Arşaly audanynda: investisiialar ösımı, auyldardy gazdandyru jäne öndırıstık serpılıs

Arşaly audanynda 2025 jyldyŋ alǧaşqy bes aiyndaǧy äleumettık-ekonomikalyq damu qorytyndylary şyǧaryldy. Būl turaly audan äkımı Öŋırlık kommunikasiialar qyzmetınde ötken brifingte mälımdedı. Audan negızgı körsetkışter boiynşa tūraqty ösımdı körsetıp, memlekettık saiasat aiasynda auqymdy infraqūrylymdyq jobalardy jüzege asyryp jatyr. 2024–2025 jylǧy jylytu mausymy aqausyz aiaqtaldy, qazandyq jabdyqtary men jylu jelılerıne tehnikalyq diagnostika jürgızıldı. Arşalydaǧy qazandyqtardy gazdandyru jobalary äzırlenıp jatyr. Auyl şaruaşylyǧy salasy köktemgı egıs jūmystaryna belsendı qatysuda. 78 myŋ gektardan astam jerge dändı daqyldar egıldı, onyŋ ışınde 63 myŋ gektary – bidai. Agrarlyq sektor jaŋa tehnikamen jabdyqtalyp, «Keŋ dala» men «Forvardtyq satyp alu» baǧdarlamalary arqyly qoldau körıp otyr. Mal şaruaşylyǧynda IQM, jylqy men qoi basy köbeiıp, süt, jūmyrtqa jäne et öndıru kölemı artty. Sonymen qatar «Temir Agro» JŞS-nyŋ 600 basqa arnalǧan süt fermasy jobasy ıske asyryluda. Önerkäsıp salasy da damuda: bırınşı toqsandaǧy öndırıs kölemı 25 mlrd teŋgenı qūrady, öŋdeu jäne tau-ken sektorlarynda ösım bar. 15 MVt quattylyqtaǧy jel elektr stansiiasy ıske qosyldy, al respublikalyq maŋyzy bar «AQMOLA» industriialyq aimaǧynda jalpy investisiia kölemı trillion teŋgeden asatyn jobalar josparlanǧan. İnvestorlar qatarynda Qytai, Singapur jäne Qazaqstan kompaniialary bar. Qūrylys salasynda 10-nan astam ırı joba jüzege asyrylyp jatyr: tūrǧyn üi alaptary, turistık aimaqtar, zauyttar men logistikalyq ortalyqtar. Aiaqtalǧan jobalardyŋ bırı — Bersuat auylyndaǧy qoima keşenı. Negızgı kapitalǧa salynǧan investisiia kölemı — 7 mlrd teŋge, onyŋ 2,1 mlrd teŋgesı — jekemenşık qarajat. Tūrǧyn üi-kommunaldyq şaruaşylyq negızgı basymdyqtardyŋ bırı. 2023 jyldan bastap audanǧa magistraldyq gaz qūbyry tartylyp, 17 eldı meken qosyldy. Biyl taǧy 4 auyl men äleumettık nysandar gazdandyrylady. Jol jöndeuge qosymşa qarjy bölınıp jatyr, degenmen būryn bastalǧan jobalardy aiaqtau üşın 4 mlrd teŋgeden astam qarajat qajet. Sondai-aq audannyŋ barlyq auyldaryn qamtityn äleumettık avtobus baǧytyn ıske qosu josparda bar. Aglomerasiialyq damuǧa da erekşe köŋıl bölınude. Tek Jıbek joly auylynda su, elektr jelılerı, joldar, demalys jäne dene şynyqtyru-sauyqtyru keşenınıŋ qūrylysy jürgızılude. Mūndai jūmystar Kostomar auylynda da bastaldy. Arşaly kentınde 100 päterlı köpqabatty üi salynuda. Äleumettık salada köpbalaly jäne az qamtylǧan otbasylarǧa, ardagerlerge, auyldyq mamandarǧa qoldau şaralary jüzege asyryluda. Alǧaş ret tūrǧyn üi-kommunaldyq şyǧyndar boiynşa kömek tek mūǧalımderge ǧana emes, medisina, mädeniet jäne sport qyzmetkerlerıne de berılude. 2025 jyly äleumettık kömek kölemı 368 mln teŋgenı qūraidy. Audanda 29 mektep pen 16 medisina mekemesı bar. Jaŋǧyrtu aiasynda himiia jäne inkliuzivtı oqytu kabinetterı jabdyqtaldy, tört mektepte gazben jylytu jüiesıne köşu jūmystary jürıp jatyr. Degenmen densaulyq saqtau salasynda kadr tapşylyǧy saqtaluda: terapevt, feldşer jäne kışı medisinalyq qyzmetkerler qajet. Audandyq auruhanada kürdelı jöndeu jūmystary jalǧasuda, Arnasaida jaŋa ambulatoriianyŋ qūrylysy aiaqtaluda. Halyq sanynyŋ artuyna bailanysty Jıbek joly auylynda ekı jaŋa mektep salu mäselesı özektı. Sonymen qatar, Qoigeldı auylynda balalar hokkeiın damytuǧa arnalǧan sport bazasynyŋ jobasy qarastyryluda. Audan äkımı atap ötkendei, barlyq qoiylǧan mındetterdıŋ oryndaluy oblys äkımdıgı men barlyq deŋgeidegı atqaruşy bilık ökılderınıŋ qoldauynyŋ arqasynda mümkın bolyp otyr. Basty nazarda – tūrǧyndardyŋ ömır süru sapasy men tabysyn arttyru.