D.Nazarbaevanyŋ saiasattaǧy bolaşaǧy jaily qiiali post

D.Nazarbaevanyŋ saiasatta qalatyny-qalmaityny jaqyn arada belgılı bolar. Menıŋ qiiali logikam boiynşa, eks-spiker joǧary lauazymdy saiasi-memlekettık qyzmettı enşıleu arqyly resmi türde saiasatta qalmaidy. Post-nazarbaev kezeŋınde D.Nazarbaeva üşın prezident taǧyna talasudan da maŋyzdy närse bar. Ol – osy uaqytqa deiın jinalǧan eldegı jäne şettegı kapitaldyŋ barynşa mūrtyn būzbai qolda ūstap qalu. Al kapitaldy öz qolyŋda ūstap qalu – saiasatta, ekonomikada jäne bizneste üstemdık etudı jalǧastyrudyŋ kepılı. D.Nazarbaevanyŋ jäne onyŋ äuletınıŋ kapitalynyŋ şyǧu törkını jaily yŋǧaisyz sūraqtardyŋ jaqyn arada Qazaqstan parlamentınde nemese Joǧarǧy sottyŋ qabyrǧasynda qoiylu yqtimaldyǧy tömen. Al şetelde, sonyŋ ışınde Qazaqstannyŋ üşınşı astanasyna ainalyp ketken Londonda, qazırden bastap ol sūraqtar qoiylyp, tıptı alǧaşqy sot otyrystary da ötıp qoidy. Mäselen, D.Nazarbaeva men N.Alievke tiesılı qūny 80 mln funt tūratyn üilerge bailanysty ötken sotta üi ielerınıŋ müddesın advokattary qorǧap qaldy. Iаǧni, D.Nazarbaeva ol üilerdı "biznespen tabysty ainalysqan kezde" zaŋdy jolmen tapqan aqşaǧa alǧanyna sudianyŋ közın jetkızdı. Appeliasiialyq sotta şeşım özgermeitın bolsa, būl jeŋıs D.Nazarbaeva men äulet üşın qūqyqtyq jäne emosiialyq tūrǧydan öte maŋyzdy bolmaq. Öitkenı N.Nazarbaev saiasi sahnadan bırjolata ketken kezde osyǧan ūqsas sottardyŋ seriiasyn köruımız mümkın. Ol sottarda jeŋıske jetu nemese sottardyŋ aldyn alu Qazaqstandaǧydai oŋai emes. Ony D.Nazarbaeva hanym men onyŋ ainalasy öte jaqsy tüsınedı. Sondyqtan olarǧa daiyndyqty qazırden bastap ful-taim jūmys retınde qarap, aldyn ala qamdanu kerek. Onyŋ eŋ bırınşı qadamy – saiasi ambisiiany aşyq körsetu arqyly Nazarbaev äuletınıŋ bilıgınen şarşaǧan halyqtyŋ, äuletke jäne D.Nazarbaevaǧa renışı bar bilıktegı kısılerdıŋ/oligarhtardyŋ jäne batystyq media men halyqaralyq zertteu ūiymdarynyŋ "közıne küiık boludy” barynşa azaitu kerek. Onyŋ üstıne ışte de, syrtta da jaqyn arada D.Nazarbaevanyŋ saiasattaǧy jürıs-tūrysyn, otbasylyq mäselelerın jıtı baqylau küşeimese, azaimasy anyq. Al resmi türde saiasatta ūzaǧyraq jürgen saiyn, ärbır sätsız qadamdy jasaǧan saiyn bolaşaqta britan sottarynda kapitaldyŋ şyǧu törkının tüsındıru qiyndai tüsedı (N.Alievtıŋ de saiasi karerasyn 2016 jyly toqtatyp, tolyqtai bizneske bet būruy da kezdeisoq emes dep qiialdaimyn). Osy realidı äuletbasy jäne äulettıŋ soiylyn soǧuşy senımdı serıktester eskerıp, D.Nazarbaevaǧa özınıŋ jäne äulettıŋ bolaşaǧy üşın bas kıtaphanaşynyŋ stilınde köleŋkede otyryp el basqaruǧa aralasuy tiımdırek degen ortaq şeşımge kelgen sekıldı. Ekınşı jaǧynan, būl D.Nazarbaeva saiasattan müldem alystap ketedı degen söz emes. Saiasat joǧary tribunadan elge aqyl aitu ǧana emes, eŋ aldymen, ol qolda bar qūraldarmen saiasi-ekonomikalyq müddenı qorǧau jäne ony qorǧau üşın küresu. Köleŋkede saiasatpen ainalysu üşın D.Nazarbaevada qajettı resurstyŋ bärı bar. Sonymen qatar, älı künge deiın Nazarbaev äuletınıŋ A.Esımov, S.Äbış, Q.Satybaldy jäne B.Nazarbaev sekıldı ökılderınıŋ konstitusiia boiynşa maŋyzdy saiasi-memlekettık qyzmette bolmai-aq eldegı saiasi-ekonomikalyq şeşımder qabyldau prosesıne yqpalynyŋ zor ekenın esten şyǧarmaǧanymyz jön. Eŋ bastysy, qazırgı saiasi jüienı N.Nazarbaevsyz jüiege beiımdeu kezınde “QR Tūŋǧyş prezidentı-Elbasy turaly” konstitusiialyq zaŋdy közdıŋ qaraşyǧyndai saqtauǧa Nazarbaev äuletı ǧana emes, Nazarbaev jüiesınıŋ igılıgın körgen/körıp kele jatqan atqamınerdıŋ bärı müddelı. Öitkenı ol zaŋ Nazarbaev jüiesınıŋ aktorlary üşın yŋǧaily oiyn erejesın saqtap qaludyŋ kepılı jäne oǧan qarsy şyǧu saiasi suisid jasaumen teŋ närse. Al ol zaŋnyŋ ǧūmyry ūzaq boluy üşın D.Nazarbaeva köleŋkede jürıp te üles qosa alady. P.S. Būl qiiali post auadaǧy Big Data-ny Machine Learning ädısı arqyly Törtınşı industriialyq revoliusiiaǧa sai taldau arqyly jazyldy. Jaryq jyldamdyǧymen özgerıp jatqan myna tūraqsyz zamanda adam tügılı disruptive tehnologiialardyŋ özı jiı qatelesetının aldyn ala eskertemın.