Almaty qalasynyŋ iiu-qiiu tırşılıgınen bır sət demalǧyŋ kelse, saiabaqqa jelmaia mınıp jeldırtıp jetıp baratynyŋ belgılı. Əsırese ataǧy jer jarǧan "Panfilov" parkı "men" degen saiabaqtardyŋ köşın bastap tūr. "Aqyn atamyz" Puşkinnıŋ köşesındegı parkke kıre berıste Mäskeudı keudelerımen qorǧaǧan batyr-panfilovşylardyŋ keipı beinelengen “Podvig” müsını, ventovka, oŋ jaǧynda - “Trubiaşie slavu” kompozisiiasy, odan ary qarai jürseŋ orystyŋ altynmen aptalyp, kümıspen küptelıp salynǧan əp-ədemı Sviato-Voznesensk Kafedraldy şırkeuın köresıŋ. Şırkeu maŋynda demalyp, boi jazyp jürgender öŋkei Reseidıŋ qaŋsyǧyn jalau etken orys tıldı qazaqtar. Tıpten balmūzdaq satuşy əielge deiın orysşa şüldırlep tūr. Netken əsem körınıs, ə? Qūddy bır özıŋdı aiaqty ary tastap, berı tastap qoiyp Mäskeude qydyryp jürgendei sezınesın. Rasymen solai bolǧanda ǧoi...(bır kürsınıp alyp oqisyz)
Alaida eŋ ökınıştısı qazaqtyŋ darhan elınde tūryp, asyŋ ışıp, nanyŋ tauyp jürgen ūly Resei imperiiasynyŋ halqyna "qazaqşa söile" dep özbekter sekıldı nyq talap qoiuymyzǧa bolar edı. Əttegen-ai, "əlemdı özgertkıŋ kelse, aldymen özıŋdı özgert" degen pälsapany berık ūstanǧan orystar "özderıŋ qazaqşa söilep alyŋdarşy" dep üŋıreiıp, oiylyp tūrǧan, jaraly jürekke döp tiedı. Aitsa aitqandai-aq, qazaqtardyŋ basym köpşılıgınıŋ qoldanys tılı - orys tılı. Konsertter, keşqūrym baratyn kinolar, festival, jinalys, kündelıktı pıkır alysu, taǧy ne bar qūdai-au, bärı-bärı orys tılde ötkızıledı. Orystarǧa "tılderıŋdı bılmeimın",- dep qos iyǧyŋdy bır-aq köterseŋ, sauatsyzǧa sanap, kelemejdep, üstıŋnen küledı. Al qazaq baiqūs, osy tırlıgı üşın qaradai qysylyp, qūlaqqa deiın qyzaryp, alty qat aspannan, jetı qat jerden kırerge tesık tappai tūrady. Qazaq üşın būdan artyq qorlyq, būdan artyq sūmdyq bar ma? Jä, jauyr bolǧan taqyrypty qozǧaǧannan görı, būdan da qyzyq mäselenıŋ şetın şyǧaraiyn.
Osylan bıraz būryn Elbasy latyn älıpbiıne köşu turaly jarlyq şyǧarǧan edı. Būl jarlyq janǧa demeu bolmasa da, keudemızge jylt etken ümıttıŋ dänın septı. Ümıt pen üreidı teŋ ūstap erteŋgı künge sendık. Orystyŋ samsap tūrǧan jazularynan arylamyz, bırte-bırte qoldanystaǧy tılınen de ketermız degen oi boldy. Ättegen-ai, "qaida barsam, Qorqyttyŋ körı" degen osy şyǧar. Söitse-e-k qazaqşamyz sekıldı, orys tılı de latynǧa dälme-däl audarylu üstınde eken.
Saiyp kelgende, örısı keŋeigen orys tılınen aryludy tek tüsımızde köretın siiaqtymyz. Olardyŋ soiylyn soǧyp, sözıŋ söileu Memleket retınde joǧalyp ketuımızdıŋ alǧyşarty. Sondyqtan, är qazaq balasy qazaq tılınıŋ taǧdyry öz qolynda ekenın sanaly türde tüsınu kerek.
Özge tılde söilegen är adamǧa, "eşe", "konechno", "zachem" t.s.s qajetsız sözderdı qoldanystan alyp tastap tūryp, töl tılımızde ǧana tıldessek sanamyzda erteŋge degen senım üstemdık qūrar edı. Qysqasy, özımızden bastaiyq, aǧaiyn!
(Suret "Qazaq ünı" saitynan alynǧan)
Aqgül AIDARBEKOVA
"Adyrna" ūlttyq portaly
