Täueldılık mınez-qūlqy — adamnyŋ psihoäleumettık damuynda terıs äser qaldyratyn qūbylys, ol adamnyŋ psihoaktivtı zattarǧa, qūmar oiyndarǧa nemese äleumettık jelılerge täueldılıgın bıldıredı. Mūndai mınez-qūlyqtyŋ qalyptasuyna otbasylyq qatynastar men äleumettık orta maŋyzdy äser etedı.
Otbasylyq qatynastardyŋ äserı.
Otbasy – balanyŋ alǧaşqy äleumettık ortasy. Otbasyndaǧy tärbieleu stilı men qarym-qatynas balanyŋ psihologiialyq jaǧdaiyna terıs äser etıp, täueldılıkke äkeluı mümkın. Mysaly, avtoritarlyq stildegı tärbie nemese otbasynyŋ qarjylyq jäne tūrmystyq qiyndyqtary balanyŋ küizelısın küşeitıp, täueldılık mınez-qūlqynyŋ qalyptasuyna sebep bolady. Al avtoritettık tärbie men qoldau körsetu, kerısınşe, balanyŋ psihoemosionaldy damuynda oŋ äser qaldyrady. Äleumettık orta men qoǧamdaǧy normalar da täueldılık mınez-qūlqyn qalyptastyruda maŋyzdy röl atqarady. Eger qoǧamda alkogol nemese esırtkı qoldanu belgılı bır därejede qabyldansa, jastar täueldılıkke beiım boluy mümkın. Sonymen qatar, dostar men qūrbylardyŋ äserı de maŋyzdy — jasöspırımder üşın äleumettık ortada ūstanym qalyptasyp, ziiandy ädetterge üiır bolu yqtimal.Aldyn alu şaralary
Täueldılıktıŋ aldyn alu üşın otbasynda aşyq qarym-qatynas ornatu, balalarǧa dūrys tärbie beru, äleumettık bılım beru baǧdarlamalaryn ūiymdastyru jäne psihologiialyq qoldau körsetu qajet. Qoǧamda täueldılıktıŋ ziianyn tüsındıru jäne jastardy sport pen şyǧarmaşylyqqa tartu da tiımdı ädıster bolyp tabylady. Otbasy men äleumettık orta täueldılık mınez-qūlqynyŋ qalyptasuyna äser etedı. Täueldılıktıŋ aldyn alu üşın dūrys tärbie men psihologiialyq qoldau maŋyzdy röl atqarady.
