Qazaqtyŋ asa körnektı aǧartuşysy, qoǧam qairatkerı Mırjaqyp Dulatūlynyŋ öz qolymen jazǧan qoljazbasy tabyldy. Būl turaly bügın, 10 aqpanda Mūhtar Äuezov atyndaǧy Ädebiet jäne öner institutynyŋ jetekşı ǧylymi qyzmetkerlerı Nasihat Mūrsalimova men Janat Saltaqova mälım ettı, dep habarlaidy «Adyrna» tılşısı.
Qoljazbada aqynnyŋ sol kezdegı Qazaqstan baspasöz komitetınıŋ baspasöz bölımınen «Eŋbekşı qazaq» gazetınde jariialanǧan jaladan özın qorǧauyn, mäselenı oŋ şeşıp beruın ötınedı.
«Hat 1926 jyly 9 qyrküiekte töte jazumen, qyzyl siiada jazylǧan. Kölemı – 2 bet. Qoljazbanyŋ soŋǧy jaǧynda M. Dulat (Madiiar) dep qol qoiylǧan», - dep tüsındırdı instituttyŋ baspasöz qyzmetı.
Äuezov atyndaǧy ädebiet jäne öner institutynyŋ baspasöz qyzmetı taratqan mälımette "jala" turaly taratyp aitylmaǧan. Belgılısı - Mırjaqyptyŋ «Eŋbekşı qazaq» gazetınıŋ 1926 jylǧy 8 şıldedegı №145 sanynda jariialanǧan «On altynyŋ oirany» atty 1916 jylǧy atyşuly oqiǧanyŋ aqiqatyn aitqan maqalasy bar. Mūnymen qosa «Jaŋa mektep» jurnalynyŋ 1926 jylǧy №11-12-13 sandarynda «Torǧai uezındegı 1916 jyl uaqiǧasy» atty «Torǧailyq» degen bürkenşık atpen M.Dulatovtyŋ kölemdı maqalasy jariialandy. Onyŋ maqalasynyŋ basy «Tatyr soǧysy» dep atalyp, onda mausym jarlyǧyna qarsy kelgenderdı basuǧa Torǧai uezı basşysy Tkachenkonyŋ basşylyǧymen 80 şamaly atty kazaktyŋ eldı dürlıktırıp, ūstalǧandardy ūryp-soqqandyǧy aitylady. Jurnalist, jazuşy Jūmat Änesūlynyŋ jazuynşa, 1921-1922-jyldarǧy aşarşylyq ta eldı küizeltıp jıberdı. El endı eŋsesın kötere bergende, tap küresı, dınge qarsy küres küşeie tüstı. Qazaq elıne kelgen eŋ ülken auyrtpalyq Qazaq ükımetınıŋ basyna Goloşekin kelgennen keiın bastaldy. Eŋ äuelı ol A.Baitūrsynov negızın qalaǧan tötenşe ǧarıptı latynşaǧa köşıru mäselesın köterdı. Odan keiın bailardy kämpeskeleu nauqanyn bastap kettı. Goloşekinnıŋ osy äŋgüdık saiasatynan keiın statistikalyq derekterge qaraǧanda, qazaqtyŋ jalpy sany ekı esege juyq kemıgen. Mal basy eŋ tömengı körsetkışke jetıp, nätijesı el 1932-1933-jyldary taǧy da aştyqqa ūşyraǧan. Goloşekin alqaly jiyndarda tap küresın uşyqtyra tüstı. Äsırese, Alaştyŋ oqyǧan azamattaryna qysym körsetudı, quǧyndaudy küşeittı. Aqyrynda 1928 jyly M.Dulatovty Qyzylordada qyzmet ıstep jürgen jerınen tūtqyndalady. Bırer künnıŋ ışınde A.Baitūrsynov, H.Dosmūhanbetov, M.Äuezov, J.Aqbaev jäne basqada köptegen Alaş qairatkerlerıde türmege jabylǧan. A.Baitūrsynov bastaǧan bır topty sosyn Almaty türmesıne jöneltken. M.Dulatov, Iýsupov, J.Aimauytovty Mäskeudıŋ Butyrka türmesıne aparyp, M.Dulatovty jalǧyz kısılık kameraǧa qamaǧan. Aiauly Jahaŋa (Mırjaqyp) qaǧaz qalam bermegen, hat jazuǧa rūqsat etpegen. M.Dulatovtyŋ Alaş partiiasynyŋ beldı kösemderınıŋ bırı bolǧanyn Qazaq avtonomiiasyn basqaryp tūrǧan Goloşekin de, NKVD-nyŋ komissary Dzerjinskii de jaqsy bılgen. Butyrkada M.Dulatovtyŋ öte qataŋ jaǧdaida ūstaluy da osylardyŋ tıkelei būiryǧymen ıstelgen deuge bolady. Tek, ekı jyldan keiın, 1931 jyly Mäskeude üştık sot bolyp, M.Dulatovty Aqteŋızdegı Sosnoves aralyna aidauǧa jıberedı. Butyrkada jatqanda astma auruyna ūşyraǧan Mırjaqyptyŋ dertın Sosnoveskınıŋ ylǧaldy auasy odan ärı asqyndyryp jıbergen. Soŋynan Mırjaqyptyŋ sondaǧy lazarette baqilyq bolǧany aitylady.
