QR Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty, Agrarlyq mäseleler komitetınıŋ töraǧasy, «Auyl» partiiasynyŋ töraǧasy Serık Egızbaev «Ulys» saityna sūhbat berıp, Atyrauda ötken Ūlttyq qūryltai, Nauryzdy jaŋa formatta toilau jäne «Auyl» partiiasynyŋ Parlamenttegı jūmysyna qatysty maŋyzdy sūraqtarǧa jauap berdı.
NAURYZDY JAŊAŞA TOILAU — ŪLTTYQ QŪNDYLYQTARDY JAŊǦYRTU
- Serık Rahmetollaūly, aldymen sızdı künı keşe ǧana dürkırep ötken Nauryz meiramyŋyzben qūttyqtaimyn! Raqmet, sızdı de osy bır tamaşa meirammen qūttyqtaimyn jäne barşa ūjymyŋyzǧa Jaŋa jylda jaŋa şyǧarmaşylyq tabystar tıleimın! - Raqmet! Alǧaşqy saualymdy da osy Nauryz merekesıne bailanysty qoisam dep edım. Memleket basşysy Qasym-Jomart Toqaevtyŋ bastamasymen biyl būl meiram «Nauryznama» dep ejelgı atauymen jaŋa formatta erekşe reŋkpen öttı. On künnıŋ ärqaisysyna airyqşa atau berılıp, halyq jaŋaşa yqylaspan toilaǧanyn kördık. Sızdıŋ oiyŋyzşa, būl ideia nemen bailanysty ärı mūndai jaŋarudy jalpy qalai baǧalar edıŋız? - Dūrys aitasyz, biyl Ūlystyŋ ūly künı jaŋaşa toilandy. Jalpy saualyŋyzǧa tolyqqandy jauap beru üşın ötkenge säl şegınıs jasauǧa tura keledı. Keŋestık kezeŋdegı tarihymyzda halqymyzdyŋ köptegen salt-dästürı ūmyt qalǧany belgılı. Būl mäsele Ūlystyŋ ūly künın de ainalyp ötpedı. Nauryz merekesıne eskılıktıŋ sarqynşaǧy retınde 1926 jyly tyiym salǧan bolatyn. Tek 1988 jyly ǧana būl mereke qaitadan toilana bastady. Degenmen, būrynǧydai sän-saltanatymen emes, ışınara keibır elementterı saqtalǧan nūsqada ǧana atalyp ötıp jürdı. Atap aitqanda, äkımdıkter men özge de memlekettık mekemelerdıŋ küşımen qalalardyŋ, eldı mekenderdıŋ basty alaŋdarynda kiız üiler tıgılıp, ūlttyq taǧamdar daiyndaldy. Ūlttyq sport türlerınen saiystar ūiymdastyrylyp, kei jerlerde tüie men at mıngenderdıŋ saltanatty şerulerı ötkızılıp jürdı. Demek, osy jyldar boiy Nauryz meiramyn toilau negızınen halyqtyŋ jappai seruendeuı formatyna köbırek ūqsady. Ärine, būlar da meiram nyşany. Bıraq, ökınışke qarai, būl qandai da bır mazmūndy ne bolasa qoǧamdyq maŋyzy bar äser bere almady. Qalai degende de Nauryz – osydan 5 myŋ jyl būryn paida bolǧan jäne Ūly dalada tūrǧyndarynyŋ eŋ köne meiramdarynyŋ bırı. Jaŋa jyldy toilau şamamen 10 künge sozylǧan jäne būl kezeŋ «Nauryznama» dep atalǧan. Meiram bırlıktı, bauyrlastyqty, yntymaqtaqty, bereke-bırlık pen jaŋarudy paş etken. Osy tūrǧydan alǧanda, Prezidenttıŋ bastamasy osynau köne meiramnyŋ bastauyna, tüpnegızıne, özındık özegıne pälsapasyn oraluǧa arnalǧan. Al onkündıktıŋ är künıne «Qaiyrymdyq künı», «Şaŋyraq künı», «Ūlttyq kiım künı» siiaqty taqyryptyq baǧyt beru, menıŋşe merekenıŋ jaŋa dästürlerın, qūndylyqtaryn qalyptastyrady. Prezident Qasym-Jomart Toqaev bastamasynyŋ bügıngı ıs jüzınde jüzege asyryluy körsetıp otyrǧandai, halyq ony ruhtanyp, tolyǧymen qoldady. Nauryzdy osyndai formatta merekeleu ony şyn mänınde ūlttyq bırlık pen ūlttyq qūndylyqtardy jaŋǧyrtudyŋ nyşanyna ainaldyratynyna senımdımın.ŪLTTYQ QŪRYLTAI — ÖZINIŊ TARİHİ MİSSİIаSYN JALǦASTYRUDA
- Juyrda ǧana Prezidenttıŋ qatysuymen Atyrauda Ūlttyq qūryltaidyŋ kezektı otyrysy öttı. Alqaly jiyn öterdıŋ aldynda özıŋızdıŋ qūryltai müşesı bolǧanyŋyzdy bılemız. Sız üşın būl alaŋnyŋ rölı qandai jäne Memleket basşysynyŋ sözınen qandai maŋyzdy tüiın tüidıŋız? - Eŋ aldymen Qūryltai Moŋǧol imeriiasy tūsynda Ūly dalada aqsüiekter ökılderınıŋ jinalysy retınde paida bolǧanyn eske tüsırgen jön. «Iаssy» zaŋdar jinaǧynda qūryltaiǧa ülken saiasi män berılgen. Būl ürdıs keiınırek qazırgı Qazaqstan memleketı mūragerı sanalatyn Altyn ordada da, Qazaq handyǧy kezınde de jalǧasyn tapty. Qūryltai handy taqqa otyrǧyzu ne taqtan taidyru, soǧys ne beibıtşılıkke qatysty şeşım qabyldau, şeteldermen kelısımşart jasasu jäne basqa da maŋyzdy mäselelerge orai şaqyrylǧan. Osylaişa, qūryltai bükıl ūlttyŋ bolaşaq taǧdyryn aiqyndaityn özektı mäselelerdı şeşu üşın ötkızıldı. Däl sondyqtan Ūlttyq qūryltai qazırgı zamanǧy tüsındırmesınde özınıŋ tarihi missiiasyn jalǧastyryp jatqany quantady. Onda qoǧam men tūtastai memlekettı odan ärı damytu jönındegı ideialar men qadamdar talqylanady jäne äzırlenedı. Aitpaqşy, Prezident Qasym-Jomart Toqaev ta «Qūryltai – eşqaşan toi toilap, äŋgıme-düken qūratyn jiyn bolǧan emes, keleşekte de ondai bolmaidy» dep naqty aitqan bolatyn. Al tüiındı sözge keler bolsam, Memleket basşysy maŋyzdy ideologiialyq tūjyrymdarymyz ben negızgı baǧyttarymyzdy naqty ärı jan-jaqty jiyntyqtap, qalyptastyruy asa maŋyzdy dep sanaimyn. Esterıŋızge salaiyn, būl – Täuelsızdık jäne Otanşyldyq, Bırlık jäne Yntymaq, Ädıldık jäne Jauapkerşılık, Zaŋ jäne Tärtıp, Eŋbekqorlyq jäne Käsıbi bılıktılık, Jasampazdyq jäne Jaŋaşyldyq. Özderıŋız bıletındei, qoǧamymyzda ūzaq uaqyttan berı Qazaqstannyŋ ūlttyq ideiasyna qatysty pıkırtalastar tolastar emes. Ǧalymdar men sarapşylar ärtürlı ideialardy ūsyndy. Olardyŋ keibıreuı tarihqa negızdelse, özgelerı şet elderden köşırıldı. Alaida, Prezident öz sözınde ärbır qazaqstandyqqa jaqyn ärı tüsınıktı qūndylyqtardy ūsynyp otyr. Osy ideialyq negızge süiene otyryp, ūltymyz HHI ǧasyrda laiyqty oryn ala alatynyna senımım mol.«AUYL» PARLAMENTTE AUQYMDY ISTERMEN AINALYSUDA
- Soŋǧy parlamenttık sailauda «Auyl» partiiasy jetkılıktı deŋgeide sailauşylardyŋ dauysyn alyp, yqpaldy saiasi küşke ainalǧanyn däleldep alǧaş ret Parlament Mäjılısınıŋ qūramyna kırdı. Osy oraida özıŋız jetekşılık etetın partiianyŋ deputattyq fraksiiasy küş-jıgerın qandai mäselelerge salyp jatqany, nege basa nazar audaryp otyrǧandaryŋyz halyqty da qyzyqtyrady dep oilaimyn... - Öte jaqsy sūraq qoiyp otyrsyz. «Auyl» partiiasy qazır Parlamentte auqymdy ıstermen ainalysuda. Taldap aitar bolsam, partiia deputattary qazır jūmystaryn üş baǧytta jürgızıp jatyr. Bırınşı, būl partiianyŋ sailualdy tūǧyrnamasyn jüzege asyru ekendıgı sözsız. Esterıŋızge sala keteiın, ügıt-nasihat jūmystary barysynda sailauşylarǧa, äsırese, auylda eŋbek etıp jürgen azamattarǧa bırqatar mäselenı zaŋnamalyq tūrǧyda şeşuge uäde bergen edı. Olardyŋ arasyndaǧy eŋ maŋyzdylary – būl «Agrobank» qūru jäne «Auyz-tülık qauıpsızdıgı turaly» zaŋdy qabyldauǧa bastamaşylyq jasau. Būl ekı mäsele de Mäjılıstegı fraksiiamyzdyŋ airyqşa nazarynda tūr. Sondai-aq, bügınde «Agrobank» qūru mäselesı Ūlttyq bankten de, auyl şaruaşylyǧynyŋ ministrlıgınen de qoldau tauyp otyrǧany quantaryq jait. Mūnan bölek, būl mäselenı barlyq basqa deputattyq fraksiianyŋ deputattary da qoldap otyr. «Azyq-tülık qauıpsızdıgı turaly» zanyŋ qabyldanuyna bastamaşylyq jasau turaly aitar bolsaq, būl rette jūmys Auyl şaruaşylyǧy ministrlıgımen bırge jürgızılıp jatyr. Äzırşe, sarapşylyq deŋgeige pıkırtalastar ötkızılıp jatyr. Degenmen, bırlesken küş-jıgerdıŋ arqasynda būl mäselege qatysty oŋtaily şeşım qabyldai alamyz dep oilaimyn. Ekınşıden, fraksiiamyzdyŋ deputattary zaŋ şyǧaruşylyq jūmysqa da tıkelei ärı belsendı atsalysyp keledı. Qyrküiek aiynda bastalǧan jaŋa sessiiadan berı ǧana deputattarymyz zaŋ jobalaryna 260-tan astam tüzetu engızdı. Sondai-aq halyqty tolǧandyratyn eŋ özektı mäselege qatysty 333 deputattyq saul joldady. Onyŋ 32-sı Mäjılıstıŋ jalpy otyrysynda jariia etıldı. Olardyŋ keibırın böle-jara atap ötu jön bolmas dep oilaimyn. Öitkenı, olardyŋ ärqaisy, ol tıptı zaŋ jobasyna tüzetu ne bolmasa deputattyq saual bolsa da qalai degende de naqty bır salanyŋ, azamattardyŋ naqty bır tobynyŋ müddesın qozǧaityndyǧy sözsız. Osy oraida partiiamyzdyŋ zamanaui kommunikasiia, qoǧammen qoian-qoltyqqa basa män berıp otyrǧanyn da aita keteiın. Azamattarymyz kez kelgen uaqytta deputattardyŋ jūmysymen partiiamyzdyŋ äleumettık jelılerdegı paraqşasynan jan-jaqty tanysa alady. Üşınşı maŋyzdy baǧyt – būl deputattardyŋ azamattardy jeke qabyldauy. Bız azamattardyŋ türlı sanattarymen ünemı kezdesu ötkızıp, tüsındıru jūmystaryn jürgızemız nemese naqty mäselelerdı şeşemız. Osy sessiia bastalǧan sätten berı ǧana partiiamyzdyŋ 8 deputaty mäselesın aityp kelgen 205 azamatty qabyldady.PARTİIаNYŊ ENDIGI BAǦYTY —QOǦAM MEN ZAMAN SŪRANYSYNA SAI DAMU
- Partiia atynan Parlamenttegı deputattardyŋ jūmysy jaily egjei-tegjei aityp bergenıŋızge köp raqmet. Endı partiianyŋ özınıŋ jūmysy turaly da tolyǧyraq bılgımız keledı. Partiianyŋ töraǧasy retınde bügınde partiialastaryŋyzdyŋ aldyna qandai mındetter jüktep otyrsyz? - Partiialar sailaudan sailauǧa deiıngı aralyqta «ūiyqtap jatady» degen qasaŋ pıkır bar. Ol bızdıŋ ūstanymǧa sai kelmeidı. «Auyl» partiiasynyŋ jūmysy parlamenttık sailau öte salysymen bırden bastalyp kettı. Özımız üşın damudyŋ bırneşe basym vektoryn aiqyndap aldyq. Bügıngı kün aqparattyq tehnologiialar zamany, al özımız aqparattyq qoǧamda ömır süretındıgımız eşkımge de qūpiia emes. Sondyqtan da bırınşı vektor aqparattyq keŋıstıktegı jūmysty barynşa jandandyruǧa küş salyp kelemız. Partiia kündelıktı derlık öte auqymdy jūmysty atqaryp jatyr. Äleumettık, gumanitarlyq jäne ekonomikalyq baǧyttarda da özge de barlyq salada jobalarymyz bar. Sol sebeptı aldymyzda atqarylyp jatqan jūmystar jaily tek partiiamyzdyŋ müşelerın ǧana emes, sonymen bırge partiiamyzǧa niettes jandardy, sonymen qatar elımızdıŋ barlyq halqyn ünemı qūlaqtandyru mındetı tūr. Is jüzınde – būl bızdıŋ meinstrim. Būl üşın aqparattyq resurstardyŋ barlyq mümkındıkterın qoldanamyz – äleumettık jelıler, telearnalar men gazetter bar degendei. Bıraq, eŋ basty mındet - tek jyltyŋdap körınu emes, paraqşalarymyzdy tiıstı maǧlūmattarmen tolyqtyru ekenı sözsız. Sol sebeptı «Auyl» partiiasynyŋ jaŋa aqparattyq önımı tek bızdıŋ jaqtastarymyz üşın ǧana emes, sonymen bırge elımızdıŋ barşa azamaty üşın paidaly bolady dep ümıttenemız. Ekınşı vektor – auyldyq käsıpkerlıktı damytu baǧdarlamasyn ıske qosumen bailanysty. Būl – öz mänı jaǧynan öte auqymdy, bıraq qarapaiymdylyq tūrǧysynda barynşa tüsınıktı joba. Ony qazırgı uaqytta Aqmola oblysynyŋ Aqköl audanynda synaqtan ötkıze bastadyq. Būl jobany atalǧan audanda synaqtan ötkızıp jatqanymyzdyŋ özındık sebebı bar. Öitkenı, däl osy Aqköl audanynyŋ tūrǧyndary alǧaş ret ötkızılgen sailauda partiialasymyzdy audan äkım retınde sailaǧan bolatyn. Sondyqtan da osy jyldyŋ basynan berı atalǧan audanda auyldyq käsıpkerlıktı jandandyruǧa baǧyttalǧan bırqatar ıs-şara ötkızdık. Alǧaşqy nätijesın osy jyldyŋ soŋyna qarai köremız dep otyrmyz. Mūnan bölek, däl osyndai jobany Abai oblysynyŋ Abai audany men Türkıstan oblysynyŋ Bäidıbek audanynda jüzege asyrudy josparladyq. Üşınşı vektor – būl qoǧamdyq maŋyzy bar jobalardy ıske qosu jäne jüzege asyru. Olardyŋ qatarynda «Auyl naqyştary», «Batamen el kögerer», «Kıtapqa ekınşı ömır syila» syndy jobalar bar. Bız jobalardy közboiauşylyq üşın emes, naqty multiplikativtı äserı boluy üşın jüzege asyruǧa tyrysamyz. Qysqaşa tüiındep aitar bolsam, partiiamyzdyŋ qyzmetı osyndai. - Sūhbatyŋyzǧa raqmet!