Qūraq qūrap, körpe tıgetın, ūrşyq iırıp, toqyma, şälı toqityn äiel-analar aramyzda barşylyq. Al bız äŋgımelegı otyrǧan Külän Şäudırbaeva joldasynan erte aiyrylyp, ömırdıŋ qiyndyǧyn köp körse de jalǧyz qolymen eŋbek etıp, ıs tıgıp, balalaryna jetımdık tauqymetın tartqyzbai jürgen jan.
Aqtöbenıŋ Baiǧanin audanynda tūratyn Külän Şäudırbaevany auyldastary maqtan etedı. 1986 jyly joldasy baqilyq bolǧanda balalaryn jetıldırem dep jürıp, özı oŋ qolynan aiyrylypty. Otbasyndaǧy bar tırlık bır özıne qarap tūrǧan soŋ, ol taǧdyr synyna moiymai jalǧyz qolymen eŋbek etıp, tıgın tıgıp, qūraq qūrap, oiu oiady. Ömır qyŋyr mınez tanytyp, sürındırse qaita tūryp, jylatsa jūbanǧan keiıpkerımız bügınde aiauly ana, asyl äje atanyp otyr.
Külän apa tıgınşılık önerdı alǧaş äjesınen üirenıptı. Keiın anasy da qyzyn osy ıske beiımdese kerek. Qazır Külän apa 88 jastaǧy anasy ekeuınıŋ basy qosylsa, tıgınşılık turasynda, qolöner jaiynda syr şertısedı eken. Keiıpkerımızdıŋ anasy Aru älı künge toqyma toqyp, ızınen ergen nemere-şöberelerıne ıs tıgudı üiretetın körınedı.
– Men audandyq balabaqşada ūzaq jyl eŋbek ettım. Balalarym oŋ-solyn endı tani bastaǧan kezde joldasym ömırden ozdy. Jyldyq sadaqasyn berer kezde azyq-tülık alu üşın oblys ortalyǧyndaǧy bazarǧa barǧanmyn. Ol kezde auyldyŋ dükenderınde qazırgıdei molşylyq joq edı. Tün ışınde temırjol stansasynda üş poiyz qatar tūrdy. Jük sömkemdı arqalap, sol poiyzdardyŋ astynan ötemın dep asyǧyp kele jatqanda ülgere almai qaldym… Auruhanada esımdı jiǧanda oŋ qolymnyŋ joq ekenın kördım. Balalarymdy qalai ösıremın, endıgı tūrmysym qalai bolady dep qatty qinaldym alǧaşynda. Tıptı, on ekı müşemnıŋ bırın alǧanşa, nege bırden özımdı öltırıp tastamady dep haq Taǧalaǧa tıl tigızdım. «Adam üş künnen soŋ körge de üirenedı» degen emes pe? Ras, äuelgıde sol qolymmen eŋbek etpek tügılı, tamaq ışe almadym. Şükır, keiın qiyndyqtardyŋ bärın jeŋıp, jalǧyz qolmen de ömır tırşılıgıne beiımdeldım, – deidı Külän apa.
Qiyndyq qūrsauyna şyrmalǧan şaqta Külän apaǧa tuystary qoldau körsetıptı. Keiın balalary üi tırlıgıne üirenıp, qolǧabys tanytqan. «Qolymnan aiyrylǧan kezde endı ıs tıge almaityn şyǧarmyn – dep qinaldym. Bıraq janyŋ qalaǧan ıstı qalaida jasauǧa talpynady ekensıŋ. Ekı jyldan soŋ anam aiaq tıgın maşinasyn alyp berdı. Sol jaq qolymmen kiım pışıp, qūraq qūraudy, keste tıgudı qaita jalǧastyrdym. Balalaryma, tuystaryma älı künge kiım tıgıp, qajettı dünielerın jaŋartyp beremın», – deidı keiıpkerımız.
– Külän apa qonaqjai adam. Üiıne är kez qonaq kelgendı jaqsy köredı. Özı jalǧyz qolymen as daiyndap, bauyrsaq pısırıp, türlı dämdı taǧamdar äzırleidı. Eger tıgınşılık keiıpkerımızge äjesınen daryǧan desek, onda Külän ananyŋ osy qasietın otbasynda qazır nemeresı Äigerım jalǧastyryp keledı. Külän äjesı ıs tıge bastaǧan kezde Äigerım janyna kelıp, kömektesedı eken. «Ana körgen ton pışer…» degenımız osy emes pe?!
Aigül BÄITIBİQYZY,
Aqtöbe,
«Jas qazaq».
