Baiaǧyda, Han Kene özınıŋ otarşyldarǧa qarsy küresı kezınde, oǧan alym - salyq bermei bas tartqan qazaqtar bolypty. Qostanai öŋırınıŋ qazaqtary Han jıbergen Nauaşqa qarsy şyǧyp onda qyrǧyn bolǧan eken. Ony tarihta bärı bıledı.
Kenekem, "būl qazaqty qalai bırıktıremın, qalai memleket bolamyz" dep oŋtüstıgınde Qoqanmen alysyp, terıstıkte oryspen jaǧalasyp jürgen jolbarys qoi. Oǧan qarajat kerek, qaru kerek, kömek kerek. Alaida, ony ol kezde barşa qazaq tüsınbeptı. Sol qazaqtar älı künge şeiın, "Kenesary būryn büitken, süitken, tyşqaq laǧymyzdy tartyp alǧan, Balǧojanyŋ atyn alyp kettı, Eseneidıŋ tüiesın toŋqaryp kettı" dep küŋkıldep äŋgıme aitady.
Sol qazaq ana qytaidaǧy Ospandy da sondai qylady. "Ospan büittı - süittı" dep.
Kene de, Ospan da soǧys jyldary küllı qazaqtyŋ järdemıne mūqtaj bolǧan qolbasylar, olar ideianyŋ adamdary, olarǧa ne ıstese de jarasady.
Al endı sol qazaq keiın qaittı deisızder ǧoi. Sol maldaryn tartyp alyp özderın qoidai qyrǧan (1929 - 1933 j) bolşevikter üşın maidanǧa öz erkımen (1941 j) attanyp, qolyndaǧy baryn sol jaqqa jyryp bergen eken. "Bır tüiır dänımız jaudyŋ maŋdaiyna oq bolyp qadalsyn" dep, özı aşqūrsaq bop jürse de dänın de, oǧyn da berdı. Sol soǧystaǧy üş oqtyŋ ekeuı bızde jasaldy. Bügınde, bızde sol soǧysqa qatysqan qazaq - batyr da, maldaryn tartyp alǧan bolşevikter de äulie, qalalarymyzda bır - bır köşe atyn iemdenıp otyr.
Al Kene men Ospan qazaqta älı "qatygez", "jauyz", "büitken - süitken"...
P.S. Qairan Kenekem men Oşyŋ qazaqtan būndai järdem körse baiaǧyda öz memleketterın qūryp alatyn edı. Būny taǧdyrdyŋ tälkegı desek pe eken..
Oljas Äbıl
"Adyrna" ūlttyq portaly
