Prezident Qasym-Jomart Toqaev Joldauynda «Ädılettı Qazaqstannyŋ ekonomikalyq baǧyty» atty auqymdy ekonomikalyq reformalar baǧdarlamasyn jariialady. Būl keşendı jospar Qazaqstannyŋ ekonomikalyq tūrǧydan özın-özı qamtamasyz etuın nyǧaita otyryp, halqy üşın güldengen bolaşaq qūruǧa degen talpysyn körsetedı.
Joldaudyŋ negızgı taqyryptarynyŋ bırı elde senımdı önerkäsıptık bazany tez arada qūru qajettılıgı boldy. Ekonomikanyŋ qozǧauşy küşı retınde industriialandyruǧa basa nazar audaru Qazaqstannyŋ saiasi landşaftynda jaŋalyq emes. Alaida prezidenttıŋ auyr maşina jasau, urandy baiytu jäne avtokomponentter siiaqty sektorlardy jedel damytuǧa şaqyruy ekonomikany ärtaraptandyruǧa degen ūmtylysynyŋ artqanyn körsetedı. Sonymen qatar şeteldık jäne otandyq investorlarǧa alǧaşqy üş jylda salyqtyq jeŋıldıkter beru turaly ūsynys Qazaqstannyŋ osy ömırlık maŋyzdy sektorlarǧa eleulı investisiialar tartuǧa tyrysatynyn aŋǧartady.
Prezident Toqaevtyŋ salyq-biudjet jäne aqşa-nesie saiasatyn üilestıruge şaqyruy tūraqty ekonomikalyq ösımge qol jetkızuge degen qūlşynysyn körsetedı. 6-7 paiyzdyq ösımnıŋ nysanaly körsetkışı ambisiialy, bıraq Qazaqstannyŋ ūzaq merzımdı damuy üşın qajet. Mūndai ösımge qol jetkızu infliasiia men qarjylyq tūraqsyzdyqqa qauıp töndırmei, ekonomikalyq belsendılıktı yntalandyru üşın fiskaldyq jäne monetarlyq qūraldardy saqtyqpen basqarudy talap etedı.
El basşysynyŋ bäsekelestıktı arttyru jäne korporativtık nesieleudı ūlǧaitu üşın şeteldık bankterdı tartuǧa basa nazar audaruy biznes üşın kapitaldyŋ qoljetımdılıgın qamtamasyz etu jolyndaǧy maŋyzdy qadam bolyp tabylady. Nesiege barabar qoljetımdılık käsıpkerlık pen biznestı keŋeitu üşın öte maŋyzdy, būl öz kezegınde ekonomikalyq ösudı yntalandyrady.
Şaǧyn jäne orta käsıpkerlık – kez kelgen ekonomikanyŋ tıregı. Al Prezident Toqaevtyŋ olardy qoldau jönındegı ūstanymy maqtauǧa tūrarlyq. Aktivterdı basqarudaǧy aşyqtyqty arttyruǧa jäne şaǧyn biznestı bırıktırudı yntalandyruǧa baǧyttalǧan bastamalar bäsekelestıktı teŋestıruge jäne naryqtaǧy monopoliiany azaituǧa kömektesedı. Tūraqty jäne serpındı ekonomika üşın jeke sektordyŋ ösuı men ärtaraptandyryluy öte maŋyzdy.
Memleket basşysynyŋ tūraqtylyq pen qorşaǧan ortany qorǧauǧa basa nazar audaruy taza energiia közderıne jahandyq auysudy rastaidy.
Qazaqstannyŋ jaŋartylatyn energiia közderınıŋ äleuetın arttyru jäne sutegı öndırısın damytu josparlary energetikalyq saiasatqa degen perspektivalyq közqarasty körsetedı. Al atom elektr stansasyn salu boiynşa jalpyhalyqtyq referendum ötkızu turaly ūsynys energetikany jauapty jäne aşyq damytuǧa degen ūmtylysty körsetedı. Būl qadam şeşımnıŋ qazaqstandyqtardyŋ qalauy men müddelerıne sai keletınıne kepıldık beredı.
Qazaqstannyŋ aqparattyq tehnologiiaǧa baǧdarlanǧan el boluǧa ūmtylysy jahandyq ürdısterge säikes keledı. Qasym-Jomart Kemelūlynyŋ Qazaqstannyŋ elektrondyq ükımet jäne finteh-tehnologiialardy damytu salasyndaǧy älemdık köşbasşylardyŋ qataryna kıretının moiyndauy eldıŋ sifrlyq saladaǧy äleuetın körsetedı. 2026 jylǧa qarai IT-qyzmetterınıŋ eksportyn bır milliard dollarǧa deiın ūlǧaitu maqsaty şeteldık ırı IT-kompaniialarmen serıktestık ornatu arqyly tehnologiia sektorynyŋ ekonomikalyq äleuetın paidalanuǧa degen ūmtylysty körsetedı. Prezidenttıŋ Qazaqstan aqparattyq tehnologiiaǧa baǧdarlanǧan elge ainaluy kerek degen közqarasy sifrlyq transformasiia däuırıne säikes keledı.
Memleket basşysynyŋ eldı Euraziiadaǧy ırı tranzittık habqa ainaldyru jönındegı közqarasy memlekettıŋ ekonomikalyq ösımı üşın öte maŋyzdy. Qūrǧaq porttar men konteinerlık toraptar siiaqty kölık infraqūrylymyna investisiia salu aimaqtaǧy sauda men bailanysty jeŋıldetu üşın basty röl atqarady. Būǧan qosa, körşı eldermen, sonyŋ ışınde Reseimen, Qytaimen, Ortalyq jäne Oŋtüstık Aziia elderımen oŋ diplomatiialyq qarym-qatynastardy saqtau būl paiymdy jüzege asyru üşın maŋyzdy bolyp sanalady. Qazaqstannyŋ strategiialyq ornalasuy ony aimaqtyq sauda joldarynyŋ tıregı etedı jäne būl qarym-qatynastardy nyǧaitu aitarlyqtai ekonomikalyq mümkındıkter aşuy mümkın.
Audandar men qala äkımderınıŋ sailauyn oblystyq deŋgeide ūiymdastyru turaly şeşım jergılıktı basqaru men tömengı deŋgeide demokratiiany qamtamasyz etudı körsetedı. Jergılıktı basşylardyŋ ökılettıkterın keŋeitu resurstardy tiımdırek böluge jäne Qazaqstannyŋ ärtürlı aimaqtarynyŋ naqty qajettılıkterın qanaǧattandyratyn beiımdelgen damu bastamalaryna äkeluı mümkın.
Qasym-Jomart Toqaevtyŋ Joldauy sonymen qatar auyl şaruaşylyǧy men gazdandyrudan bastap su qauıpsızdıgıne deiıngı ärtürlı salalardy qamtydy. Azamattardy, äsırese, jastardy «Adal azamat» nemese sanaly azamat qūndylyqtaryn boiyna sıŋıruge şaqyru memleket qūrudaǧy mınez ben adaldyqtyŋ maŋyzdylyǧyn atap körsetedı. Būl qūndylyqtar ädılettı qoǧam qūrudyŋ ajyramas bölıgı bolyp tabylady.
Prezidenttıŋ ükımettı biurokratiialyq kedergılersız ekonomikalyq jäne äleumettık saiasatty jüzege asyrǧany üşın jauapkerşılıkke tartuǧa basa nazar audaruy tiımdı basqaru men saiasatty jüzege asyruǧa degen ūmtylysty körsetedı.
Memleket basşysynyŋ halyqqa joldauynda Qazaqstannyŋ transformasiialyq ekonomikalyq reformalarynyŋ jol kartasy körsetılgen. Būl jol kartasy azamattardyŋ äl-auqatyna, ekonomikany ärtaraptandyruǧa, tūraqtylyqqa, tehnologiialyq jetıstıkterge jäne tiımdı basqaruǧa basymdyq beredı. Qazaqstan öz halqynyŋ ömır süru sapasyn jaqsarta otyryp, özın älemdık arenada serpındı oiynşy retınde körsetuge daiyn syni kezeŋde tūr. Osy reformalardyŋ sättı jüzege asuy Qazaqstannyŋ güldengen jäne ädılettı bolaşaqqa degen ūmtylysyn körsetedı.
Mūhammed Asif Nūr, Beibıtşılık jäne diplomatiialyq zertteuler institutynyŋ jäne Ortalyq Aziia men Euraziiany zertteu ortalyǧynyŋ direktory
