AQŞ-tyŋ ekınşı hanymy Uşa Vens osy aptada Grenlandiiaǧa barady. Jergılıktı bilık Donald Tramp anneksiialamaq bolǧan aralǧa «AQŞ agressiiasynyŋ küşeiuı» turaly aitady, dep habarlaidy “Adyrna” ūlttyq portaly Euronews-ke sıltep.
Amerika Qūrama Ştattarynyŋ ekınşı hanymy Uşa Vens osy aptada Grenlandiiaǧa barady. Jergılıktı bilık aralǧa qatysty AQŞ-tyŋ «agressiiasynyŋ küşeiuı» turaly aitady, al Donald Tramp osy araldy anneksiialau nietı turaly būryn mälımdegen edı.
«Būl – arandatu emes, dostyq äreket», - Donald Tramp AQŞ-tyŋ ekınşı hanymy Uşa Vens pen basqa da joǧary lauazymdy amerikandyq şeneunıkterdıŋ Grenlandiiaǧa aldaǧy saparyn osylai sipattady.
Düisenbı küngı ükımet otyrysynda prezident aral bilıgınen oŋ ūsynystar alǧanyn aitty. Olar amerikalyq delegasiianyŋ sapary aldynda alaŋdauşylyqtaryn aşyq bıldırdı.
Vise-prezident Djei Di Venstıŋ jūbaiy Uşa Vens Grenlandiiaǧa AQŞ prezidentınıŋ ūlttyq qauıpsızdık boiynşa keŋesşısı men energetika ministrımen bırge barady. Uşa Venstıŋ keŋsesı onyŋ beisenbıde ūşyp baryp, senbıde oralatynyn habarlady.
Aq üidıŋ mälımetı boiynşa delegasiia «tarihi oryndardy aralap, grenlandiialyq mūramen tanysyp, Grenlandiiadaǧy ūlttyq it jekpe-jek jarysy Avannaata Qimussersu-ǧa qatysady». Sapar Tramptyŋ Grenlandiiany anneksiialau turaly bırneşe ret aitqan jospary aiasynda ötude.
Grenlandiia premer-ministrı Mute Egede AQŞ-tyŋ «agressiiasynyŋ küşeiuı» turaly eskertıp, Vens hanymnyŋ saparynyŋ alaŋdauşylyq tuǧyzǧanyn aitty.
«Aralda alaŋdauşylyqty sezınuge bolady» dep jazdy Egede özınıŋ Facebook paraqşasynda.
Ol AQŞ delegasiiasynyŋ saparyn «jeke sapar» dep qarastyruǧa bolmaitynyn jäne onyŋ keletınıne bailanysty «tūrǧyndar arasynda haos paida bolǧanyn» atap öttı.
Grenlandiianyŋ premer-ministrı älı jaŋa ükımet qūrylǧan joq, sondyqtan resmi kezdesuler ötkızılmeitının mälımdedı. Ol halyqaralyq qauymdastyqtan Grenlandiiaǧa qoldau körsetuın sūrady, al sapardyŋ negızgı maqsaty – «küş körsetu», ärı mūny basqalai tüsınuge bolmaitynyn qosty.
Alaida Grenlandiianyŋ bolaşaq premer-ministrı, Demokratiialyq partiiadan Iens-Frederik Nilsen alaŋdauşylyqty seiıltuge tyrysyp, jaŋa koalisiialyq ükımettı «elımız ben halqymyzdyŋ qauıpsızdıgın qamtamasyz etu maqsatynda» qūryp jatqanyn aitty.
«Şet elderden joǧary lauazymdy tūlǧalar bızdıŋ elge osyndai jeke saparmen kelgende, būl zaŋdy türde köp nazar audartady. Bıraq dürbeleŋge tüsuge eşqandai sebep joq. Bız bırıkkenımız jön, özımızdı qūrmetteuımız kerek», – dedı Nilsen Facebook paraqşasynda.
Grenlandiia – Daniianyŋ özdıgınen basqarylatyn aimaǧy jäne AQŞ-tyŋ NATO-daǧy odaqtasy. Araldyŋ soltüstık-batysynda AQŞ-tyŋ «Paitufik» äskeri ǧaryş bazasy ornalasqan.
Donald Tramp bırneşe ret Grenlandiiany «strategiialyq maqsattar üşın» jäne «ūlttyq qauıpsızdıktı qamtamasyz etu üşın» AQŞ-qa qosu keregın aitqan, būl Daniia men Europa Odaǧynan terıs reaksiia tudyrǧan.
