AQŞ. Amerikada aqpannyŋ üşınşı düisenbısı demalys künı. Būl künı elde Prezident künın atap ötedı. Būl mereke 1880 jyly AQŞ-tyŋ alǧaşqy prezidentı Djordj Vaşingtonnyŋ qūrmetıne belgılendı.
Vaşington 22 aqpanda düniege kelgendıkten alǧaş amerikalyqtar merekenı osy künı atap ötıp jürdı. 70-şı jyldardyŋ basyna deiın mereke aqpannyŋ üşınşı düisenbısı emes, däl osy künge bailanysty boldy. Alaida, prezident Nikson demalys künın aqpannyŋ üşınşı düisenbısıne auystyrudy jäne būl künı Vaşingtondy ǧana emes, AQŞ-tyŋ 16-prezidentı Avraam Linkolndı de qūrmetteudı ūsyndy.
Prezident künı Vaşingtondaǧy mūrajai-üiınde kostiumder şouy ötıp, halyqqa onyŋ süiıktı asy – bal men mai qosylǧan jügerı torttary ūsynylady.
Ūlybritaniia. Korolevanyŋ tuǧan künın Ūlybritaniia 8 mausymda atap ötedı. Britan monarh Elizaveta II säuır aiynda düniege kelgen, bıraq dästür boiynşa Ūlybritaniiada būl mereke mausymnyŋ ekınşı senbısınde toilanady. Būl ädet-ǧūrypty Edvard VII ornatqan. Patşanyŋ aituynşa, būl künı aua raiy da merekenı būza almaidy.
Elizaveta II resmi türde taǧy 15 memlekettıŋ hanşaiymy ekenın eskeruımız de kerek. Olardyŋ qatarynda: Avstraliia, Kanada, Jaŋa Zelandiia, Solomon araldary, Iаmaika bar. Alaida, atalǧan elderdıŋ bırqatarynda özderınıŋ «Patşaiym künı» toilanady.
Mysaly, Kanadada būl mereke Viktoriia patşaiymǧa arnalǧan, olar būl kündı 24 mamyrǧa jaqyn, düisenbı künı toilaidy. Avstraliiada ol mausymnyŋ ekınşı düisenbısınde atap ötıledı, būl kün şaŋǧy mausymy bastalǧan uaqytqa säikes keledı. Jaŋa Zelandiiada Patşaiym künı şaŋǧy mausymy bastalǧan uaqytqa säikes keledı jäne mausymnyŋ bırınşı düisenbısınde atap ötıledı.
İslandiia. İslandiia prezident künın 14 mamyrda atap ötedı. Mereke eldıŋ besınşı prezidentı Olavur Ragnar Grimssonnyŋ tuǧan künıne orailastyrylǧan. Būl künı İslandiiada memlekettık jalaular köterılıp, türlı şaralar ūiymdastyrylady. Grimsson 1996 jyly bilıkke keldı jäne älı künge deiın osy lauazymyn saqtap keledı. Soŋǧy sailau 2012 jyly ötken bolatyn.
Gollandiia. Säuırdıŋ soŋynda – 30 nemese 29-nda Gollandiiada ūlttyq mereke Patşaiym künı atap ötıledı. Būl data öz taǧynan bas tartqan Beatriks patşaiymnyŋ anasy Iýliana hanşaiymnyŋ tuǧan künımen bailanysty. Beatriks täjdı alǧan kezde, mereke künın auystyrudan bas tartty, öitkenı onyŋ tuǧan künı qysta – 31 qaŋtarda ötedı.
2013 jyly Beatriks patşaiym taqtan bas tartqannan keiın mereke künın jäne onyŋ atauyn özgertu turaly şeşım qabyldandy. Sol jyldan bastap gollandtar 27 säuırde taqqa otyruy kerek bolǧan Oran hanzadasy Villem-Aleksandrdyŋ tuǧan künın atap ötedı.
Niderlandyda monarh künınde qyzǧylt sary tüstı kiım kiiu ädetke ainalǧan. Ol bileuşı Oran dinastiiasynyŋ tegıne bailanysty.
Elımızde 2011 jyldan bastap Tūŋǧyş Prezident künı arnaiy atap ötıledı. Būl kün Nazarbaevtyŋ bilıkke kelgen uaqytyna bailanysty. Ol alǧaş ret 1991 jyly 10 jeltoqsanda sailandy.
Būl mereke alǧaş ret 2012 jyly öttı. Respublika tūrǧyndary üş kündık demalys alyp, ülken sporttyq nysandardy aqysyz köru mümkındıgıne ie boldy.
Foto aşyq derekközden alyndy
«Adyrna» ūlttyq portaly
