“Qarbyzdyŋ kökesın şılde tüskende köresıŋ” demekşı, qarbyzdyŋ rahatyna batyp jatsyzdar ma? Är närsenı mölşerımen paidalanbasa ziiany tierı mälım. Sol siiaqty, qarbyzdy şamadan tys jeu de densaulyqqa ziianyn tigızedı eken.
Tamaqtanu, biotehnologiia jäne tamaq qauıpsızdıgı boiynşa ǧylymi-zertteu ortalyǧynyŋ ǧylymi jetekşısı, Resei ǧylym akademiiasynyŋ akademigı Viktor Tutelian densaulyqqa ziian keltırmesten jeuge bolatyn qarbyzdyŋ tiıstı mölşerın atady.
Mamannyŋ aituynşa, qarbyzdyŋ köptegen paidaly qasietterı bar. Būl jemısterde beta-karotin, B5, A, B6, kremnii, kalsii, magnii, kalii, natrii, temır, myryş jäne fosfor köp. Odan bölek, qūramynda kalsiidıŋ sıŋuın jaqsartatyn folii qyşqyly jäne amin qyşqyly lizinı bar.
Tutelian qarbyzdy qalypty mölşerde tūtynu aştyq sezımın basyp, salmaq tastauǧa kömektesetının aitty. Qarbyzdyŋ qūramynda sūiyqtyq köp mölşerde bolǧandyqtan, ol asqazandy suǧa toltyryp, kaloriiasy joǧary närsenı jeuge degen qūlşynysty azaitady.
«Bıraq būl önımdı tamaq rasionyŋyzǧa qosqan kezde onyŋ mölşerın qataŋ baqylau kerek. Qarbyzda qant mölşerı köp - 100 gramm selliuloza üşın 5-10 gramǧa deiın keledı. Būl, bırınşıden, ūiqy bezı üşın ziian. Ekınşıden, ony şamadan tys qoldanu artyq jinauǧa salmaqqa äkeluı mümkın», - dep tolyqtyrdy akademik.
Tuteliannyŋ aituy boiynşa, künıne eresekter 400-500 gramm, al balalar 300-400 gramm ǧana qarbyz jeuı kerek. Qarbyzdy negızgı taǧamnan keiın paidalansa, densaulyq üşın tiımdısı sol.
Aiaulym ÄBILDA
“Adyrna” ūlttyq portaly
