Astana endı resmi türde Nūr-Sūltan bolyp atalady. Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Jarlyǧy şyǧysymen kei sarapşylar elorda atauyn özgertuge qanşa qarjy ketetının eseptep qoiypty. "Alpari" aqparattyq-sarapşylyq ortalyǧynyŋ direktory Aleksandr Razuvaev esep-qisabynşa, būǧan 125 mln dollar jūmsalady. Teŋgege şaqqanda 47 mlrd 300 mln.Şyǧyndar elordalyqtardyŋ jaŋa qūjatyn, jazu men belgılerdı özgertuge, jaŋartylǧan kartalar men Konstitusiia jäne basqa da zaŋdardyŋ jaŋa redaksiiasyn jasauǧa ketpek. Rasymen osyndai qomaqty qarajat jūmsala ma? Elordalyqtar qūjattaryn qaita özgertuı kerek pe? Būl turaly Euraziia bırınşı arnasy habarlaidy.
«Alpari» aqparattyq-analitikalyq ortalyǧynyŋ sarapşylary jariialaǧan jaŋalyqty köpşılıgıŋız oqyp, talqylap ülgergen bolarsyz. Sonymen ondaǧylardyŋ esep-qisabynşa:
Elordalyqtardyŋ qūjatyn qaita basyp şyǧaruǧa 30 milliard 27 million teŋgeden astam, maŋdaişadaǧy jazular men belgılerdı özgertuge 9 milliard 460 million teŋgege juyq, jaŋa kartalardy jasauǧa 1 milliard 892 million teŋgenıŋ ainalasynda qarajat jūmsalady delıngen. Sondai-aq, memlekettık mekemeler jaŋarǧan ataumen zaŋnama men qūjattardy qoldaryna aluy kerek. Ony özgertuge 5 millird 670 million teŋgege juyq ketedı» - deptı.
Qūjatty özgertu kerek degendı estıgen Nūr-Sūltan qalasynyŋ tūrǧyndary abdyrap qalǧany ras. Äsırese, oǧan 30 milliardtan astam qarajat jūmsalady degenı tıpten oiǧa syimaityndai.
«Qūjattyŋ auysuy iä adamdardyŋ jūmystan bosatyluy, sūranu kerek. Bıraz uaqyt alady. Adamdardy jūmystan tejep qoiady».
«Qūjattardy auystyruǧa keler bolsaq BAQ ökılderı halyqtyŋ mazasy ketpeidı dep jazyp jatyr. Bılmeimın. Uaqyty kelgende köremız dep otyrmyz».
«Halyq men oilamaimyn şapqylap qalady dep. Öitkenı, halyqqa nūsqaulyq bergen joq qoi, baǧdar bergen joq qoi barlyǧyŋyz barasyzdar da dokument ötkızesızder dep. Är närse, jeke kuälık mysaly uaqyty kelgende özgeredı».
Ekonomist Saparbai Jūmaev sarapşylardyŋ 47 milliard teŋgeden astam somany qaidan şyǧaryp alǧanyn tüsınu qiyn deidı. Onyŋ esebı boiynşa bas qalada 100 myŋ käsıpker bar desek, olar ary ketse bır-ekı qūjaty men mörın auystyrady eken. Onyŋ özıne qyruar aqşa kete qoimaityn körınedı.
«Käsıporyndar özderınıŋ aldyndaǧy taqtaişalary bar ǧoi jazylǧan Astana qalasy delıngen, solardy auystyruǧa. Olardyŋ endı 10-20 myŋy auystyrady eken. Ol 2-3 millionǧa baryp jatyr. Mūnyŋ barlyǧy biudjettıkı emes. Köbı kommersiialyq käsıporyndar. Biudjettegıler nenı auystyruy mümkın? Blankılerın auystyruy mümkın. Kei ūiymdar taqtaişalaryn auystyruy mümkın. Onyŋ barlyǧyn eseptegende 7-8 millionnan aspastan tūr», - deidı ekonomist Saparbai Jūbaev.
Astana atauyn auystyru kezınde memlekettık biudjettıŋ qarajatyn barynşa ünemdeu josparda baryn Elorda äkımı Baqyt Sūltanov ta aitqan edı. Mysaly, «Astana Opera», «Astana Arena» siiaqty mekemelerdıŋ atauy sol qalpy qalatynyn jetkızdı. Sondai-aq, bır künde banner, habarlandyru men basqa da dünielerdı auystyru maqsat emes degen eken.
"Qūjattardy auystyruǧa taǧy bır toqtalatyn bolsaq, azamattarǧa jyljymaityn mülkınıŋ qūjatyn qaityp özgertuge kerek degen talap joq. Mūnymen qatar tuu, qaitys bolu, neke qiiu ne būzu turaly kuälıktı auystyru da mındettı emes. Al mysaly menıŋ qolymdaǧy özderınıŋ körıp tūrǧan pasport, jeke kuälık jäne jürgızuşı kuälıgınde tek Qazaqstan Respublikasy dep jazylǧan. Säikesınşe ony da auystyryp qajet emes".
Stan.kz
