Keşeden berı osynda Qazaqstanda koronavirus dertıne şaldyqqan 600-den asa adamnyŋ 120 adamy, iaǧni, 19%-y därıgerler degen derek tarady. Öte qorqynyşty, jäne alaŋdarlyq derek. Sebebı, infeksiianyŋ naǧyz oşaǧy bolǧan İtaliianyŋ özınde būl körsetkış 14% bolsa, İspaniiada 12%, Germaniiada 2,5%, Qytaida 4% aspaǧan. Al bızde – 19%! Iаǧni, dertke şaldyqqandardyŋ besten bırı degen söz!
Endıgı qyzyqty qaraŋyz. Osynda jelı qoldanyluşylary arasynda «Prezident Toqaev därıgerlerge beretın ösımpūldy belgılegennen keiın, därıgerler osylai jappai jūqtyra bastady nemese jūqtyrdyq dep ötırık aqparat bere bastady» degen pıkırler boi kötere bastady. Mūndai pıkır bıldıru – jūmsartyp aitqanda, qiianat («ittık» deuge bıraz dostarymnyŋ köŋılıne keler dep, tejelıp otyrmyn), dostar!
Bız bır närsenı ūǧyp alsaq. COVID-19 – «jūqtyrsam, emdelıp alam ǧoi!» dep täuekelge baratyn, naqty vaksinasy, ştamy bar sız ben bız bıletın auru emes. Ony eldegı aurudan aiyqqandardyŋ sanyna, paiyzdyq mölşerlemesıne qarap aŋǧaruǧa bolady. Al olardy emdep jatqan därıgerler mūny bızden artyq bıledı. Būl jerde bylai aitqanda «russkaia ruletka» siiaqty. İmmunitetıŋ myqty,tamaǧyŋ dūrys, ūiqyŋ, miyŋ tynyş adam bolsaŋ, Qūdai oŋdap, atalaryŋ qoldap, derttı jeŋuıŋ mümkın. Būl bes qaruyŋ sai bolmasa, kettım dei ber.
Al endı, därıgerlerdıŋ jaǧdaiyna tura qaraiyq. Äu basta osy ındet bastalǧaly onymen betpe-bet kelgen osy därıgerler. Olardyŋ qataryna jalpy praktikadaǧy (VOP), uchaskelık därıgerlerden bastap, jedel järdem jäne intensivtı terapiia därıgerlerıne deiıngı därıgerlerdıŋ tūtas armiiasy kıredı. Tötenşe jaǧdai jariialanbai otyryp, mūnyŋ bärı kündelıktı sol nauqastarmen qoian-qoltyq jaǧdaida jūmys jasady.
Odan qala berdı, soǧystyŋ alǧaşqy jyldaryndaǧy ekeuara bır vintovka tigen atalarymyz siiaqty, qorǧanyş materialdary jetkılıksız jaǧdaida, bır rettık qorǧanyş kiımın bırneşe ret juyp kiıp, jūmys jasady (būl turaly da jazyldy). Köpşılık därıgerlerge maskalar jetkılıksız boldy. Sondai qarbalas jaǧdaida, maman tapşylyǧy bolǧandyqtan, kün tün demei ūiqysyz, dūrys tamaqsyz osy eldıŋ azamattaryn aurudan araşalap qalu üşın damylsyz jūmys jasady. Aqparat üşın aita keteiın, tek Almatydaǧy İ.Jekenova atyndaǧy auruhananyŋ özı künıne şamamen 140 adamǧa deiın qabyldap otyrǧan! Därıgerler aiaqta kerzı etık, üstıde «skafandr», onyŋ syrtynan dojdevik syndy bır rettık jabyn, bette maska, onyŋ syrtynan respirator, közde şaŋǧyşylardıkındei közıldırıkpen toqtausyz aiaqtarynan tık tūryp ūiqysyz qyzmet etken. Tamaq pen transport jaǧdaiynyŋ qandai bolǧanyn jazdyq. Osynda bärımız jappai şulap jürıp ony bertınde ǧana tüzettık. Sonda, bükıl auasy lastanǧan jerde 24 saǧat toqtausyz şapqylap, sıleleitın, ūiqy körmegen, dūrys tamaq ışpegen, psihologiialyq qysymda jürgen, immunitetterı plintustan tömen qūlaǧaǧan därıgerler jūqtyrmaǧanda, üide karantinde divanda jatqan bızder jūqtyramyz ba?
Dostar, eger men qolymda zäkün küşı bar adam bolatyn bolsam, däl qazır sol ötemaqyny infeksiialyq jūqpaly auruhanalarda qyzmet etıp jatqan ärbır därıgerınen bastap, küzetşısıne deiın, olardan bölek uchaskelık därıgerlerden bastap, kım osy dertpen küreske janama bolsyn aralassa, eşbırın alalamai bergızer edım. Sebebı, olardyŋ jegen asy – adal, eŋbekterı zor. Oǧan olardy sol ötemaqy üşın auru jūqtyrdy dep säuegeisımei, solardyŋ ornynda bır kün jūmys jasap körsek köz jetkızer edık.
P.S. Aitpaqşy, ötemaqyǧa bailanysty ötkende jazylǧan posttyŋ nätijesıne toqtala keteiın. Almatydaǧy İ.Jekenova atyndaǧy jūqpaly aurular auruhanasynyŋ basşylyǧy ötkende ötemaqyǧa qatysty jazylǧan posttan keiın, bakteriologiialyq laborotoriianyŋ qyzmetkerlerıne ötemaqy beretın bolypty da, Laborotoriialyq bölım men zararsyzdandyru bölımın (sterilnyi blok) älı de şömışten qaǧyp otyr eken. Mūny «sabotaj» dep ataǧannan basqa söz tüspei otyr auyzǧa. Jaǧdai älı de tüzelmese, Prezidenttıŋ atyna aşyq hat jazu ǧana qalady.
Nūraddin Sadyqovtyŋ jelıdegı jazbasynan
