Qazaqstanda mümkındıgı şekteulı 750 myŋǧa juyq adam ömır süredı, olar bılım beruge, densaulyq saqtauǧa, jūmysqa ornalasuǧa jäne sport pen şyǧarmaşylyq darynyn damytuǧa kelgende kün saiyn köptegen qiyndyq pen kedergılerge tap bolady.
2015 jyly osy toptaǧy adamdardyŋ qūqyqtary jönındegı konvensiiany ratifikasiialady, ol mügedek adamdardyŋ qoǧamdaǧy jaǧdailarǧa basqalarmen belsendı, teŋ jäne kemsıtusız qatysuy üşın jaǧdai jasauǧa baǧyttalǧan. Bırıkken Ūlttar Ūiymynyŋ Damu Baǧdarlamasynyŋ qoldauy arqyly mügedek jandardyŋ qūqyqtaryn retteu, qamtamasyz etu men ömır sürudıŋ sapasyn jaqsartu üşın Ūlttyq Jospar boiynşa şaralar daiyndap, äzırleu jäne ıske asyru mäselelerı töŋıregınde jūmys jürgızıldı.
Sonymen qatar äleumettık qyzmet portaldarynyŋ tür-türı jäne basqa da bastamalar äzırlenıp, ıske asyrylyp jatyr. Mäselen, Qazaqstanda 2020 jyldardan bastap oŋaltu ortalyqtary jūmys ısteidı, olardy jaqsy qyzmetke ornalastyruǧa jäne ärı qarai qoldau körsetedı.
Bırdei mümkındıkter men inkliuzivtılıktı qamtamasyz etetın maŋyzdy qadamdardyŋ bıregeiı - olardyŋ qūqyqtaryn qamtamasyz etu men ömır süru jaǧdaiyn jaqsartuǧa arnalǧan Ūlttyq jospar. Mümkındıgı şektelgen adamdardyŋ qūqyqtary turaly konvensiiaǧa Fakultativtık hattamany ratifikasiialau olardyŋ qūqyǧyn kötermeleu ısındegı kelesı maŋyzdy qadam bolyp tabylady.
Jahandyq deŋgeide būl maŋyzdy hattamany ratifikasiialau osy top ökılderınıŋ qūqyǧy joǧaryda aitylǧan Konvensiiany ratifikasiialady. Būl mügedekterdıŋ qūqyqtaryn qorǧaudyŋ maŋyzdylyǧy halyqaralyq deŋgeide tanylatyndyǧyn jäne elder är adamnyŋ mümkındıkterı teŋ inkliuzivtı qoǧam qūruǧa daiyn ekenın däleldeidı.
Fakultativtık hattamany ratifikasiialau qatysuşy memleketterge negızgı Konvensiiada közdelgen qūqyqtardy qorǧau jäne kötermeleu jönınde qosymşa şaralar qabyldauǧa mümkındık beredı.
"Hattamaǧa qol qoiu jäne ratifikasiialau Qazaqstannyŋ halyqaralyq standarttarǧa säikes mügedek adamdardyŋ qūqyqtaryn saqtauǧa, qūrmetteuge tolyqtai kepıldık beretının bıldıredı. Būl qadam mügedekterge bılım, jūmyspen qamtu, densaulyq, kölık, tūrǧyn üi jäne basqa barlyq salalardaǧy qyzmetter men aqparattardyŋ qoljetımdılıgın jaqsartuǧa äser etedı. Qazaqstan öz saiasaty men zaŋnamasynmen hattamaǧa säikes beiımdeuge mındetteledı, būl bızdıŋ elde olardyŋ qūqyqtaryn qorǧaudy jaqsartuǧa jäne integrasiialanuy üşın jaǧdai jasauǧa barynşa yqpal etetın bolady. Sonymen qatar, būl olardy qoldauǧa arnalǧan jaŋa şaralar men tetıkterdı daiyndauǧa yqpal etedı", - deidı QR Parlament senatory Läzzat Qaltaeva.
Hattamany ratifikasiialau Qazaqstanǧa mügedektıgı bar adamdardyŋ qūqyqtaryn qorǧau men halyqaralyq standarttarǧa sai mındettelgen sauatty ärı mädeniettı el retınde halyqaralyq deŋgeide tanyluǧa kömektesedı. Būl şet eldermen yntymaqtastyqqa, atalǧan top ökılderınıŋ qūqyǧyn inkliuziialau jäne qorǧau salasyndaǧy üzdık täjıribelermen almasuǧa yqpal etuı tiıs. Mūndai yntymaqtastyq eldegı bılım sapasyna, tehnologiialyq tūrǧydan damuǧa, äleumettık joba men baǧdarlamalarǧa investisiia tartu tūrǧysynan zor paida äkeluı mümkın.
Taǧy da aita keterlık taǧy bır jaŋalyq, Qazaqstan Respublikasynyŋ Eŋbek jäne halyqty äleumettık qorǧau ministrlıgı jäne BŪŪDB bastamasymen 2021 jyldyŋ soŋynda äkımderdıŋ keŋesşılerı (jergılıktı bilık organdarynyŋ basşylary) institutyn jäne mügedektık mäselelerı jönındegı ministrler jobasyn ıske qosylǧanyn atap ötken jön. Qazırgı uaqytta keŋesşılerdıŋ ışınde 13 oblys äkımderı, törteuı inistr, "Atameken" Ūlttyq Käsıpkerler palatasynyŋ basşysy jäne keibır qalalar men audandardyŋ äkımderı bolyp tabylady. 2023 jyly Qazaqstandaǧy sailau tarihynda eŋ alǧaş ret 70-ten astam mügedek adam mäslihattar men parlamentterdıŋ (jergılıktı ökıldı organdardyŋ) deputattary bolyp sailandy.
Basqa materialdar
Adyrna.kz ūlttyq portalynyŋ maŋyzdy aqparattaryna jazylu
Soŋǧy jaŋalyqtar turaly habardar bolyŋyz