Sońǵy kezdegi eldegi saıası proester, julqynyp shyqqan azamattardyń deńgeıi kóp nárseden habar bere bastady. Sóz joq bizge jańarý men ózgeris kerek. Biraq eldegi saıası proester partııa quramyn dep júrgen aǵaıyndardyń jolymen emes órkenıetti, ıntellektýaldy baǵytta ótýi kerek. Bizdegi jańarý men ózgeris saýatty, deńgeıi joǵary, memlekettilikti saqtaı otyryp, ármen qaraı da eldi damýǵa bastaıtyn ózgeris bolýy qajet. Bul joldy azamattyq qoǵam, jastar, halyq bolyp birge jasaýymyz kerek. Búgingi eldegi jaǵdaıdy baǵalap, saralap shyqsań tómendegi kartınany kórýge bolady:
1. Bizde saılaýǵa deıin partııa qurylyp úlgermeıdi. Úlgerse de deńgeıi memleketti basqara alatyn satyda bolmaıdy. Eshbir elde saılaýǵa az ýaqyt qalǵanda partııa qurylmaıdy. Saıası partııa degeniń tarıhı, ıdeologııalyq ustanymy, saýatty kadrlary, tájirıbesi bar azamattardan quralyp, qarjysy bar olıgarhtardyń, býrjýazııanyń qoldaýyna ıe bolýy kerek. Mundaı partııa joq. Tym kesh. Saılaýǵa az ýaqyt qaldy.
2. Qazirgi bılikke kelemin degender saýatty pozıııasy bar, erteń memleketti shaıqaltpaı ustap qalar deńgeıde emes. Olardyń bar kóziri - 30 jyl sharshaǵan qoǵamnyń emoııasy. Osy emoııanyń ústinde oınaǵysy keledi. Biraq tereńinen qarasań saýatty, bilimdi kadrlary joq, erteń eldi qalaı basqarary belgisiz tuńǵıyqty kórýge bolady.
3. Olar bılikke kelse el jik-jikke bólinedi. Toz-tozyn shyǵarady. Halyqtyń basyn ustap qala almaıdy. Bir bosanǵan el demokratııa dep san tarmaqqa bólinip ózara tartysady. Qoǵamdaǵy saıası mádenıet tómen deńgeıde mundaı rıskke barý óte qaýipti.
4. Bizge pikir áralaýandylyǵyn saqtaı otyryp, azamattardyń sóz erkindigine qurmetpen qarap, jańa Qazaqstandyq demokratııalyq qundylyqtardy qalyptastyrýdy, órkenıetke bastaıtyn saýatty azamattyq qoǵam quratyn jolǵa túsýimiz qajet.
5. Eshkimdi burynǵydaı ózgeshe oılary úshin qýdalamaı, bir ústeldiń basynda otyryp ortaq sheshimge keler, eldi damytar tyń bastamalardyń bastaýshysy bolýymyz kerek.
6. Eger bul pikirmen kelispeıtinder bolsa olardyń pozıııasyna da qurmetpen qaraýǵa tıispiz.
7. Qoǵam usaq daýlar men bir-birin saıası kózqarasy úshin jek kóretin, kemsitip, muqatatyn deńgeıden ósýi qajet. Saıası mádenıet jańa satyǵa shyǵýy tıis.
8. Biz eldegi saıası proesterdiń katalızatory azamattyq qoǵam bolǵan, biraq saýatty saıasattanýshylar men áleýmettanýshylardyń, ekonomıster men qarjygerlerdiń analıtıkalyq materıaldary qoǵamdyq pikirdi qalyptastyrýshy, eldi durys baǵytqa bastaýshy platformaǵa túsýimiz kerek. Túbi soǵan kelýimiz shart.
9. Bárimizdiń osy Otannan basqa barar jerimiz joq. Ár túrli pikir men kózqarastaǵy Qazaqstan bizdiń baılyǵymyz bolatyn, biraq saýatty saıası mádenıetpen durysyn durys, burysyn burys dep aıtatyn jańa qundylyqtary qalyptasqan qoǵam qurýymyz qajet.
10. Kelesi saılaýda Parlament kemi 90 paıyzǵa jańarýy kerek. Jastar kelip, eldegi ózgeristiń alǵashqy nyshanyn praktıkada kórýge tıispiz. Parlament, maslıhattar jańaryp, jańa Qazaqstandyq saıası júıeniń alǵashqy belgileri kórinis berýi tıis.
11. Jastarǵa jol ashylyp, ýaqyty kelgende úkimet te jańarýy kerek. Kreatıvti jastardyń zamany keldi dep oılaımyn.
12. Moıyndamasqa amalyń joq. Eldegi shynaıy kartına osyndaı. Biz ur da jyq áńgimeden ketip damýdyń ıntellektýaldy, saýatty baǵytyna túsýimiz kerek.
P.S. Qandaı jaǵdaı bolmasyn 30 jylǵy júıe, eski qundylyqtar kúrdeli reformaǵa túsip, modernızaııadan ótýi tıis. Olaı bolmaǵan jaǵdaıda biz álemdik damýdan, aınalamyzda bolyp jatqan ózgeristerden kesh qalyp, memlekettiń tabıǵı damýyn tejeıtin bolamyz.
Baýyrjan SERIKBAI
