«Biudjetten aqşa ūrlandy, qarjy jymqyryldy» dese, taŋ qalmaityn qoǧamda ömır sürıp jatyrmyz. Mūndai jaŋalyqtardy estuge et-qūlaǧymyz üirenıp ketkelı qaşan? Bügınde aqşany qaltaǧa basatyn jemqorlar köbeimese, azaiǧan joq. Qaitpek kerek?
Öte qauıptı simptom
Künı keşe Prezident jemqorlyqty «qauıptı siptomǧa» teŋep, küresu baǧyttaryn ūsyndy.
«Ötken jylmen salystyrǧanda jemqorlyq äreketterı üşın jauapqa tartylǧan adamdardyŋ sany 11 paiyzǧa artqan.Şeneunıkterdıŋ ışınde ekı oblys äkımı de bar. Mūnyŋ özı "öte qauıptı simptom», – dedı ol.
Sondai-aq, Toqaev būl mäselede eşqandai közboiauşylyqqa, «barmaq basty, köz qysty» äreketterge jol berılmeuge tiıs ekenın aityp, jemqorlyq üşın sottalǧandardy şartty türde merzımınen būryn bosatuǧa zaŋ jüzınde tyiym saludy tapsyrdy.
1002 jemqor sottaldy
Ötken jyly biudjetten 24,6 mlrd teŋge jymqyrylyp, 1002 lauazym iesı sottalǧan.
Toiymsyzdar qaidan şyǧyp jatyr?
Elımızde sybailas jemqorlyqpen küres şaralary jasalyp jatyr, bıraq nätije joq. Şeneunıkter bırınen keiın bırı auysqanymen, tüiıtkılder sol küiı şeşılmedı. Qaita olarbilıkke «būrynǧy basşyǧa qaraǧanda köp jeu kerek» degen ūranmen keletındei me, qalai? Osy tūsta älem elderınıŋ küresu taktikasyna köz jügırtıp körelıkşı.
«Eger sız jemqorlyqtyŋ joiyluyn qalasaŋyz, dostaryŋyz ben tuystaryŋyzdy türmege toǧytuǧa daiyn bolyŋyz»
Däl osy ūstanymdy ūstanu arqyly Li Kuan Iý jemqorlyq jailaǧan Singapur elın 30 jylda tyǧyryqtan alyp şyqty. Bügınde būl el damyǧan elder qatarynda. Premer-ministr eldegı bükıl zaŋnamalardy özgertıp, jazalauda eşkımdı aiamady.
«Jemqorlar joiylmai, jemqorlyq joiylmaidy»
Qytaida para alǧan adamdy köpşılık közınşe ölım jazasyna kesedı. Soŋǧy 10 jyl ışınde elde 10 myŋ şeneunık atylyp, 120 myŋ jemqor 10 jyldan 20 jylǧa deiın bas bostandyǧynan aiyrylǧan. Al Bırıkken Arab ämırlıgınde jemqorlardyŋ qolyn kesedı.
Osy tūsta bızge de qatal zaŋ kerek pe degen oiǧa kelesıŋ. Sebebı, körsetkışter jemqorlardy türmege toǧytu arqyly mäselenı şeşe almaitynymyzdy däleldedı. Toiymsyzdardy tegın tamaqpen qamtamasyz etkennen bız ne ūttyq? Aralarynda auyzbastyryq berıp, jazadan qūtylǧandary, merzımınen būryn bostandyqqa şyǧyp, tairaŋdap jürgenderı qanşama? Elımızdegı ahual osylai jalǧasa berse, jemqorlardyŋ jūlyny eşqaşan üzılmes..
Diana ASAN,
«Adyrna» ūlttyq portaly
