Mūndai oqiǧa qasiettı Baianauyl jerın qonystanyp otyrǧan, özı däulettı ärı syily janūiada bolǧany menı aitarlyqtai oilantyp tastady.
Tüneugünı elordada bır apaiymyzdyŋ üiı qonaqqa şaqyrdy. Demalysta jürgen soŋ erımmen bırge erıp bara qalǧanmyn. Sonda Baianauyldan kelgen aq jaulyqty äjemız qinala otyryp, bır keleŋsız äŋgımenıŋ şetın şyǧardy. Aituynşa, qazırgı künı qazaq qoǧamy qaǧynyp tūr. Keibır janūialar aqşa, bailyq üşın tuysqandaryn qūrbandyqqa qiyp, qanşama otbasylar oiran bolyp jatyr. Sondai bır oqiǧa Pavlodar oblysy Baianauyl audanynda oryn alyp otyr eken. Älgı audanda Azat degen jailaudy Ämırhan Baimaǧanbetov degen aqsaqal äuletımen jailap otyrǧan körınedı. Özı maldy ärı jomart, elge syily jan. Däuletı tasyǧan soŋ, balalary da jan-jaqqa jaqsy qyzmetke ornalasypty. Kenje ūlynyŋ esımı - Batyrhan. Sol ūly osydan köp jyl būryn jaqyn maŋdaǧy Kürkelı auylynan bır otbasynyŋ ürıp auyzǧa salyp otyrǧan qyzyn aittyryp alypty desedı. Älgı qyzdyŋ esımı - Janar. Özı juas otbasynan şyqqan qyz bala äulette syily kelın bolypty. Jol tüsıp, talai däm tattyq, sonda Janar balamyz asty-üstımızge tüsıp bäiek bolatyn, dedı äŋgıme aityp otyrǧan äjei. Eldıŋ aituynşa, kelın joǧary bılımdı, mektepte bıraz jyl jūmys täjıribesı bolǧan. Bıraq üidegıler jūmys ıstetpei, üidıŋ şaruasyna jegıp qoiǧan syndy.
Jyldar ötıp jailauda tūryp jatqan Ämırhan aqsaqaldyŋ bäibışesı ömırden ötedı. Üidegı kelın Janar ol kısınıŋ ornyn joqtatpauǧa tyrysqan eken. Alaida özınıŋ anasy men äkesı qatty auyryp qapty. Janardyŋ anasy komaǧa tüsıp, obşirnyi infarkt alady. Anasyna kömektesetın üiınde qyz bala joq. Auruhanada tym bolmasa, auzyna su tamyzyp otyraiyn dep ol balalaryn ertıp Pavlodar qalasyna keledı. Ärine üidegıler ony jıbergılerı kelmeidı. Janar uaqytşa tūramyn degen oimen qaiyŋ atasynyŋ rūqsatyn alyp, şaharǧa keledı. Söitedı de Pavlodarda üi jaldap, anasyn kütuge kırısedı. Alaida onyŋ būlai jasaǧanyn küieuınıŋ äpkelerı öz paidalaryna asyrmaq bolyp, Janar men Batyrhandy ajyrastyrmaqqa bekınedı. Söitıp araǧa tuys advokattaryn salyp, endı üiıne kelmesın, küieuın ajyrasuǧa şaǧymdanyp jatyr degen ǧoi. Älgı advokat ajyrasa qalǧan jaǧdaida odan öz erkımen mal-mülıkten bas tartuǧa, esesıne balalaryn özınde qaldyra alatynyn aitady. Baiǧūs kelın nauqas anasymen äurelenıp jürıp, basynda ne bolǧanyn ūqpasa kerek. Bara-bara mäselenı tüsıngendei bolyp, atasynan tym bolmasa balalaryma kömektesıŋızder dep ötıngen eken. Alaida atasy basynda uäde berıp, keiın onysynan taiqyp şyǧypty. Al küieuı onymen müldem söilesuden bas tartypty. Qaiyn atasynan köŋılı qalǧan kelın qaladan jūmys tauyp, 3 balasyn özı ösırıp, asyrap jatqan körınedı. Älgı araǧa tüsıp, ajyrastyruǧa bekınıp jürgen tuystarynyŋ maqsaty äkelerınen qalatyn mol bailyqqa enşılesterdı azaitu bolyp otyr, dep paiymdaidy äŋgıme aitqan äjei. Qazırgı künı Janar qaida şaǧymdanaryn, balalarynyŋ bolaşaǧynyŋ ne bolaryn bılmei, pūşaiman küi keşude.
Būl sūryqsyz oqiǧa köpke deiın oiymnan ketpei jürdı. Ädıletsız qoǧamdaǧy jait janyma tynyştyq bermedı. Bolmaǧan soŋ keiınnen älgı äjeidı tauyp alyp, sūrastyra jürıp Janardyŋ telefon nömırın taptyq. Äjei aitqan oqiǧa jaily sıŋlımnen täptıştep sūradym. Ol barlyǧyn rastady.
"Küieuım jalpy ışımdıktı jaqsy köretın. 18 jyl tatu-tättı tūrdyq. Bırde bır märte ūrsysyp körmedık,-deidı Janar. - 1 qyz, 2 er bala tärbielep ösırdık. Enem marqūm öte jaqsy adam bolatyn. Maǧan balam, qyzym dep otyratyn. Ol kısı aty jaman aurumen auyryp, sodan qaitty. Atam da jaman adam emes. Bıraq ol kısı bızdı ızdemeitını qapalandyrady. Qalaǧa kelgende nemerelerın köruge kırıp te şyqpaidy. Sosyn men de atamdy ızdemeimın. Bızdı, öz ūrpaǧyn, öz äuletınıŋ jūrnaǧyn ızdegısı kelmese, qaitemız. Al elge kömektesıp jatyrmyz, aqşa berıp jatyrmyz dep aitady eken. Allanyŋ aldynda künähar bolmaiyn, mıne arada ekı jyldan astam uaqyt öttı, ol kısılerden osy künge deiın bır tiyn da kömek bolmady. Uädelerınıŋ barlyǧy jerde qaldy. Menıŋ qos bırdei joǧary bılım alǧanym turaly diplomym bar. Mektepte jūmys ıstegenmın. Alaida menı üidıŋ şaruasyna jegıp, qūlşa jūmsap, 18 jyl ǧūmyrymda bar qyzyqtan aiyrdy ma dep oilaimyn. Küieuım Batyrhannyŋ menımen söileskısı kelmeitının tüsıne almaimyn. Anam men äkem nauqas. Auruhanaǧa jiı tüsedı. Osy qalaǧa köşıp kelgen. Olarǧa qarailasyp tūramyn. Özım üi jaldap, balalarymdy mektepte oqytyp jatyrmyn. Endı menı küieuım qabyldaǧysy kelmeidı. Äpkelerınıŋ aitaǧyna erıp, sondai qadamǧa baryp otyr dep oilaimyn. Sebebı, olardyŋ kökeilerın äkelerınıŋ bailyǧysy tesıp barady. Ony jasyrmai aitady özıme. Maǧan talai ret qoqan-loqy körsettı. Qaida baryp, şaǧymdanarymdy da bılmeimın. Tıptı, sol üide qalǧan qymbat äşekei būiymdarymdy da bermei qoidy. Ne balalaryma qarailaspaidy. Kezınde otymen kırıp, külımen şyqqan otbasyǧa ne üşın kereksız bolyp qalǧanymdy tüsıne almaimyn?".
Būl jazǧanymda tek Janar sıŋlımnıŋ qinalyp jürgen taǧdyryn körsetu boldy. Bailyqtyŋ qūlyna ainalyp, soǧan bola öz bırge tuǧan tuysyn qūrbandyqqa şalu, otbasyn oiran etu - qazaqqa jat edı ǧoi. Tym bolmasa üidıŋ ülkenderı mūndaiǧa jol bermeitını haq. Ülkenderımız osydan ülgı alsa eken.
Qaiynbike ŞAMALQYZY
Nūr-Sūltan qalasy
