıŋız kelse, būl sızde bar otbasylyq qūndylyqtardy oi elegınen ötkızuge, olardy sözben jetkızuge jäne olardyŋ sız saqtaǧyŋyz keletın nemese özgertkıŋız keletın qūndylyqtar ekenın şeşuge tamaşa mümkındık. Qalam men qaǧazdy alyŋyz nemese kompiuterde qūjatty aşyŋyz. Özıŋızden sūraŋyz: «Menıŋ otbasym jäne men üşın ne maŋyzdy?» Eger sız neden bastaryŋyzdy bılmeseŋız, otbasyŋyzdyŋ uaqytyn qaida ötkızetının qaraudan bastaŋyz. Uaqyt pen küş-quatymyzdy qaida jūmsaitynymyz ädette bız baǧalaityn närsenı körsetedı. Sol jerden sız būl äreketterdı otbasylyq qūndylyqtarǧa ainaldyra alasyz. Sondai-aq sız özıŋızge: «Men balalarymnyŋ qandai eresek bolǧanyn qalaimyn?» Dep sūrai alasyz. jäne «Men otbasymnyŋ nemen este qalǧanyn qalaimyn?» Būl jemıstı introspeksiiaǧa arnalǧan jaqsy sūraqtar. Qosymşa refleksiia üşın kouchingke qatysyŋyz Sız öz betıŋızşe aşa alatyn köp närse bar. Bärımızde soqyr jerler bar. Otbasylyq qūndylyqtaryŋyzdyŋ sızge jetıspeitın aspektılerın jaryqtandyrudyŋ tamaşa täsılı - kouching arqyly. Kouching beitarap syrtqy perspektivany äkeledı, öitkenı jattyqtyruşy sızge sūraqtar qoiady jäne sızdıŋ oilaryŋyz üşın dybystyq taqta retınde qyzmet etedı. Uaiymdamaŋyz, jattyqtyruşy sızge ne ısteu kerektıgın aitpaidy; Sızdıŋ otbasyŋyz jäne onyŋ qūndylyqtary öte jeke närse. Jattyqtyruşy jai ǧana sız üşın maŋyzdy närsenı aşuǧa kömektesedı. Saiyp kelgende, sız ne ısteu kerektıgı turaly barlyq şeşımderdı qabyldaisyz. Ärine, otbasy qūndylyqtary sızge ǧana qatysty emes, olar sızdıŋ otbasyŋyzdyŋ ärbır müşesıne äser etedı! Sondyqtan olardy osy qūndylyqtardy anyqtaudyŋ bır bölıgı boluǧa şaqyryŋyz. Sız jurnal jürgızuden jäne kouchingke qatysudan jinaǧan jazbalaryŋyzdyŋ qysqaşa mazmūnynan bastai alasyz. Sodan keiın bükıl otbasyŋyzǧa söz aşyp, olardyŋ oilaryn jäne tızımıŋızden ne qosatynyn nemese alyp tastaitynyn sūraŋyz. Otbasylyq talqylaudyŋ soŋynda sız resmi otbasylyq qūndylyqtardy basyp şyǧaru jäne jaqtau arqyly merekeleuge bolady.