Aldaǧy künderı prezident Qasym-Jomart TOQAEV Reseige ükımettıŋ janyna qūrylǧan arnaiy delegasiiany koronavirusqa qarsy vaksinany satyp alu mäselesın talqylauǧa jöneltedı. Būl turaly «Adyrna» ūlttyq portaly jazǧan bolatyn. Desek te, reseilık vaksinaǧa senımnen görı kümän keltıruşı elder jetkılıktı. Soǧan qaramastan, Qazaqstan tarapy reseilık vaksinany satyp aluǧa qarsy emes. Osy mäselege qatysty ekı jaqty pıkırdı qatar berıp otyrmyz. Dūrysy men būrysyn taŋdaudy sızderdıŋ enşılerıŋızge qaldyrdyq.
Balalar auruy kafedrasynyŋ professory, vrach-immunolog, infeksionist Rafail ROZENSON TALAP.Talks onlain konferensiiasynda: «Bız reseilık vasinanyŋ jetkılıktı deŋgeide reaktogendı ekenın bılemız. Äskeri adamdarǧa osy vaksinany ekkkende, bırer kün dene qyzuy köterılıp, äldebır jergılıktı reaksiialar bolǧan. Alaida bız är kezde reaktogendı vaksinalarmen jūmys ısteimız. Mäselen, kökjötelge qarsy ekpe de küştı reaktogendı. Soǧan qaramastan, bız osy ekpenı aluǧa mäjbür boldyq. Öitkenı qauıpke bas tıguden görı, paidasy myŋ ese ekenı eskerıldı. Sondyqtan täuekelge baruǧa tura keledı. Äskeri jaǧdaida qauıpten görı, tittei bolsa da paidaly närse üşın täuekel jasalady. Ärine, būl äzırge bırınşı vaksina. Basqa vaksinalar da üş aidan keiın tabyluy mümkın. Äzırge baryn kädege jarata tūruymyz kerek. Eger bız qazırden vaksinany egıp bastasaq, jeŋıske de tezırek jetemız. Bızge tezırek äreket etıp, aurudan halyqty saqtap qaluymyz kerek».
Sergei DUVANOV, täuelsız jurnalist, saiasatker feisbuk paraqşasynda bylai dep jazdy:«12 tamyzda Qazaqstan memleketı eger, halyqaralyq talaptarǧa sai bolmasa, eşqandai vaksina satyp almaidy dep mälımdedı. Ärine, būl jerdegı söz bolǧan vaksina reseilık, eş tekseruden ötpegen vaksina turaly aityldy. Saiasattan alys därıgerler qazırgı talaptarǧa sai vaksinanyŋ qandai boluy kerektıgın jalyqpai aitty. Al reseilık koronavirusqa qarsy oilap tabylǧan vaksinanyŋ joǧaryda söz etılgen eşbır talaptarǧa sai kelmeitını beseneden belgılı. Demek, ol vaksinany qazaqstandyqtarǧa qoldanu da qauıptı. Menıŋşe, däl osyndai kümändı vaksinany satyp alu baryp tūrǧan qylmys.
Soǧan qaramastan, däl osy 12 tamyzda Qazaqstan prezidentı bızdegı Densaulyq ministrınıŋ pıkırıne kereǧar pıkırge saiatyn mälımdeme jasap, tamyzdyŋ ekınşı jartysynda qazaqstandyq delegattar vaksina satyp alu mäselesımen Reseige jöneltıletının aitty. Reseilık vaksina qoldanuǧa älı jaramaitynyna qaramastan, Toqaev «arbanyŋ aldyna şyǧyp ketıp», Putindı qūttyqtap, vaksinasyn satyp aluǧa daiyn ekenın jasyrmady.
Osyǧan qarap-aq, saiasattyŋ medisinaǧa auyz salǧanyn baiqau qiyn emes. Saiasattyŋ saldarynan ärı ketse, tükke paidasy joq nemese tıptı qauıptı boluy mümkın vaksinany satyp aluǧa itermeleude. Demek, ūlt saulyǧynan saiasat joǧary bolǧany ǧoi?
Sonymen qatar vaksinany almauǧa Aqorda qarsylasa da almaidy. Geosaiasat tūrǧysynan qarsaq, Toqaev amerikandyq, europalyq emes, reseilık vakisnany satyp aluǧa mäjbürlı. Mūnyŋ barlyǧy baiaǧy odaqtyq moiynsūnu ädetımen bailanysty. Eger Qazaqstan basqa elderdıŋ vaksinasyn satyp alsa, onda būl äreketı Reseige jasaǧan satqyndyqpen bırdei sanalmaq. Äldekımder Toqaev vaksinaǧa qatysty äzırge oilanyp otyr degendı aitqysy keledı. Ökınışke qarai, qazaq prezidentıne oilanuǧa kım mūrşa berer deisız?
Endı, bärı de keş. Kremlge jaltaqtaǧan bızdıŋ bilıkke taŋdau jasau da mümkındıgı joq. Bylai jürse de, bylai jürse de qauıptı. Qazaqstandy televiziia dep atalatyn inege qadaǧan Resei endı vaksinasiiamen tüiremek. Al däl osyndai jaǧdaida halyqtyŋ saulyǧy emes, aldyŋǧy şepke saiasattyŋ şyǧatyny sözsız. Sözdıŋ toqeterı qazaqstandyqtarǧa salynatyn reseilık vaksina Qazaqstandy Kremlge meilınşe täueldı ete tüsetın töte jol».
Balalar auruy kafedrasynyŋ professory, vrach-immunolog, infeksionist Rafail ROZENSON TALAP.Talks onlain konferensiiasynda: «Bız reseilık vasinanyŋ jetkılıktı deŋgeide reaktogendı ekenın bılemız. Äskeri adamdarǧa osy vaksinany ekkkende, bırer kün dene qyzuy köterılıp, äldebır jergılıktı reaksiialar bolǧan. Alaida bız är kezde reaktogendı vaksinalarmen jūmys ısteimız. Mäselen, kökjötelge qarsy ekpe de küştı reaktogendı. Soǧan qaramastan, bız osy ekpenı aluǧa mäjbür boldyq. Öitkenı qauıpke bas tıguden görı, paidasy myŋ ese ekenı eskerıldı. Sondyqtan täuekelge baruǧa tura keledı. Äskeri jaǧdaida qauıpten görı, tittei bolsa da paidaly närse üşın täuekel jasalady. Ärine, būl äzırge bırınşı vaksina. Basqa vaksinalar da üş aidan keiın tabyluy mümkın. Äzırge baryn kädege jarata tūruymyz kerek. Eger bız qazırden vaksinany egıp bastasaq, jeŋıske de tezırek jetemız. Bızge tezırek äreket etıp, aurudan halyqty saqtap qaluymyz kerek».
Sergei DUVANOV, täuelsız jurnalist, saiasatker feisbuk paraqşasynda bylai dep jazdy:«12 tamyzda Qazaqstan memleketı eger, halyqaralyq talaptarǧa sai bolmasa, eşqandai vaksina satyp almaidy dep mälımdedı. Ärine, būl jerdegı söz bolǧan vaksina reseilık, eş tekseruden ötpegen vaksina turaly aityldy. Saiasattan alys därıgerler qazırgı talaptarǧa sai vaksinanyŋ qandai boluy kerektıgın jalyqpai aitty. Al reseilık koronavirusqa qarsy oilap tabylǧan vaksinanyŋ joǧaryda söz etılgen eşbır talaptarǧa sai kelmeitını beseneden belgılı. Demek, ol vaksinany qazaqstandyqtarǧa qoldanu da qauıptı. Menıŋşe, däl osyndai kümändı vaksinany satyp alu baryp tūrǧan qylmys.
Soǧan qaramastan, däl osy 12 tamyzda Qazaqstan prezidentı bızdegı Densaulyq ministrınıŋ pıkırıne kereǧar pıkırge saiatyn mälımdeme jasap, tamyzdyŋ ekınşı jartysynda qazaqstandyq delegattar vaksina satyp alu mäselesımen Reseige jöneltıletının aitty. Reseilık vaksina qoldanuǧa älı jaramaitynyna qaramastan, Toqaev «arbanyŋ aldyna şyǧyp ketıp», Putindı qūttyqtap, vaksinasyn satyp aluǧa daiyn ekenın jasyrmady.
Osyǧan qarap-aq, saiasattyŋ medisinaǧa auyz salǧanyn baiqau qiyn emes. Saiasattyŋ saldarynan ärı ketse, tükke paidasy joq nemese tıptı qauıptı boluy mümkın vaksinany satyp aluǧa itermeleude. Demek, ūlt saulyǧynan saiasat joǧary bolǧany ǧoi?
Sonymen qatar vaksinany almauǧa Aqorda qarsylasa da almaidy. Geosaiasat tūrǧysynan qarsaq, Toqaev amerikandyq, europalyq emes, reseilık vakisnany satyp aluǧa mäjbürlı. Mūnyŋ barlyǧy baiaǧy odaqtyq moiynsūnu ädetımen bailanysty. Eger Qazaqstan basqa elderdıŋ vaksinasyn satyp alsa, onda būl äreketı Reseige jasaǧan satqyndyqpen bırdei sanalmaq. Äldekımder Toqaev vaksinaǧa qatysty äzırge oilanyp otyr degendı aitqysy keledı. Ökınışke qarai, qazaq prezidentıne oilanuǧa kım mūrşa berer deisız?
Endı, bärı de keş. Kremlge jaltaqtaǧan bızdıŋ bilıkke taŋdau jasau da mümkındıgı joq. Bylai jürse de, bylai jürse de qauıptı. Qazaqstandy televiziia dep atalatyn inege qadaǧan Resei endı vaksinasiiamen tüiremek. Al däl osyndai jaǧdaida halyqtyŋ saulyǧy emes, aldyŋǧy şepke saiasattyŋ şyǧatyny sözsız. Sözdıŋ toqeterı qazaqstandyqtarǧa salynatyn reseilık vaksina Qazaqstandy Kremlge meilınşe täueldı ete tüsetın töte jol».
Meruert HUSAİNOVA,
«Adyrna» ūlttyq portaly.
fotolar:Aşyq derekközderden alyndy
