Sadyq Şerımbek. SENIŊ ESIMIŊ...

Tuylmaǧan säbiler elınde boldym bügın tüsımde. Qaqpadan kıre bere kıp-kışkentai şekaraşy qarsy aldy. Jüzıme taŋyrqap qarap tūrdy da, menı bır ainalyp şyǧyp, azdap tolqyǧan ünmen “Ülken adam keldııııı!” dep bırneşe ret jar saldy. Sol-aq eken, san myŋ bala jan-jaqtan kettı jinala. Ainalama topyrlaǧan olar menı qorşap alyp qol-aiaǧymdy, şaştarymdy ūstap körıp jatty. Endı bırı qūlaǧyma jaŋǧyryp söilese, ekınşısı moinyma asylyp alyp erkeleude edı. Ärqaisy bır-bırıne qarap, söilesıp, bırese, kelesı bırınıŋ sözderın jatty maqūldasyp. “Ülkender osyndai bolady dep aittym ǧoi!” dep taǧy bırı sözın nyqtap qoiar. Äiteuır, mäz-meiram bop, ülken “oiynşyqpen” oinap jatyr balalar. Bır mezet kışkentai bala jügırıp keldı de, qolymnan süirep, özımen äkete bastady. Basqalar da menı bosatyp qoia berdı. - Aǧa, jürıŋız! Jürıŋızşı! Men sızge üidı körsetemın! - deidı entelei jürıp ertıp keledı. - Äi, balaqai?! Sen kımsıŋ? Qaida apara jatsyŋ menı? - deimın kışkentaidy toqtatyp, özıme qarata azdap jymiyp. - Üuuui, tanymadyŋyz ba, şynymen? Sadyq aǧa, men sızdıŋ ınıŋızbın ǧoi Qozy aǧadan keiıngı! - dedı külımsırep. - Eeee, sen qaidan? Sol ınım senbısıŋ?! - deimın jüzıne anyqtap qarap. Azdap tūtyǧyp qaldym. Qūşaqtap aldym. Jüzıne qarasam, mamam surettegendei şaştary qairatty, aqsarydan kelgen bala eken. Maǧan da, Jasminge de ūqsaityn siiaqty. Bälkım, Oralhanǧa. - İiiääää! Endı jürıŋız tezırek. Ülgermei qalamyz, äitpese! - dep süirep menı bır kışkentai üige alyp keldı. Kışkentai eken rasynda. Üidıŋ ışıne syiyp kırdım. Kırgen boida menı üiımen tanystyra kettı. - Aǧatai, mynau menıŋ üiım. Mynau menıŋ besıgım... Üiındegı barlyq zattary oryn-ornynda ädemı jinalǧan. Qonaq kütıp otyrǧandai eken beine bır. Besıgı bolsa, men jatqan besıktıŋ däl özı. Kışkentai jügırıp bardy da, besıkke sekırıp jatyp aldy. Jatqany sol-aq eken besık türlı tüske boialyp, ışınen äldi änı estıle bastady mamamnyŋ. Işınde mamanyŋ bızge aitqan barlyq äldiınıŋ dausy saqtalǧan eken. - Künde osylai mamamyzdyŋ dausyn estıp ūiyqtaimyn, aǧatai! - dedı, - Sız de mamanyŋ dausyn estıp ūiyqtaisyz ba? - Joooq, janym, men ülken balamyn ǧoi. Maǧan mamalar äldi aitpaidy! - dedım jymiyp. - Al, maǧan aitaady künde. Azanda oianǧan kezde de mamanyŋ dausymen oianamyn! - dedı kökıregın maqtanyş kernep. Qūlaǧyma “Sadyqjaaan, tūryŋdar endı jata bermei!”, “Şarmontai (Oralhan), tūra ǧoi, sabaǧyŋa keşıgesıŋ!” degen mamamyzdyŋ ünı estıle bastady. Jymidym. Ärı qarai körsete bastady. Üi bölmelerınıŋ är būryşynda bızdıŋ kışkentai kezımızde oinaǧan oiynşyqtarymyz jinalyp tūr. Qarap tūryp özımnıŋ joǧaltqan plastik sary maşinamdy, būzyp tastaǧan jük kölıgımdı jäne atam kölıgımen basyp syndyryp ketken üş döŋgelektı velosipedımdı tanydym. - Būlardyŋ bärın jöndep qoiǧanmyn, aǧatai! - dedı maǧan süiıne qarap, - Räbi äpşenıŋ, Qozy aǧanyŋ, Oralhannyŋ, tıptı, Jasminnıŋ de oiynşyqtaryn būzylǧan oiynşyqtaryn tauyp alyp, jöndep qoidym. - Jaraisyŋ! - dedım basynan sipap. - Endı sızge men eŋ jaqsy köretın jerdı körsetemın! - dep qolymnan ūstady da, taǧy bır bölmege kırgızdı. Ortasynda ülken aina bälkım, säule siiaqty bır zat bar bölmenıŋ ışı tolǧan sandyqtar eken. - Būl menıŋ “Otbasym” dep atalatyn bölmem! - dedı maǧan qarap. - Mūnda ne bar?! - dedım qyzyǧa. - Men osy bölmeden sızderge qarap otyramyn… Ainaǧa qaraǧanym sol edı, Astanadaǧy üidıŋ ışınde bolyp jatqan oqiǧalar körıne bastady. Apam otyr. Rabiǧa jūmys ıstep otyr. Qozy jastyqta telefon şūqylap jatyr. Kökem men mamam jūmystan kelmegen siiaqty. - Aǧatai, al men myna būryştaǧy sandyqtarǧa bızdıŋ otbasynyŋ barlyq estelıkterın jinap qoiǧanmyn. Bärı, bärı bar mende. Künde qarap otyramyn! - dep ädemı sandyqtardy bırınen keiın bırın aşa bastady. - Mynau Qozy aǧa oqu bıtırıp kelgendegı üidıŋ quanyşy. Mynau Jasmin tuylǧan kezdegı quanyş. Al, mynau Oralhan kelgen kezdegı otbasynyŋ quanyşty sätterı. Äp sätte bärı köz aldymnan öte şyqty. - Bärın jinap alypsyŋ ǧoi. Keremet jinaq jasapsyŋ! - dep maqtap qoiamyn syr bıldırmei. - Al, myna sandyqta tek mamamyzdyŋ baqytty sätterı bar. Körgıŋız kele me? - Ärine, aşa ǧoi! Körgım keledı ǧoi, - dedım közım aşyǧa. - Endeşe qaraŋyz, mynau sız teledidarǧa şyqqan kezde mamamnyŋ qarap otyrǧan sezımı. Myna jerde Räbi äpşe saitqa şyqqan kezde sony oqyp otyryp quanǧan sätı. Sızdıŋ kıtabyŋyz şyqqan kez. Mynau bolsa, kökem ekeuınıŋ qyrdaǧy üidegı baqytty sätterı… - dep barlyq jiǧanyn aşyp körsetıp jatty. Şeşemnıŋ quanyştan közınen tamşy üiırılgenın körgendei boldym. Ärı qarai kökemnıŋ, atamnyŋ, äjemnıŋ, menıŋ... sandyqtarymyz eken. - Aǧatai, bızdıŋ mamamyz qandai? - Hmm, qalai aitsam eken…? - dep oilanyp qaldym bır sät. - Jūmsaq pa? - dep saualyn jalǧastyryp kettı. - Ärine. Jūp-jūmsaq... - Taǧy qandai? - dep maǧan qarai qabaǧyn aşa tüstı. Teŋeu tappai qaldym osy joly. - Qalai aitsam eken, bızdıŋ mamamyz meiırımdı ǧoi. Bızdıŋ mama onymen qosa öte aqyldyyy, - dedım. - Ony sezınu qandai bolady? Mama sızge meiırımdı bolǧan kezde sızge jūmsaq bolyp sezıledı me? Osy jerde ol üşın bükıl sezım jūmsaq-qatty nemese jyly-suyq bolyp qana sezıletının tüsındım. Küldım. - Ärine, qoşaqan. Jūmsaq jäne jyp-jyly bolady mamalar. - Keşe mamamyz jūmystan şarşau bolyp keldı. Ūiyqtap qaldy. Keşe bırdeŋenı uaiymdap qalǧan siiaqty boldy maǧan? - dedı kışkentai azdap alaŋdap. - Bılmedım, keşe mamamen söilese almadym… Bırtürlı bolyp tymyraiyp qaldy. - Mamalarmen künde söilesu kerek qoi! - dep renjıgendei közben qarady. - İeei, janym ınım-au, keşırşı. Būdan bylai künde söilesuge tyrysamyn. Ülken balalar aqymaq bolady, ūmytyp kete beredı ǧoi ony, - dep şekemdı ūryp qoiyp, jūbata qūşaqtadym ony. - Men mūnda “Üiıne kele jatyp mamasynan adasyp qalyp ketken” balalardyŋ qataryna jatamyn… - dedı jymiyp. - Basqa taǧy qandai balalar bar sonda? - dedım toqtatyp. - Basqaaaa, “Üilerıne kele jatyp mamalary joldan qaldyryp ketken” balalar bar… - dedı jüzı özgerıp. Taǧy da meiırlene qūşaqtadym. Däl Rabiǧany, Qozyny, Oralhandy, Jasmindı qūşaqtaǧandai. Ol maǧan üiınıŋ ainalasyn, aulasyn, köşelerın, aǧaştaryn körsettı. Bıraz qydyrdyq. Menıŋ özımnıŋ esımnen şyqqan köp närselerdı aityp berdı ınım. - Mynau sızder qyrdaǧy üidıŋ tapşannyŋ ainalasyna ekkenderıŋız! - dep ülken aǧaştardy körsettı. - Äi, ol aǧaştar sol boiy öspei qurap ketken edı ǧoi! - dedım taŋyrqaǧan küiı qarap. - Men öspei qalǧan köşetterdı tauyp alyp qaitadan ösırdım ǧoi! - dedı menıŋ qolymnan qysyp ūstaǧan küiı. Qoldaryn ūstap, qasyna otyra kettım. Ünsızdık ornady. - Sızge mūnda qaluǧa bolmaidy, aǧatai! - dedı azdap mūŋly dauyspen. - Bılemın… - Sadyq aǧa, är mama ekıqabat kezde ıştei balasyna bır at qoiyp qoiady eken ǧoi. Mamamyzdan menıŋ atymdy sūraŋyzşy, iä ma? - dedı meiırımdı közderımen maǧan ötıngen küiı. - Sūraimyn, janym ınım. Mındettı türde sūraimyn. - Taǧy… Sol atpen menı ömırde bır ret bolsyn dauystap, şaqyryŋyzşy, iä..? Oianyp kettım. Jylap jatyr ekenmın. Esımdı jiyp mamaǧa qoŋyrau şaldym. Bır saǧat boiy sol kışkentaiǧa ekıqabat bop jürgen kezderındegı qyzyqtaryn aityp berdı. - Baiaǧyda jiı esıme alyp tūratyn edım… Keiın tırlıktıŋ äuresımen ol da sirep kettı ǧoi. Tüsıme kıretın edı. Alystan qaraityn. Bälkım, "Mamataidy qorqytyp almaiynşy" dep jaqyndamaǧan şyǧar... Kökeŋ qaaatty jaqsy körıp edı. Tüsıp qalǧanda qatty jylap edı, - dep ötken sätterdı eske aldyq. Sol kışkentaidy köterıp jürgen kezındegı körgen tüsterıne deiın esınde eken, tıptı… Ana ǧoi. Onyŋ aty - Ana... ...Al, senıŋ esımıŋ - Meiırhan…