Qazaqstan prezidentı Qasym-Jomart Toqaev Pekinge 11 qyrküiekte resmi saparmen barar aldynda Qytaidyŋ ortalyq memlekettık telearnasyna (CCTV) bergen sūhbatynda "qazaq-qytai qatynastarynyŋ damu perspektivalaryna qatysty oi-pıkırımen bölıstı" dep habarlady Toqaevtyŋ baspasöz hatşysy Berık Qūrmanǧali.
"Kün tärtıbındegı ekıjaqty mäselelerden bölek, qytailyq jurnalisterdı Qasym-Jomart Toqaevtyŋ qazırgı halyqaralyq qatynastardaǧy Qytaidyŋ rölıne, QHR-nyŋ 70 jyldyq mereitoiy qarsaŋyndaǧy jetıstıkterıne bergen baǧasy asa qatty qyzyqtyrdy" dep jazdy baspasöz hatşysy Facebook äleumettık jelısındegı paraǧynda.
Toqaevtyŋ "jeke mäselelerge qatysty saualdarǧa da jauap bergenın" jazǧan Berık Qūrmanǧali jurnalisterdyŋ ne jaily sūraǧanyn aşyp aitpaǧan. Onyŋ habarlauynşa, sūhbat CCTV telearnasynan körsetıledı. Būǧan qosa baspasöz hatşysy öz paraqşasyna Toqaevtyŋ qytai ieroglifterımen jazǧan hatynyŋ videosyn jariialaǧan.
Qytaidyŋ CCTV telearnasy Qazaqstan prezidentınen alǧan sūhbattyŋ üzındısın jariialaǧan. Onda Toqaev Qazaqstan üşın "Qytaimen jan-jaqty strategiialyq ärıptestıktı nyǧaitudyŋ asa maŋyzdy" ekenın, ekı eldıŋ ärtürlı salada "dostyq yntymaqtastyq qatynas" pen "özara senım men paidaǧa negızdelgen" berık bailanys ornatqanyn aitady. Toqaev Qytaidyŋ "Bır beldeu – bır jol" bastamasy "bızdıŋ maŋyzdy maqsattarymyzben tiımdı üilese alatyn" ǧalamdyq därejedegı konsepsiia ekenın atap ötken.
"Qytai eleulı tabysqa qol jetkızdı jäne Aziia men tıptı bükıl älem üşın ülgı bola alady. Qazırgı Qytai – innovasiia salasynda progresske jäne jaŋa tehnologiialardy äzırleude tabysqa jetken el. Men Qytai Halyq Respublikasynyŋ negızı qalanǧanyna 70 jyl toluymen qūttyqtaimyn, būl şyn mänınde tarihi oqiǧa. Ūly qytai halqyna būdan da zor tabys pen örkendeudı jäne bızdıŋ ekı eldıŋ arasyndaǧy dostyq pen yntymaqtastyq mäŋgı jalǧassyn dep tıleimın" degen Toqaev.
Qytaidyŋ soltüstık-batysyndaǧy Şyŋjaŋ aimaǧynda tūratyn etnikalyq azşylyq ökılderınıŋ, solardyŋ ışınde qazaqtardyŋ auyr jaǧdaiy turaly taraǧan habarlamalarǧa bailanysty Qazaqstanda Qytai saiasatyna qarsy köŋıl-küi küşeiıp tūrǧan şaqta prezident Toqaev Pekinge resmi saparmen barǧaly otyr.
Ötken jyly BŪŪ Şyŋjaŋda bilık millionǧa juyq etnikalyq ūiǧyr, qazaq jäne özge de türkıtıldes ūlt ökılderın Qytaidyŋ soltüstık-batysyndaǧy "saiasi tärbieleu lagerlerınde" mäjbürlep ūstap otyrǧany turaly mälımdegen. Etnikalyq azşylyq ökılderıne qysym jaily habarlardy joqqa şyǧarǧan Pekin Şyŋjaŋdaǧy saiasatyn "ekstremizmge qarsy şara" dep atap, älgındei lagerlerdı "tıl üirenıp, käsıpke baulityn " ortalyqtar dep tüsındırgen.
Ötken aptadan berı Qazaqstanda "qytai ekspansiiasyna" qarsy narazylyq aksiialary ötıp jatyr. Oǧan qatysuşylar Toqaevty Qytai saparynan bas tartuǧa şaqyrǧan. Sonymen bırge narazylar ükımetten Qytaimen bırlesken öndırıstık jobalardy Qazaqstanda ıske asyruǧa jol bermeudı talap etedı.
Qytai – Qazaqstanǧa eŋ köp investisiia salǧan - törtınşı, eŋ köp qaryz beruşı üşınşı el.
"Azattyq" radiosy
