Nazarbaev universitetınde 13 jylǧa juyq sabaq bergen ǧalym, filolog Äigerım Äliasqar bügınde Harvard Extension School-da bılım alyp jatyr. «Adyrna» tılşısıne bergen sūqbatynda otandasymyz Garvard universitetıne jūmysqa şaqyrtu alǧanyn aitty.
Äigerım Äliasqar – äl-Farabi atyndaǧy QazŪU-dıŋ jäne E.Gumilev atyndaǧy EŪU tülegı.
-
Qazırgı taŋda Harvard Extension School-da oqyp jatyrmyn. Onda biznes baǧytynda bılımımdı jetıldırudemın. Naqty käsıp bastamasam da, qazırgı alyp jatqan kurstarym köşbasşylyq qabıletterımdı damytuǧa, strategiialyq basqaru men qarjylyq taldau daǧdylarymdy jetıldıruge ülken üles qosyp jatyr. Sebebı bız älem naryǧyndaǧy alpauyttar – Google, Facebook, Microsoft syndy köptegen kompaniialardyŋ keisterın taldap, köp paidaly insaittar alyp jatyrmyz. Jalpy, būl baǧdarlamaǧa tüsu sonşalyqty qiyn emes. Asyqpai öz tempıŋızben 5 jyl ışınde 12 kursty öte jaqsy baǧamen aiaqtasaŋyz, magistr därejesın ala alasyz. Garvardtyŋ eŋ bırınşı beretın qūndy düniesı – netvorking. Älemnıŋ myqtylary bır arnada toǧysyp, oi bölısıp, dostasatyny ūnaidy. Mäselen, jazda alǧan kursymda student retınde Garvardtyŋ zaŋ fakultetınıŋ professory da boldy, gruppalas retınde bırge joba jasadyq, men üşın būl tamaşa netvorking boldy. Qazırdıŋ özınde 50-den asa Nobel syilyǧynyŋ iegerı Garvardta sabaq beredı, osyndai energetikada boludyŋ qandai baqyt ekenın aityp jetkıze almaimyn,— deidı ol.
Qazaqstandyq studentterge akademiialyq jazylym, käsıbi qazaq tılı pänderınen bergen oqytuşy jaqyn arada şeteldık bılım aluşylarǧa da qazaq tılın üiretpek. Aituynşa, Garvard universitetınde Ortalyq Aziia tılderın oqytu jäne zertteu jobasy qolǧa alynyp jatyr.
– Arts and Science fakultetınen jūmysqa şaqyrtu aldym. Qazaq, özbek jäne qyrǧyz tılderınıŋ mamandaryna vakansiia jariialanǧanda Nazarbaev universitetınen alǧan mol täjıribemnıŋ arqasynda konkurstyŋ barlyq satysynan sättı öttım. Aldaǧy semestrde tılderdı zertteu baǧytynda bılım alyp jatqan PhD studentterıne sabaq beretın bolamyn,—dep tüsındırdı filolog.
Äigerım Äliasqar qajet bılımdı jinaqtaǧannan keiın Qazaqstanǧa oralatynyn jetkızdı.
- Oqu men jūmysymyzdy aiaqtaǧannan keiın, ärine, elge qaitamyz. Qazaqstannyŋ damuyna üles qosu – bızdıŋ azamattyq paryzymyz. Aldaǧy uaqytta memleketımızge öz paidasyn tigızer ülken jobalardy ıske asyru oiymyzda bar. Qazır küşımız tasyp, jalyndap tūrǧan kezımızde älemnıŋ mol täjıribesın, insaittaryn alyp, Otanymyzǧa būdan da myqty maman retınde oralǧymyz keledı,— deidı ol.
Filolog sūqbat barysynda Qazaqstan men şeteldegı bılım beru jüiesıne de toqtaldy.
«Amerikanyŋ bılım beru jüiesınıŋ basty erekşelıkterın atap ötuge bolady. Eŋ aldymen, mūnda naqty praktikalyq daǧdylar men problemalardy şeşuge basa nazar audarylady. Oǧan qosa, industriiadan mamandardy oqytuşylyqqa tartu ısı de keŋınen taralǧan. Olar eŋbek naryǧynyŋ qazırgı talaptaryn bıledı, sondyqtan oqu baǧdarlamasyna soŋǧy jaŋalyqtardy engıze alady. Al industriia jaŋa talanttardy ırıktep, bolaşaq mamandardy tabuǧa mümkındık alady. Osylaişa teoriia men praktikanyŋ ūştasuy ekıjaqty paida beredı. Ekınşıden, professorlar men oqytuşylardyŋ studentterge degen qarym-qatynasy qūrmet pen teŋdıkke negızdelgen. Student-oriented degen täsılge süienıp, studenttıŋ qajettılıkterı men müddelerı basty orynǧa qoiylǧan. Oqytuşy mentor retınde studenttıŋ äleuetın aşuǧa jūmys jasaidy. Kurs soŋynda studentter oqytuşynyŋ jūmysyn jan-jaqty baǧalaidy, sol kerı bailanystyŋ nätijesınde tek taŋdauly ūstazdar ǧana jūmysyn jalǧastyra alady.
Qazırgı taŋda qazaqstandyq bılım beru jüiesıne de oŋ özgerıster engızılıp jatyr. Aldaǧy uaqytta bılım arqyly elımızdıŋ ekonomikalyq damuyna äser ete alamyz dep senemın»,—dep pıkır bıldırdı oqytuşy.
Äigerım tanym kökjiegın keŋeitıp, şetelde oqyǧysy keletın jastardy batyl boluǧa şaqyrdy. Aituynşa, qazırgı taŋda tegın bılım aluǧa barlyq jaǧdai jasalǧan.
- Qazaq jastarynyŋ şetelde oquǧa ūmtyluyn öte keremet qūbylys dep sanaimyn. Olar Amerika men Europa elderınen alǧan joǧary bılımı men täjıribesı arqyly Otanymyzdyŋ güldenuıne zor üles qosyp, jaŋa deŋgeige şyǧara alady. Qazırgı taŋda şeteldık universitetter ışkı granttardy PhD baǧdarlamasyna jiı böledı. Olar tegın oqyp qana qoimai, jūmys ısteu mümkındıgıne de ie bolady. Keibır jastar «Bolaşaq» baǧdarlamasynan bas tartyp, ışkı grantqa auysyp jatady. Şetelde oqyǧysy keletın jastar Erazmus+, Fulbright, DAAD syndy baǧdarlamardy zerttep köruı tiıs. Eŋ aldymen, men qoryqpauǧa keŋes beremın. Adam talaptansa ǧana qalaǧan maqsatyna jetedı. Köp adam qorqaqtap, täuekelge bas tıkpegendıkten, bır orynda qalyp qoiady. Bügınde şetelde tegın oquǧa kömektesıp, baǧyt-baǧdar beretın köptegen kompaniia jūmys ısteidı. Qajet aqparat aşyq derekközderde tolyp tūr. Jastar osy mümkındıktı dūrys paidalanǧanyn qalaimyn,- dep tüiındedı ol.
Diana Asan
«Adyrna» ūlttyq portaly
