Toqaev teledebatqa qatysa ma?

Prezidenttıkke ümıtkerlerdıŋ pıkırtalasy bolsa da, ötkır saualdardy kütudıŋ qajetı joq. Saiasattanuşy Ädıl Qaukenov Qazaqstan-Resei sarapşylar forumynda osyndai pıkırın aitty, dep habarlaidy Sputnik Qazaqstan. Onyŋ oiynşa, sailaualdy ügıt-nasihat aiasynda teledebattardy ötkızgen dūrys. Öitkenı halyq mūndai şaralarǧa qatty qyzyǧady. Qazaqstandyqtar AQŞ pen Ukraina siiaqty şet elderde ötken teledebattardy da qyzyǧyp kördı.

Qasym-Jomart Toqaev teledebatqa qatysa ma?

"Endı, oǧan Nur Otan partiiasynyŋ kandidaty Qasym-Jomart Toqaev qatysa ma, joq pa, ol jaǧyn aitu qiyn. Sebebı ol qysqa uaqyttyŋ ışınde barlyq aimaqtardy aralap, sailauşylarmen kezdesudı josparlap otyr. Al teledebattarǧa qatysu üşın uaqyt qajet. Eger Qasym-Jomart Toqaev debatqa qatyssa, onda halyqtyŋ osy şaraǧa degen qyzyǧuşylyǧy arta tüsedı. Sebebı bärı qazırgı prezidenttıŋ pıkırtalas kezınde özın qalai ūstaitynyn körgısı keledı", - deidı Qaukenov. Saiasattanuşynyŋ aituynşa, Qasym-Jomart Toqaev debatty oidaǧydai ötkıze alady.

"Sebebı onyŋ diplomatiialyq täjıribesı mol. Oǧan qosa, Bırıkken ūlttar ūiymynda bıraz uaqyt eŋbek ettı. Alaida däl qazır onyŋ teledebatqa qatysu jaǧy belgısız. Qasym-Jomart Toqaev debatqa şyqpasa, sailauşylarmen kezdesu şaralaryna basymdyq beretın bolady", - deidı saiasattanuşy.

Al saiasattanuşy Andrei Chebotarev qazırgı prezidentke teledebatqa şyǧu qajet dep sanaidy. Sebebı kandidat Jambyl Ahmetbekovten basqasynyŋ bärı sailauǧa alǧaş ret qatysyp jatyr. "Mäselen, tūŋǧyş prezident üşın teledebatqa qatysudyŋ qajetı joq. Al Toqaev üşın būl - ülken mümkındık. Ol halyqtyŋ aldynda özın körsete alady. Basqa kandidattar da keŋınen tanyla alady. Äsırese, Ämırjan Qosanov üşın tiımdı. Sebebı ony adamdar jaqsy bıledı, bıraq özı teledidardan köp körıne bermeidı", - dedı Chebotarev.

Ukrainadaǧy pıkırtalasty Qazaqstanda köre alamyz ba?

Sarapşylardyŋ oiynşa, debattar kezınde özektı degen mäselelerdıŋ bärı köterıledı. Alaida qyzu pıkırtalas bolmaityn siiaqty. "2016 jyly bızde parlament sailauy kezınde bır debattar boldy. Oǧan barlyq partiialardyŋ ökılderı qatysty. Sol kezde ötkır sūraqtar bolǧan joq, qyzu pıkırtalasty da baiqamadyq. Osy joly da solai bolatyn siiaqty", - deidı sarapşy. Ädıl Qaukenov te teledebattar sailaualdy uädelermen şekteledı dep sanaidy. Sondyqtan  kütpegen mälımdemeler bolmaidy. Qazaqstandaǧy teledebattardy Petr Poroşenko men Vladimir Zelenskii arasyndaǧy pıkırtalaspen salystyruǧa kelmeidı.

"Bızdegı debattar Zelenskii pen Poroşenko arasynda bolǧan pıkırtalasqa ūqsamaidy. Ärine, ärbır kandidattyŋ özınıŋ "fişkasy" bolady. Keibıreulerı populizmge de salynatyn şyǧar. Ony qazırdıŋ özınde baiqauǧa bolady", - dedı Qaukenov.

Aita ketsek, Qazaqstanda prezident sailauy aldyndaǧy teledebat 2005 jyldyŋ 17 qaraşasynda ötken bolatyn. 14 jyl būryn QR Ortalyq sailau komissiiasy "Habar" telearnasynda Qazaqstan prezidenttıne kandidattar arasynda pıkırtalas ūiymdastyrdy. Oǧan tört kandidat: Erasyl Äbılqasymov, Älihan Bäimenov, Mels Eleusızov jäne Jarmahan Tūiaqbai qatysty. Qazaqstannyŋ sol kezdegı prezidentı Nūrsūltan Nazarbaev pıkırtalasqa qatysqan joq. Osy joly Qazaqstan prezidenttıgıne jetı adam talasady. Olar:

• Nur Otan partiiasy atynan Qasym-Jomart Toqaev;
• "Ūlt taǧdyry" qozǧalysy atynan Ämırjan Qosanov;
• Qazaqstan kommunistık halyq partiiasy atynan Jambyl Ahmetbekov;
• "Auyl" partiiasy atynan Töleutai Raqymbekov;
• "Aq jol" demokratiialyq partiiasy atynan Daniia Espaeva;
• Käsıpodaqtar federasiiasy atynan Amangeldı Taspihov;
• "Ūly dala qyrandary" qoǧamdyq bırlestıgı atynan Sädıbek Tügel.