Bügın Qazaq taǧamtanu akademiiasynyŋ prezidentı Töregeldı Şarmanovtyŋ tuǧan künı

2309
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/content/uploads/2023/10/6169667c23eb5820684131.jpg

Bügın Qazaq taǧamtanu akademiiasynyŋ prezidentı, medisina ǧylymdarynyŋ doktory Töregeldı Şarmanovtyŋ tuǧan künı, dep habarlaidy «Adyrna» ūlttyq portaly.

Töregeldı Şarmanov - medisina ǧylymdarynyŋ doktory, professor, Resei Medisina Ǧylym Akademiiasynyŋ jäne Qazaqstan Ūlttyq Ǧylym Akademiiasynyŋ akademigı, Qazaqstannyŋ eŋbek sıŋırgen qairatkerı, Qazaq taǧamtanu akademiiasynyŋ jäne Profilaktoriialyq medisina akademiiasynyŋ negızın qalauşysy jäne onyŋ prezidentı, DDŪ taǧamtanu jönındegı ekspertter komitetınıŋ müşesı. Qaraǧandy oblysynyŋ Ūlytau audanynda tuǧan. Qaraǧandy memlekettık medisina institutyn jäne onyŋ aspiranturasyn bıtırgen. 1958-1962 jyldary - Qaraǧandy oblysy Ūlytau audanynda ortalyq auruhananyŋ bas därıgerı. 1962-1968 jyldary Qazaqstan Densaulyq saqtau ministrınıŋ Ölkelık patologiia ǧylymi-zertteu institutynda bölım meŋgeruşısı. 1968-1971 jyldary Aqtöbe medisina institutynyŋ rektory. 1971-1982 jyldary - Qazaq KSR Densaulyq saqtau ministrı. 1973-1984 jäne 1988 jyldan KSRO Medisina ǦA-nyŋ Taǧam instituty Qazaq bölımşesınıŋ direktory (qazırgı Qazaq taǧamtanu akademiiasynyŋ prezidentı). 1985-1988 jyldary - Bükılodaqtyq «Taǧamtanu sūraqtary» atty jurnalynyŋ bas redaktory jäne Mäskeu qalasyndaǧy Därıgerlerdıŋ bılıktılıgın jetıldıru institutynyŋ taǧamtanu kafedrasynyŋ meŋgeruşısı qyzmetterın atqarǧan. 1995 jyldyŋ mamyr aiynan - Qazaqstannyŋ Profilaktoriialyq medisina akademiiasynyŋ negızın qalauşysy jäne onyŋ prezidentı. 1997 jyldan bastap «Zdorove i bolezn» jurnalynyŋ bas redaktory. Negızgı ǧylymi eŋbekterı tamaqtanu fiziologiiasyna arnalǧan. Ol tamaqtanu tärtıbınıŋ būzylu sebepterın zerttep, adam denesınde aquyz, därumen jetıspeu jönınde tūjyrym jasady; meşel auruynyŋ damu mehanizmın aşty. Onyŋ basşylyǧymen emşektegı balalarǧa arnalǧan «Böbek», «Aruana», «Antiholesterin» taǧam qospalary şyǧaryldy. Onyŋ bastamasymen 1978 jyly Düniejüzılık densaulyq ūiymy (DDŪ) men IýNİSEF-tıŋ Halyqaralyq Almaty konferensiiasy ötıp, onda medisina - sanatynyŋ alǧaşqy järdemnıŋ ūlttyq jüiesın ūiymdastyrudyŋ ūstanymdary alǧaş ret tūjyrymdalǧan Almaty deklarasiiasy qabyldandy. Onyŋ jetekşılıgımen 60-qa juyq doktorlyq jäne 170-ten astam kandidatttyq dissertasiialar qorǧaldy. «Qazan revoliusiiasy», «Halyqtar dostyǧy», «Parasat» ordenderımen marapattalǧan. DDŪ-nyŋ L.Bernard atyndaǧy syilyǧyn (2005) jäne «Qazaqstan Respublikasynda taǧam turaly ǧylymnyŋ ırgelı de qoldanbaly aspektılerın daiyndau» eŋbekter toptamasy üşın Qazaqstan Memlekettık syilyǧynnyŋ iegerı jäne «Ǧylym» nominasiiasyndaǧy «Platina Tarlany» täuelsız syilyǧynyŋ iegerı.

«Adyrna» ūlttyq portaly

Pıkırler