Memlekettık tıldı bıludı mındettemei tıl mäselesınıŋ kürmeuı şeşılmeidı!

"Salmaqty sūhbat" halyqaralyq onlain studiiasynyŋ qonaǧy aqyn, filologiia ǧylymdarynyŋ kandidaty, L.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınıŋ "Teleradio jäne qoǧammen bailanys" kafedrasynyŋ meŋgeruşısı Serıkzat Düisenǧazy boldy. "Salmaqty sūhbattyŋ" moderatory, "Qazaqstannyŋ 100 jaŋa esımı" jobasynyŋ jeŋımpazy, "Lingvistika" mamandyǧy boiynşa filosofiia doktory (PhD) Quanyş Jūmabekūly Serıkzat Düisenǧazyǧa tömendegıdei sūraqtar qoidy: 1) Sızdıŋşe ūltşyl degen kım? 2) Qazaqstan Respublikasy Memlekettık hatşysy Qyrymbek Köşerbaev «Aldaǧy uaqytta sarapşylardyŋ pıkırınşe, halqymyzdyŋ sany 19 millionǧa, al memleket qūrauşy ūlt – qazaqtardyŋ ülesı kemınde 78 paiyzǧa jetedı dep kütılude», – degen bolatyn. Qarap otyrsaq, elımızde halyqtyŋ 91 jyly 39 paiyzy qazaq bolsa, qazır 80 paiyzǧa juyǧy qazaqtar. Barlyq qazaq qazaqşa söilese, tıl mäselesı kün tärtıbınde bolmaityn da edı ǧoi. Iаǧni, orys tılınde söilep jürgender özımızdıŋ qazaqtar. Orystıldı qazaqtar jaily sızdıŋ pıkırıŋız. 3) «Orystıldı qazaqtar» degenımız – mülde jaŋa qauymdastyq, qazaq ūltynyŋ ūzaq jyldar boiy bodandyq pen otarlyqta boluynan paida bolǧan jaŋa ūlt, jaŋa halyq degen pıkırlerdı estıdım. Būl tūrǧyda ne aitasyz? 4) Mūhtar Maǧauin «Men tumystaǧy tılınen mülde maqūrym, tek orysşa ǧana söileitın qazaqtardy köbıne-köp syrttai, bır qaraǧannan tanityn edım. Olardyŋ qalǧan qazaqtan basqaşaraq bıtımı qapysyz aŋdalatyn», – deidı. Sırıkzat aǧa Sız orystıldı qazaqty bır qaraǧannan tani alasyz ba? 5) Memlekettık tıldı bıludı mındettemei tıl mäselesınıŋ kürmeuı şeşılmeitını anyq. Bız 30 jyl tostyq. Alaida älı de orys tılı memlekettıŋ barlyq salasynda funksionaldyq tūrǧyda üstemdıkke ie. «Otyz jylda tek ekı zaŋ ǧana memlekettık tılde jazyldy», – deidı Mūrat Baqtiiarūly. Bızdegı şeşım şyǧaruşy saiasi elita ökılderınıŋ köbı orystıldı. Serıkzat myrza Özıŋız bılesız ataqty Atatürık türık jazuyn latyn älıpbiıne köşırudı nebärı 1 jylda bırjaqty qyldy. Sızdıŋ oiyŋyzşa KONSTİTUSİIаDAN 7-baptyŋ 2-tarmaǧyn ALYP TASTAP, Qazaq tılın bıludı mındetteuge bızdegı bilıktıŋ saiasi erık-jıgerı nege jetpei tūr? 6) Tıl komitetı 2021 jyldan bastap Bılım jäne ǧylym ministrlıgınıŋ qūramyna ötetın boldy. Alyp-qosaryŋyz 7) Keiıngı kezde Tūran odaǧyn, Tūran äskeri odaǧyn qūru turaly jiı aitylyp jür. Osy jaily bırer söz Tolyq sūhbatty tömendegı sıltemeden köre alasyzdar. https://youtu.be/zkrjfZwSEyk